Những hệ lụy khôn lường

 

 

Trước khi Liên Hiệp Quốc (LHQ) thông qua Nghị quyết 1973 về Libya dẫn đến việc máy bay Pháp-Anh không kích dữ dội các mục tiêu quân sự Libya, Bộ Quốc phòng Libya ra thông báo đe dọa “bất cứ cuộc tấn công của nước ngoài nhắm vào Libya sẽ dẫn đến hậu quả là đường hàng không và đường biển ở vùng biển Địa Trung Hải không còn an toàn và những cơ sở dân sự cũng như quân sự sẽ trở thành mục tiêu phản công của Libya”.

 

Nay, sau 4 ngày bị máy bay liên quân ném bom dồn dập, chắc chắn Libya đang lên kế hoạch trả đũa. Theo tờ Le Parisien,  ông Gaddafi thề sẽ biến Địa Trung Hải thành một đám cháy khổng lồ. Không riêng gì các nước trong vùng Địa Trung Hải, châu Âu cũng sẽ là mục tiêu trả đũa của Libya.

 

 

 

Với số lượng người Ả Rập không nhỏ ở châu Âu, trong đó có những mạng lưới ủng hộ ông Gaddafi, Libya có thể tổ chức một loạt vụ khủng bố đẫm máu để trả đũa như trong quá khứ. Đây chính là một trong những lý do khiến Thủ tướng Đức, bà Angela Merkel, từ chối tham gia chiến dịch không kích Libya do Pháp khởi xướng.

 

Vấn đề mấu chốt là ông Gaddafi có thực hiện được lời đe dọa hay không? Theo nhật báo Anh Financial Times, nhà lãnh đạo Libya hoàn toàn có khả năng làm việc đó. Ngoài tiền, dầu lửa, ông Gaddafi có ít nhất 143,8 tấn vàng nằm trong Ngân hàng Trung ương Libya, theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Đó là con số chính thức, trong thực tế có thể nhiều hơn. Số vàng đó trị giá 6,5 tỉ USD theo thời giá hiện nay đủ để nuôi một đội quân khủng bố hoặc lính đánh thuê chuyên nghiệp nhỏ gọn trong nhiều tháng, thậm chí trong nhiều năm.

 

 

Chỉ sau 2 ngày ném bom Libya, nội bộ  liên quân quốc tế do 3 nước Pháp-Anh-Mỹ lãnh đạo đã có dấu hiệu bất đồng về vai trò của NATO (Khối Quân sự Bắc Đại Tây Dương) trong giai đoạn 2. Đứng ra phối hợp tác chiến trong giai đoạn 1 hiện nay là  đại bản doanh Mỹ ở Ramstein (Đức) và Napoli (Ý). Máy bay Pháp- Anh ném bom Libya, trong khi Mỹ chỉ đảm nhận vai trò bắn tên lửa từ chiến hạm. Máy bay Mỹ không tham gia.

 

Trong các nước tham gia liên quân bao gồm Pháp, Anh, Ý, Bỉ, Đan Mạch, Hy Lạp và Tây Ban Nha, đa số đều muốn NATO lãnh đạo cuộc chiến trong giai đoạn 2, ngoại trừ Pháp.

 

Pháp đã lên tiếng phản đối với lý do nếu giao quyền lãnh đạo cho NATO, các nước Ả Rập  - thật ra chỉ có Qatar, còn UAE (Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất) chỉ tham gia “cứu trợ nhân đạo” - sẽ rút khỏi liên minh, thậm chí có thể lên tiếng tố cáo ngược.

 

Trong khi đó, Tổng thống Obama muốn NATO nắm quyền lãnh đạo  “trong vài ngày tới, chứ không chờ vài tuần”. Rõ ràng, ông Obama đang muốn sớm “giao bóng” cho NATO vì ở trong nước, ông bị phe Cộng hòa chỉ trích kịch liệt. Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, bà Ileana Ros - Lehtinen, trách  ông Obama  đã  không giải thích rõ ràng cho nhân dân Mỹ biết Libya đe dọa an ninh Mỹ như thế nào.

 

Thủ tướng Ý Berlusconi cũng muốn “chuyển giao quyền chỉ huy chiến dịch cho NATO”. Ngoại trưởng Ý Franco Frattini cho biết thêm nếu vấn đề lãnh đạo không ngã ngũ, Ý sẽ lấy lại những căn cứ không quân mà Ý cho liên quân quốc tế mượn.

 

 

 

 

Na Uy bức xúc tuyên bố đình chỉ các chuyến bay F-16 đã có mặt ở Ý từ ngày 21-3 chừng nào “chưa làm rõ vấn đề lãnh đạo”. Trong khi đó, Đức và nhất là Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ phản đối NATO, một khi được giao quyền lãnh đạo, đưa máy bay ném bom Libya như liên quân đã làm trong 96 giờ qua.

 

Ngoại trưởng Đan Mạch đề xuất một biện pháp khác: Đưa đại tá Gaddafi ra tòa án quốc tế để xét xử về tội ác chống lại nhân dân Libya. Đan Mạch – nước có 6 chiếc F-16 tham gia cuộc ném bom – muốn “chế độ Gaddafi phải bị chính người dân Libya lật đổ” vì ai cũng biết “không thể thắng cuộc chiến ở Libya chỉ bằng  những cuộc không kích”.

 

 

Ông Amr Moussa, Tổng Thư ký Liên đoàn Ả Rập, tuy ủng hộ thiết lập vùng cấm bay ở Libya, đã lên tiếng tố cáo chiến dịch ném bom Libya  đi chệch mục tiêu “làm nhiều thường dân chết và bị thương sau cuộc xâm lược của Pháp-Anh-Mỹ chống lại Libya, một quốc gia độc lập và là thành viên của LHQ”. Ông cũng nói những tuyên bố của ông đã “bị diễn dịch sai”.

 

Ngày 21-3, ông Moussa yêu cầu Hội đồng Bảo an triệu tập ngay một phiên họp khẩn cấp. Theo kênh truyền hình Pháp TF1, đại sứ Trung Quốc tại LHQ – với vai trò chủ tịch luân phiên  Hội đồng Bảo an LHQ - cũng đã yêu cầu hội đồng nhóm họp vào ngày 24-3. Trước đó, đại sứ Trung Quốc đã nhận được một công hàm của Libya yêu cầu hội đồng xem xét lại chính mình.

 

Nội dung cuộc họp chủ yếu nghe báo cáo của Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon về tình hình hiện nay ở Libya, một tuần sau khi hội đồng thông qua Nghị quyết 1973  cho phép dùng vũ lực để ngăn chặn các lực lượng thân chính quyền ông Gaddafi gây tội ác đối với những người đòi dân chủ, tự do.