Philippines quyết không liên minh quân sự với Trung Quốc

Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay hôm 6-10 nhấn mạnh: “Khi chúng tôi muốn thúc đẩy mối quan hệ gần gũi hơn với Trung Quốc, chúng tôi chắc chắn sẽ không tham gia bất kỳ liên minh nào với Trung Quốc trên góc độ quân sự. Vì điều đó chưa bao giờ là ý định của Tổng thống Duterte. Nhiều lần ông Duterte trả lời dứt khoát rằng sẽ chỉ có một liên minh quân sự và đồng minh duy nhất mà chúng tôi tôn trọng chỉ có Mỹ”.

Giải thích của ông Yasay được đưa ra sau những phát biểu bóng gió của Tổng thống Duterte gần đây dọa cho lực lượng Mỹ đi khỏi đảo Mindanao, xem lại Hiệp định Hợp tác Quốc phòng mở rộng Mỹ-Philippines, bỏ tuần tra chung và tập trận chung với Mỹ ở biển Đông.

Thủ Tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (trái) và Tổng Thống Rodrigo Duterte của Philippines tại hội nghị thượng đỉnh ở Lào hồi tháng 9. Hình: AP

Vào ngày 17-10, Tổng thống Duterte sẽ sang Trung Quốc. Theo Ngoại trưởng Philippines, mục tiêu chính của chuyến công du Trung Quốc là thúc đẩy và tăng cường các khía cạnh khác trong quan hệ song phương, bên cạnh các tranh chấp ở biển Đông.

Tuy nhiên, ông Yasay từ chối cho biết liệu Tổng thống Duterte có đề cập đến phán quyết ngày 12-7 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) về “đường chín đoạn” do Trung Quốc đơn phương áp đặt trên biển Đông khi gặp người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình hay không.

Ngoại trưởng Philippines lưu ý Tổng thống Duterte muốn khôi phục quan hệ với Trung Quốc, “điều đó không có nghĩa là Philippines hủy bỏ liên minh với Mỹ hoặc làm suy yếu quan hệ Mỹ - Philippines”. “Trên thực tế Tổng thống đã làm được điều này. Chúng tôi vừa gặp các đối tác Nhật Bản, Úc và tôi đã gặp người đồng nhiệm Mỹ, nơi các tham vấn vẫn đang tiếp tục”- ông Yasay tiết lộ.

Ngoại trưởng Yasay nói rằng Duterte lo ngại các cuộc tập trận quân sự chung của Philippines với Mỹ đã không đạt được mục tiêu đề ra là “tăng cường và thúc đẩy khả năng tự lực của chúng ta khi giải quyết các mối đe dọa phát sinh trong và ngoài quốc gia”.

Ông Duterte có ý định ngừng sự phụ thuộc bất thường vào các cơ chế và thỏa thuận viện trợ nước ngoài không đáp ứng được nhu cầu an ninh của Philippines.

Sau khi Tổng thống Duterte nói Mỹ và EU có thể dừng viện trợ nếu thấy không hài lòng với chiến dịch trấn áp ma túy của ông hom 6-10, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana hôm 7-10 tuyên bố quân đội nước này có thể xoay sở mà không cần viện trợ.

Ông Lorenzana tin rằng quốc hội sẽ chi nhiều tiền hơn để quân đội mua vũ khí nếu không có nguồn tiền hoặc các quỹ khác.