Philippines tự làm khó khi bắt tay Nga, Trung

Phát biểu tại thủ đô Manila, ông Duterte cho rằng Mỹ không muốn bán tên lửa và các loại vũ khí khác cho Philippines, nhưng Nga và Trung Quốc tuyên bố có thể dễ dàng cung cấp chúng cho Manila.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte sẽ đối mặt với những trở ngại lớn sau khi đe dọa giảm mua vũ khí của Mỹ. Ảnh: Reuters

Đó là phát ngôn mới nhất trong một loạt lời lẽ công kích mà Tổng thống Philippines nhằm vào Mỹ trong thời gian gần đây.

Điều này khiến dư luận nghi ngờ về mối quan hệ đồng minh lâu năm được đánh giá là quan trọng trong chiến lược xoay trục sang châu Á và đối phó với một Trung Quốc ngày càng hung hăng của Mỹ.

Mỹ là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho Philippines, theo số liệu của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), cơ quan chuyên theo dõi chi tiêu quốc phòng toàn cầu.

Philippines đã chi 3,9 tỉ USD cho quân sự trong năm 2015, theo số liệu của SIPRI. Chi tiêu quốc phòng của Philippines đã tăng gần như mỗi năm kể từ năm 2010 ở mức khoảng 2,4 tỉ USD.

Philippines là quốc gia nhận sự tài trợ lớn nhất từ Mỹ trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương theo chương trình tài trợ quân sự nước ngoài (FMF). Manila đã nhận được 50 triệu USD theo FMF vào năm tài chính 2015.

Ông Richard Javad Heydarian, giáo sư Trường ĐH De La Salle ở Manila, từng là cựu cố vấn Hạ viện Philippines, nhìn nhận: “Do phụ thuộc vào vũ khí của Mỹ nên quân đội Philippines sẽ phải tái tổ chức cấu trúc kiểm soát và chỉ huy nếu muốn chuyển sang hệ thống vũ khí của Trung Quốc hoặc Nga. Sẽ có một số vấn đề về hệ thống và phải mất nhiều năm để quân đội của Philippines tái định hướng với công nghệ mới”.

Trong khi đó, ông Lyle Goldstein, chuyên gia về vấn đề hàng hải Trung Quốc tại Trường Chiến tranh Hải quân (Mỹ), lý giải: “Chúng ta không thể mua radar ở quốc gia này và tên lửa của một quốc gia khác. Các loại vũ khí phải được tích hợp hoạt động cùng nhau”.

Ông Goldstein công nhận nhiều sĩ quan Philippines được đào tạo ở Mỹ và bị ảnh hưởng sâu sắc bởi văn hóa quân sự của nước này. Thêm vào đó, mối quan hệ quân sự giữa Mỹ và Philippines đã vượt xa hơn chuyện bán vũ khí và mở rộng đến các hoạt động huấn luyện và hỗ trợ bảo trì, điều mà Nga và Trung Quốc chưa làm được.

Các chuyên gia cho rằng ông Duterte có thể đang nỗ lực củng cố vị trí của mình để được hưởng mức giá tốt hơn về các trang thiết bị quân sự từ Mỹ trong khi vũ khí của Nga và Trung Quốc thường rẻ hơn so với Mỹ.

Trong khi đó, Nhà Trắng cho hay họ không nhận được bất kỳ thông báo chính thức nào từ chính phủ ông Duterte về vấn đề mối quan hệ giữa hai nước có sự thay đổi đáng kể.

Thêm vào đó, Mỹ cho rằng những lời lẽ của ông Duterte mâu thuẫn với mối quan hệ ấm áp giữa hai nước.