Tờ The New York Times của Mỹ ví von: “Tổng thống Syria Bashar al-Assad đang ngồi trong tòa lâu đài trên đỉnh núi, nhìn xuống làn sóng chiến tranh vỗ ngày càng mạnh vào các vách đá bên dưới”.
Ra đi là phản bội
Bom rơi đạn nổ đã lấn tới ngoại ô thủ đô Damascus. Phía Đông dinh thự của ông Assad là sân bay, rất phù hợp cho một cuộc tháo chạy chớp nhoáng, điều mà mẹ và vợ ông Assad có thể đã làm. Nhưng con đường này đã bị bít, không chỉ vì mũi súng của quân nổi dậy mà còn vì tổng thống Syria cùng các cố vấn thân cận một mực tin rằng bỏ chạy là phản bội đất nước và di sản của người cha, cố tổng thống Hafez al-Assad.
“Ông Assad tin rằng mình đang bảo vệ đất nước, nhân dân, chế độ và cả bản thân khỏi chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan và sự can thiệp của phương Tây” - ông Joseph Abu Fadel, nhà nghiên cứu chính trị người Lebanon vừa gặp các quan chức Syria ở Damascus hồi tuần trước, nói.
Tổng thống Bashar al-Assad (phải) thảo luận với đặc phái viên về Syria,
ông Lakhdar Brahimi, tại Damascus ngày 24-12. Ảnh: EPA
Thậm chí, chỉ cần ông Assad rời khỏi Damascus cũng đã bị xem là “phản bội hàng triệu người trung thành”, theo chuyên gia về Trung Đông tại Nga Semyon A. Bagdasarov. Nhiều người Syria vẫn chia sẻ niềm tin của ông Assad rằng tổng thống đang bảo vệ đất nước. Điều này lý giải vì sao ông trụ được đến tận ngày nay.
Đó là chưa kể bỏ chạy về tổng hành dinh của người Alawite, tộc người của ông Assad, ở vùng núi ven biển phía Bắc, là sự “xuống giá” kinh khủng đối với một tổng thống sinh trưởng ở Damascus, kết hôn cùng một phụ nữ Sunni ưu tú.
Chưa chắc thoát thân an toàn
Tuy nhiên, một nguồn tin ngoại giao tại Damascus tiết lộ với tờ The New York Times rằng bất chấp những phát ngôn cứng rắn, Tổng thống Assad biết rõ ông phải ra đi và “đang tìm đường thoát”.
Các nhà phân tích tại Nga cho hay quân nổi dậy đang cố cô lập Damascus và cắt đứt các đường thoát ra bờ biển thông qua tỉnh Hama, làm cho không khí trong dinh tổng thống dần trở nên hoảng loạn, thể hiện ở các biện pháp đường cùng: bắn tên lửa Scud và rải thủy lôi từ trên không thay vì thả dưới biển.
Nhưng cho dù ông Assad muốn đi cũng chưa chắc giới tướng lĩnh cấp cao Syria để ông sống sót. Cũng theo giới chuyên gia Nga, các tướng lĩnh này tin rằng buông vũ khí đồng nghĩa với việc họ và gia đình sẽ bị tắm máu. Do đó, họ phải tiếp tục chiến đấu và cần ông Assad để hiệu triệu quân đội.
Chính phủ Syria ngày càng bí mật, khó đoán hơn. Không ai biết ông Assad quyết định mọi chuyện ra sao hoặc tệ hơn, ông còn quyết định hay không. Ít nhất có một điều mà các chuyên gia Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Syria và Lebanon đồng thuận: Các cố vấn hàng đầu của ông Assad bây giờ ủng hộ đường lối cứng rắn của cha ông - người đã sát hại ít nhất 10.000 người trong cuộc nổi dậy hồi thập niên 1980.
“Những cái đầu nóng ấy liên tục rót vào tai tổng thống: “Ông yếu đuối quá, ông phải mạnh mẽ lên”. Họ hối thúc ông ấy không kích nhiều hơn. Họ miệt thị phe nổi dậy là súc vật, khủng bố” - một người bạn của ông Assad kể lại.
Nhà báo người Đức Türgen Todenhöfer, từng phỏng vấn tổng thống Syria hồi tháng 7, nhớ lại: “Có hai Bashar al-Assad. Một người lặng lẽ, “không thích công việc của mình” và muốn ra đi. Người kia lại muốn chứng tỏ cho gia đình và thế giới biết: “Ta không nhu nhược”.
Nhận định này được các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ xác thực. “Trong những tháng đầu của cuộc khủng hoảng, ông ta bình tĩnh lắng nghe chỉ trích, nhận trách nhiệm cá nhân về các hành động của chính phủ và hứa hẹn tìm giải pháp. Hoặc ông ta là kẻ nói dối chuyên nghiệp hoặc ông ta không thực hiện nổi những gì mình cam kết” - một quan chức cấp cao giấu tên của Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh.
|
Ảnh hưởng của gia đình
Tổng thống Bashar al-Assad được cho là rất nghe lời khuyên của mẹ, em trai Maher - người đứng đầu Sư đoàn 4 hùng mạnh của quân đội Syria, em rể Asef Shawkat và các anh em họ thuộc nhánh Makhlouf.
Nhưng có tin mẹ ông Assad đã rời khỏi Syria được vài tuần. Ông Shawkat, thứ trưởng quốc phòng, thiệt mạng trong vụ đánh bom hồi tháng 7. Còn các anh em nhà Makhlouf được cho là đang vung vẩy tiền bạc ở nước ngoài. Ông Maher còn sống, còn chỉ huy tướng sĩ nhưng có thể đã mất một chân.
Một thương gia Alawite nói người duy nhất có thể khuyên ông Assad ra đi chính là bà vợ Asma, nhưng tiếc là bà không có mấy ảnh hưởng trong cuộc khủng hoảng này. Bà cùng các con nhiều khả năng cũng đã rời khỏi Syria hoặc đang bị Maher giam lỏng ở Damascus. |
và quét mã QR
Bình luận (0)