* Phóng viên: Là người Việt sống ở Anh, ông có cảm nhận gì khi hay tin về vụ việc?
PGS-TS Nguyễn Đức An
- PGS-TS Nguyễn Đức An: Chuyện đường dây buôn người đưa người Việt vào Anh trong các thùng đông lạnh hay dưới gầm xe tải không phải chuyện lạ. Nhưng lần này chúng tôi rúng động vì con số nạn nhân. Khi đọc những dòng tin nhắn gửi cha mẹ của Phạm Thị Trà My - cô gái bị nghi là một trong những nạn nhân tử vong trong container ở Anh, tôi không khỏi nhói lòng. Mỗi dòng tin, mỗi lời xin lỗi là một cú đấm thẳng vào tim một người có may mắn được tồn tại đàng hoàng ở Anh như tôi. Tôi cũng không dám nhìn thẳng vào vài chục khuôn mặt trẻ trung, tràn trề nhựa sống như My và những thanh thiếu niên mất tích khác.
* Từ vụ phát hiện 39 người chết trong thùng container đông lạnh ở Anh thì đâu là nguyên nhân dẫn đến vấn nạn buôn người sang nước ngoài từ Việt Nam, thưa ông?
- Gốc của vấn đề nằm ở sự nghèo khó, phần lớn các tỉnh: Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Bình, những nơi nằm trong "tầm ngắm" của bọn buôn người. Nhiều người mất sinh kế, đã bị những đối tượng buôn người lừa đảo hứa hẹn một công việc thu nhập cao ở nước ngoài. Khi người ta muốn thoát nghèo, họ rất dễ sa vào bẫy của các tổ chức buôn người trái phép với hy vọng về một cuộc sống tốt đẹp. Các nạn nhân tin lời đã bán hay cầm cố nhà đất, ruộng vườn, thậm chí là vay nặng lãi để có thể thực hiện giấc mơ hão huyền đến nước Anh mà họ cho là thiên đường.
Họ không biết rằng đường đi không có thiên đường mà chỉ có địa ngục. Nếu may mắn sống sót đến được nước Anh, họ cũng phải làm việc bán mạng và trở thành nô lệ trong các nhà thổ, trại trồng cần sa, các tiệm nail dưới sự kiểm soát của tội phạm buôn người. Nhiều gia đình chạy tiền cho con cái đi theo con đường đó với hy vọng giúp trả nợ nhưng ngay khi con em họ đặt chân đến Anh thì bị bắt lao động trong tình trạng khắc nghiệt không lối thoát.
Các nhân viên pháp y kiểm tra chiếc xe container chở 39 thi thể tại khu công nghiệp Waterglade, hạt Essex, Anh hôm 23-10Ảnh: Telegraph
* Ông nói con đường đến Anh trái phép là một địa ngục?
- Đúng vậy. Nó cực kỳ khủng khiếp. Cung đường phổ biến của tổ chức buôn người là đi máy bay qua Trung Quốc, Nga, gần đây là Nam Mỹ, rồi từ đó đi các phương tiện đường bộ đến các nước châu Âu như Ukraine hay Latvia, từ đó sang Pháp hoặc Bỉ… Sau đó, chuyển tiếp đến Anh qua đường biển, thường theo các xe tải chở hàng hóa đi phà vào Anh từ các nước láng giềng.
Việc có nhiều người chết trong container vừa qua là do tài xế xe tải hạ nhiệt độ để tránh máy dò nhiệt phát hiện người bên trong. Cũng có những dịch vụ buôn người "hạng sang" không phải ngồi thùng container hay bị nhồi ép trong các xe tải, nhưng dạng này là rất ít vì không hợp túi tiền dân nghèo.
Chưa kể, trong những địa điểm trung chuyển trong hành trình dài đến "miền đất hứa", các nạn nhân còn bị đánh đập, cướp bóc, cưỡng hiếp. Bản thân những nạn nhân cũng không rõ họ đang đi qua những đâu và có người thậm chí còn bị lừa đã đến nước Anh trong khi bị bỏ ở một quốc gia khác.
* "Chân rết" đường dây buôn người biết rõ nhau?
- Tôi nghĩ hệ thống chân rết của những kẻ buôn người rất tinh vi phức tạp, nhiều tầng nấc xuyên quốc gia. Mỗi chốt trong đường dây buôn người thậm chí còn không quen biết nhau và cũng không rõ ai đứng đằng sau các nhánh chân rết trong đường dây buôn người sang châu Âu.
Chẳng hạn, các đường dây này đưa nạn nhân vào tròng qua internet hoặc qua các công ty môi giới lao động, thậm chí cả người quen thân của nạn nhân. Nhưng bản thân những môi giới này có khi cũng không biết chính họ đang tiếp tay tuyển người cho giới buôn người quốc tế, cũng chẳng biết người khách hàng/người thân của họ sẽ đi đâu, theo ngả đường nào.
* Cuộc sống ở phương Tây có thật là thiên đường của người nhập cư bất hợp pháp?
- Đừng nghĩ cuộc sống ở phương Tây là dễ dàng, thực chất vô cùng khắc nghiệt. Dù có đặt chân đến nước Anh thành công thì chưa chắc cuộc đời thay đổi, chưa kể có khi các nạn nhân phải làm cả đời cũng không thể trả hết nợ. Tư tưởng vọng ngoại trong nhiều người Việt là điều không hay và cần thay đổi.
và quét mã QR
Bình luận (0)