Ngoại trưởng Mỹ gây sức ép với Trung Quốc về biển Đông

Ngay trong bài phát biểu khai mạc Đối thoại Kinh tế và Chiến lược Mỹ - Trung ngày 9-7 tại Bắc Kinh, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã khẳng định không thể chấp nhận hành động cố tình tạo ra hiện trạng mới ở biển Đông và Hoa Đông - nơi Bắc Kinh có tranh chấp với các nước láng giềng.

"Cố tình tìm cách tạo ra hiện trạng mới dù cho phải đánh đổi bằng sự ổn định và hài hòa trong khu vực là không thể chấp nhận được” – Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh trước những người đồng cấp Trung Quốc tham dự cuộc đối thoại thường niên lần thứ 6. Đồng thời, ông Kerry hối thúc Bắc Kinh sử dụng các cơ chế quốc tế để giải quyết những tuyên bố chủ quyền trái ngược nhau để giảm thiểu căng thẳng khu vực.

Ông Kerry kêu gọi Bắc Kinh hợp tác trong việc tạo ra một bộ quy tắc có ràng buộc về pháp lý mà các quốc gia châu Á khác đang nỗ lực thực hiện nhằm thực thi các nguyên tắc hàng hải và ngăn chặn các hành động đơn phương trên biển Đông và Hoa Đông.

Ngoại trưởng Kerry và Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì. Ảnh: New York Times

Theo một quan chức Mỹ giấu tên cho biết Ngoại trưởng Kerry đã nhấn mạnh trong cuộc gặp với Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì rằng “Không thể có chuyện có bất kỳ quốc gia nào được phép hành động đơn phương mở rộng lãnh thổ hay lợi ích của mình”. Tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ đưa ra trong bối cảnh căng thẳng ở biển Đông gia tăng kể từ khi Trung Quốc ra tuyên bố chủ quyền phi lý đối với hầu hết vùng biển này, đồng thời có những hành động khiêu khích như hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 (Haiyang Shiyou-981) trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Trước đó, tàu tuần duyên Trung Quốc bị tố đã cố tình cản trở hoạt động của tàu chính phủ Philippines ở biển Đông.

Đối với vấn đề nhân quyền, Ngoại trưởng Mỹ tiếp tục dùng những lời lẽ cứng rắn và thẳng thắn đối với Bắc Kinh, dù cho trước thềm đối thoại, 2 bên cam kết theo đuổi hợp tác thay vì đối đầu.

Trước đó, trong bài phát biểu khai mạc cuộc đối thoại kéo dài 2 ngày này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tìm cách gạt sang một bên những bất đồng giữa 2 nước, cho rằng “việc Trung Quốc và Mỹ có những quan điểm khác nhau và thậm chí là bất đồng trong một số vấn đề là điều tự nhiên. Ông Tập cũng nhấn mạnh rằng một cuộc đối đầu Trung - Mỹ sẽ là một thảm họa không chỉ với hai nước mà cả thế giới.