Nước Anh sau bạo loạn: Vì đâu nên nỗi?

Một phụ nữ trẻ bồng con đi hôi của. Hình ảnh này đã gây sốc ở London. Ảnh: CCTV

Một ngày sau khi Thủ tướng Cameron gọi những cuộc bạo loạn ở thủ đô London và một số thành phố lớn khác là sản phẩm của khoảng 120.000 gia đình rạn nứt, nhất là thiếu vắng người cha gương mẫu, báo chí Anh nhận định rằng ông Cameron muốn đơn giản hóa sự việc để kiếm phiếu, chứ không chịu thừa nhận gốc rễ của vấn đề vốn phức tạp hơn nhiều.

Hố sâu giàu nghèo

Theo nhật báo Anh The Guardian, phải xem  cuộc bạo loạn diễn ra trong bối cảnh nào. Từ ngày liên minh Đảng Bảo thủ  và Đảng Tự do - Dân chủ lên cầm quyền cách đây gần một năm, ngân sách nhà nước đã bị cắt giảm thô bạo, biện pháp “thắt lưng buộc bụng” được áp dụng một cách triệt để. Hậu quả là khoảng cách giàu nghèo lộ rõ hơn bao giờ hết trong một nước tự hào có nền dân chủ lâu đời nhất thế giới.

Bức tranh nước Anh mà tờ The Guardian vẽ ra thật nhức nhối: 10% dân số là triệu phú và hiện nay họ giàu gấp 100 lần so với người nghèo.

Trong bối cảnh đó, đáng chú ý là mối quan hệ giữa cảnh sát và người nghèo, nhất là cộng đồng những người thiểu số da màu. Người dân ở Tottenham, một trong những địa phương nghèo nhất ở London, biết rõ cảnh sát có bộ phận IPCC chuyên xử lý những khiếu nại liên quan đến cảnh sát nhưng họ không tin tưởng. Lý  do khá dễ hiểu. Kể từ năm 1998, đã có 333 người tử vong trong thời gian bị cảnh sát tạm giam nhưng không có vị cảnh sát nào bị kỷ luật.

Người mẫu Shonola Smith, 22 tuổi, lãnh 6 tháng tù vì tội hôi của. Ảnh: Daily Mail

Tại Đức, tờ Suddeutsche Zeitung nhận định rằng bất bình đẳng xã hội cũng là một nguyên nhân khiến giới trẻ làm loạn. Đối với họ, sinh ra trong một gia đình nghèo thì cả ba đời (cha, con và cháu) đều khó thoát khỏi cảnh nghèo trừ khi trúng số độc đắc.

“Không có quốc gia  nào ở châu Âu mà sự bất bình đẳng lại cắm rễ sâu trong xã hội như nước Anh. Trong quá khứ cũng như trong hiện tại, tên họ và nơi sinh luôn mang tính quyết định khi chọn sự nghiệp. Cứ xem lý lịch  chính khách, giám đốc công ty hoặc chủ báo, tất cả đều xuất thân từ danh gia vọng tộc hoặc chí ít là gia đình giàu có, học ở các trường danh tiếng, nói cùng một thứ tiếng Anh tinh tế” – tờ báo phân tích.

Cho nên, nhìn vào thành phần tham gia cuộc bạo loạn, không chỉ có thanh niên nghèo, thất học, thất nghiệp. Có cả sinh viên, nhân viên thiết kế mẫu mã, một người mẫu thời trang, con nhà giàu và một đại sứ thanh niên tại Đại hội Thế vận Olympic năm 2012.

Cơ hội nào cho giới trẻ nghèo?

Hai tuần, James được trợ cấp thất nghiệp một lần 77 bảng. Cậu bỏ học năm 15 tuổi. Cha cậu chết vì nghiện ma túy còn mẹ cậu làm chỉ nuôi nổi bản thân.