TNS John McCain - "người khổng lồ" của chính trường Mỹ qua đời

Nhân vật chính trực được gọi là "người khổng lồ của chính trường Mỹ" được cả những đồng minh cũng như đối thủ chính trị nể trọng. Suốt sự nghiệp của mình, ông chỉ phụng sự một chủ nhân duy nhất là nước Mỹ, như truyền thống lâu đời của gia đình có cả cha và ông nội đều là tướng 4 sao của Hải quân Mỹ.

Trước khi bắt đầu tham gia vào con đường chính trị từ năm 1981, trở thành TNS vào năm 1986, ông McCain từng tham chiến ở Việt Nam với vai trò một thiếu tá phi công Hải quân Mỹ và từng là tù binh chiến tranh tại nhà tù Hỏa Lò ở Hà Nội trong 5 năm rưỡi, cho tới khi được thả năm 1973 sau khi Hiệp định Paris được ký kết.

Theo đài Fox News, những trải nghiệm từ Việt Nam dường như đã khiến vị cựu binh có cái nhìn khác về chiến tranh, để rồi ông trở thành một trong những người thúc đẩy mạnh mẽ chấm dứt cấm vận thương mại của Mỹ đối với Việt Nam vào năm 1994, dẫn đến việc bình thường hóa quan hệ song phương một năm sau đó, cũng như tiến tới mối quan hệ đối tác toàn diện từ năm 2013. Trong vai trò Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, ông McCain cũng tích cực ủng hộ bỏ cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam.

Thượng nghị sĩ John McCain thăm tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS John S. McCain tại Cảng Quốc tế Cam Ranh của Việt Nam tháng 6-2017Ảnh: HẢI QUÂN MỸ

Đối với vấn đề biển Đông, ông McCain không ngừng tố cáo và lên án mạnh mẽ các hành động ngang ngược của Trung Quốc trong khu vực. Gọi các hành động phi pháp của Bắc Kinh tại biển Đông như bồi đắp đảo nhân tạo, quân sự hóa trái phép là "bắt nạt", vị chính khách được gọi là người bạn hậu chiến của Việt Nam cũng khẳng định Mỹ phải cùng các đồng minh, đối tác có hành động để tìm giải pháp hòa bình trước hành vi của Trung Quốc.

"Tôi cho rằng Trung Quốc rõ ràng đang thực hiện hành động quân sự hóa trên các đảo nhân tạo ở biển Đông và điều đó vi phạm luật pháp quốc tế" - ông McCain vạch rõ trong hội thảo ở Sydney, Úc hồi năm 2017.

Tại chính trường Mỹ, vị TNS nổi tiếng là một người Cộng hòa không theo khuôn phép này đã gây dựng được tầm ảnh hưởng lớn. Ông đã góp phần trong việc tìm hướng giải quyết cho hàng loạt vấn đề nước Mỹ đã và đang đối mặt như nhập cư, biến đổi khí hậu, tài chính, quân sự. Dù phải chiến đấu với căn bệnh ung thư não ác tính từ tháng 7-2017 và vắng mặt ở Washington từ tháng 12-2017, vị TNS 6 nhiệm kỳ từ bang Arizona vẫn bảo vệ tiếng nói của mình trong nhiều vấn đề quan trọng cho tới hơi thở cuối cùng, thẳng thắn chỉ trích Tổng thống Donald Trump và hối thúc bảo vệ trật tự tự do, dân chủ hậu chiến tranh.

Ông từng vận động làm ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa trong năm 2000 và ra tranh cử năm 2008 nhưng đều không thành công. "Cho tới khi qua đời, ông đã phụng sự nước Mỹ một cách trung thành trong suốt 60 năm" - thông báo chính thức từ văn phòng của ông McCain hôm 25-8 nhấn mạnh.