Phán quyết cuối cùng với tội ác của Khmer Đỏ?

Đây là phiên xử mới nhất và có lẽ là cuối cùng đối với tội ác diệt chủng thuộc hàng khủng khiếp nhất của nhân loại trong thế kỷ XX.

Nuon Chea, 92 tuổi và Khieu Samphan, 87 tuổi, là 2 thủ lĩnh cấp cao sống sót cuối cùng của chế độ bạo tàn cầm quyền tại Campuchia giai đoạn 1975-1979. Cả hai đều bị kết án tù chung thân trong phiên tòa trước đó từ năm 2011-2014 vì tội ác chống lại loài người.

Khieu Samphan (trái) và Nuon Chea (phải) tại tòa án tội ác chiến tranh do LHQ hậu thuẫn tại Phnom Penh. Ảnh: AP

Theo AP, toàn bộ tội ác của bọn họ lẽ ra cần được xét xử trong một phiên tòa toàn diện hơn nhưng giới chức đã tách làm 2 phiên xử liên tiếp vì lo ngại những thủ lĩnh tàn độc đã lớn tuổi này có thể chết trước khi công lý được thực thi.

Nỗi lo này hoàn toàn thỏa đáng bởi 2 bị cáo khác là cựu Thủ tướng Ieng Sary và vợ Ieng Thirith, cựu bộ trưởng nội vụ, đã chết trước khi phiên tòa hoàn tất.

Trong phiên xử mới nhất, Nuon Chea và Khieu Samphan sẽ bị phán quyết đối với các cáo buộc bổ sung của tội ác chống lại loài người như giết người, hủy diệt hàng loạt, nô dịch, tra tấn và khủng bố trên phương diện chính trị, chủng tộc, tôn giáo; tội ác diệt chủng liên quan tới giết hại các nhóm dân tộc thiểu số Chăm và Việt Nam cùng nhiều vi phạm đối với Công ước Geneva, bao gồm cố ý giết người, tra tấn hay ngược đãi một cách vô nhân tính.

Nuon Chea có biệt danh "anh Hai" và được mệnh danh là cánh tay phải của thủ lĩnh Pol Pot của Khmer Đỏ, trong khi Khieu Samphan được cho là nhân vật quyền lực thứ 5. Kẻ cầm đầu Pol Pot đã chết trong khi lẩn trốn trong rừng năm 1998.

Ngoài phiên tòa xét xử 2 tên này cùng 2 đồng phạm đã chết trước khi nhận phán quyết nêu trên, các vụ được khởi xướng nhằm chống lại 4 cựu quan chức Khmer Đỏ khác đều chưa có dấu hiệu sẽ được đưa ra xét xử.

Theo AP, nếu phiên tòa xử Nuon Chea và Khieu Samphan là phiên tòa cuối cùng của tòa án quốc tế do Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn - tên chính thức là Tòa án xét xử tội ác Khmer Đỏ tại Campuchia (ECCC) - thì ECCC kết án tổng cộng 3 cá nhân với chi phí hơn 300 triệu USD kể từ khi thành lập năm 2006. Người còn lại bị kết án là Kaing Guek Eav, kẻ cầm đầu nhà tù khét tiếng S-21 ở Phnom Penh (lãnh án 19 năm tù).