Philippines, Trung Quốc né vấn đề chiến tranh ở biển Đông

Tuần trước, Tổng thống Rodrigo Duterte hội kiến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại thủ đô Bắc Kinh. Nhà lãnh đạo Philippines sau đó cho biết ông Tập "đe doạ phát động chiến tranh nếu Manila khoan dầu tại vùng biển tranh chấp ở biển Đông".

Hôm 22-5, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Alan Peter Cayetano đính chính lại tuyên bố nói trên. Theo ông Cayetano, cuộc hội đàm giữa Tổng thống Duterte và Chủ tịch Tập diễn ra thẳng thắn và thân thiện, tập trung vào thảo luận các biện pháp ngăn ngừa xung đột chứ không phải đe dọa gây chiến tranh.

"Cuộc đối thoại diễn ra rất thẳng thắn, dựa trên sự tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau. Tôi không nói tới phát biểu của Tổng thống Duterte nhưng không hề có giọng điệu bắt nạt hay động thái leo thang nào. Đó không phải là một mối đe dọa" – ông Cayetano khẳng định.

"Tôi ghét một thực tế là Trung Quốc đang tuyên bố chủ quyền các vùng lãnh thổ do Philippines kiểm soát nhưng tôi yêu mến người Trung Quốc. Tại sao ư? Bởi vì chúng ta ghét tội lỗi nhưng yêu mến tội nhân".

Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Alan Peter Cayetano (phải) phát biểu tại trụ sở Bộ Ngoại giao hôm 22-5. Ảnh: REUTERS

Phát biểu tại Bắc Kinh cùng ngày 22-5, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh, cũng tránh đề cập tới bình luận của Tổng thống Duterte. Bà Hoa lưu ý hai nhà lãnh đạo Trung Quốc và Philippines đã đồng ý "tăng cường trao đổi thông tin" về các vấn đề song phương quan trọng.

"Chúng tôi cam kết giải quyết tranh chấp với các bên liên quan - bao gồm cả Philippines - bằng con đường trực tiếp, thông qua đối thoại và đàm phán" – bà Hoa nhấn mạnh.

Tổng thống Duterte không đề cập tới vấn đề này trong cuộc họp báo trước khi khởi hành tới Nga. Ông từng nói về chính sách đối ngoại trong đó đẩy mạnh hợp tác với Trung Quốc, đồng thời chờ đợi các khoản vay và tài trợ lớn của Bắc Kinh dành cho chương trình cải thiện cơ sở hạ tầng có tổng vốn đầu tư 180 tỉ USD của Manila.

Cùng ngày 22-5, Điện Malacanang tái khẳng định Philippines sẽ không từ bỏ chủ quyền của nước này đối với một số đảo ở biển Đông. Người phát ngôn của Tổng thống Duterte, ông Ernesto Abella, cho biết trong khi nhà lãnh đạo Philippines thúc đẩy quan hệ với Trung Quốc, ông vẫn giữ vững mục tiêu chính đó là bảo vệ lợi ích quốc gia nhằm đem lại lợi ích và sự thịnh vượng cho người dân.

Trong vụ kiện lên Tòa Trọng tài thường trực (PCA) ở The Hague (Hà Lan), bồi thẩm đoàn đã bác bỏ tính pháp lý của cái gọi là "đường chín đoạn" mà Trung Quốc đơn phương thiết lập ở biển Đông. Ông Abella tin rằng chính phủ Philippines sẽ duy trì quyền lợi của mình ở biển Đông với sự ủng hộ của PCA.