Nga: Gia đình tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ hưởng lợi từ dầu của IS

Tại một cuộc họp báo ở Moscow, các quan chức Bộ Quốc phòng Nga công bố hình ảnh vệ tinh ngày 13 và 14-11 chụp đoàn xe được cho là chở dầu vượt qua biên giới từ Syria vào Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, không thấy bằng chứng cho thấy sự liên quan của gia đình Tổng thống Erdogan.

Giới chức Nga tự hỏi đoàn xe dễ gây sự chú ý như vậy mà tại sao không bị Mỹ và liên quân phát hiện cũng như không kích. Họ cũng nêu ra 3 lộ trình vận chuyển dầu từ Iraq, Syria vào Thổ Nhĩ Kỳ. Đầu tiên là tuyến đường gần TP Raqqa – Syria, một thành trì của IS tới khu vực Azaz ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Tiếp đến, đoàn xe đi qua thị trấn Reyhanli - Thổ Nhĩ Kỳ sau khi vượt qua biên giới mà không bị kiểm tra.

Tuyến thứ hai chạy từ tỉnh Deir Ez-zour của Syria, băng qua TP Al-Qamishli tới TP Batman – Thổ Nhĩ Kỳ. Tuyến cuối cùng là từ miền Đông Syria và Tây Iraq tới góc Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ. Đây chỉ là một phần trong số nhiều thông tin Bộ Quốc phòng Nga đang nắm giữ. Họ cho biết sẽ công bố dần dần trong những ngày sắp tới.

Hình ảnh vệ tinh chụp đoàn xe được cho là chở dầu vượt qua biên giới từ Syria vào Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: Reuters

Thứ trưởng Quốc phòng Nga Anatoly Antonov khẳng định: “Thổ Nhĩ Kỳ là nước tiêu thụ dầu mỏ đánh cắp từ Iraq và Syria nhiều nhất. Theo thông tin chúng tôi nhận được, các lãnh đạo chính trị cấp cao của đất nước - Tổng thống Erdogan và gia đình - có liên quan đến hoạt động kinh doanh tội phạm này”.

Ông Antonov nói thêm: “Ở phương Tây, không ai thắc mắc chuyện con trai tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ là người đứng đầu một trong những công ty năng lượng lớn nhất hoặc con rể của ông ấy được bổ nhiệm làm bộ trưởng năng lượng. Thật là một doanh nghiệp gia đình tuyệt vời!”.

Theo ông Antonov, việc bán dầu mỏ là hoạt động đem lại nguồn thu lớn nhất cho IS. Mỗi năm, tổ chức này kiếm được khoảng 2 tỉ USD, dùng để thuê các chiến binh thánh chiến trên khắp thế giới và trang bị vũ khí.

Ông Antonov cho biết Moscow không mong chờ việc ông Erdogan từ chức mà thay vào đó sẽ tìm cách làm sáng tỏ hoạt động buôn bán dầu của Thổ Nhĩ Kỳ với IS, đồng thời cắt đứt tuyến đường vận chuyển dầu.

Tại Doha - Qatar cùng ngày 2-12, ông Erdogan một lần nữa phủ nhận Thổ Nhĩ Kỳ giao dịch dầu bất hợp pháp với IS và nhắc lại tuyên bố nếu Nga đưa ra được bằng chứng cụ thể, ông sẽ từ chức. Ông nhấn mạnh không ai được quyền "phỉ báng" Thổ Nhĩ Kỳ bằng cáo buộc nước này mua dầu của IS.

Washington cũng lên tiếng ủng hộ Ankara. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner cho biết: “Chúng tôi không nhìn thấy bằng chứng có thể dùng để buộc tội Thổ Nhĩ Kỳ. Chính phủ họ không liên kết với các chiến binh IS để buôn lậu dầu”.

Trước đó, hôm 1-12, Tổng thống Mỹ Barack Obama khen ngợi Thổ Nhĩ Kỳ đã có những tiến bộ trong việc phong tỏa biên giới với Syria nhưng lưu ý IS vẫn đang khai thác các khoảng trống để vận chuyển dầu qua biên giới.

Buổi công bố thông tin của Bộ Quốc phòng Nga hôm 2-12. Ảnh: Reuters

Cũng trong cuộc họp báo ngày 2-12, Bộ Quốc phòng Nga cho rằng các mạng lưới tội phạm buôn dầu vào Thổ Nhĩ Kỳ còn cung cấp vũ khí, trang thiết bị và đào tạo cho thành viên IS và một số nhóm cực đoan khác. Bộ này khẳng định chỉ trong vòng một tuần qua, 2.000 chiến binh, 120 tấn đạn, 250 phương tiện đã được tuồn từ Thổ Nhĩ Kỳ sang Syria, cho hai nhóm khủng bố IS và Mặt trận al-Nusra.

“Theo số liệu tình báo đáng tin cậy của chúng tôi, tại Thổ Nhĩ Kỳ đã diễn ra các hoạt động như vậy trong một thời gian dài và thường xuyên. Quan trọng nhất là họ không có ý định ngăn chặn điều đó” – Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội Nga Sergei Rudskoy nói với phóng viên.

Ngoài ra, người đứng đầu Trung tâm chỉ huy tác chiến Bộ Quốc phòng Nga Sergey Rudskoi thông báo các cuộc không kích của Không quân Nga tại Syria đã làm giảm tới một nửa nguồn thu bất hợp pháp của IS từ buôn lậu dầu mỏ.

Sau khi Nga không kích các căn cứ cũng như các đoàn xe chở dầu, nhà máy lọc dầu mà IS kiểm soát tại Syria, doanh thu từ dầu mỏ của IS đã giảm xuống còn 1,5 triệu USD/ngày (thay vì mức 3 triệu USD trước đây).