Phía sau vụ khủng bố ở Iran

Vụ xả súng, nổ bom tự sát nhằm vào tòa nhà Quốc hội và lăng mộ của cố lãnh tụ Ayatollah Ruhollah Khomeini - người sáng lập Cộng hòa Iran - tại thủ đô Tehran hôm 7-6 đã khiến 13 người thiệt mạng. Nếu thực sự IS là thủ phạm thì nhóm thánh chiến dòng Sunni đã động vào "trái tim" của chính phủ Iran.

Theo nhận định của trang Foreign Policy, cuộc tấn công đẫm máu này sẽ thổi bùng ngọn lửa bè phái khốc liệt.

IS đã nhắm tới Iran ít nhất từ năm 2007, khi chúng bắt đầu công khai đe dọa tấn công quốc gia Hồi giáo trợ giúp cho chính phủ do người Shiite kiểm soát ở Iraq. IS coi người Shiite ở Iran là kẻ bán rẻ người Hồi giáo Sunni cho Israel và Mỹ. Mục tiêu tấn công Iran cũng đánh dấu sự khác biệt chính giữa IS và al-Qaeda - vốn từ lâu chủ trương dùng Iran làm sân sau và trung tâm tài chính của mình. Lúc bấy giờ, đích thân trùm khủng bố Osama bin Laden đã viết thư hối thúc các thủ lĩnh IS không đánh Iran.

Lực lượng an ninh Iran ứng phó cuộc tấn công tại tòa nhà Quốc hội tại Tehran hôm 7-6 Ảnh: REUTERS

Sau vụ khủng bố 11-9-2001, nhiều nhân vật của al-Qaeda và các thành viên gia đình bin Laden đã chạy sang Iran. Trong số đó có gã con trai Hamza, hiện được al-Qaeda tung hô là người kế tục trùm khủng bố khét tiếng đã bị Mỹ tiêu diệt năm 2011.

Tehran được cho là không mạnh tay với các nhân vật này vì những lý do chiến lược và đổi lại, al-Qaeda cũng tránh tấn công vào Iran. IS thực sự không thích đi theo hướng này nhưng đành cam chịu vì nể mặt bin Laden. Tuy nhiên, mọi chuyện thay đổi sau khi IS và al-Qaeda đường ai nấy đi năm 2014.

Nếu đúng IS gây ra vụ khủng bố kép hôm 7-6 tại Iran thì chúng đã làm được điều mà các nhóm thánh chiến Sunni khác cũng khao khát nhưng chưa thành công. Đằng sau cuộc tấn công là những mục đích chiến lược. Đánh vào Iran có thể mang ý nghĩa trừng phạt vì cuộc chiến của Tehran nhằm đến IS, đồng thời có thể "lấy điểm" và lôi kéo các nhóm thánh chiến Sunni khác ở Iraq về cùng hàng ngũ. Không những thế, nếu Tehran phản ứng bằng cách phát động một cuộc truy quét trong nước đối với người Sunni thì cũng có thể khiến họ tìm tới sự che chở của IS.

Chưa hết, IS còn muốn đánh bại al-Qaeda trong cuộc đua thu phục những kẻ thánh chiến trên toàn cầu. Hơn bao giờ hết, nhóm khủng bố này đang cần tuyển mộ thêm thành viên để bù đắp cho những tổn thất tại Syria và Iraq thời gian qua.