“Quan hệ bình thường, cấm vũ khí là không bình thường”

“Gần 20 năm trước, chúng tôi đã bình thường hóa quan hệ với Mỹ và năm 2013, hai nước thiết lập quan hệ toàn diện” - Reuters dẫn lời Phó thủ tướng Phạm Bình Minh tại Trung tâm Asia Society ở New York - Mỹ.

Tòa nhà của tổ chức phi lợi nhuận có mục đích thông tin cho thế giới về châu Á này cách không xa nơi diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Liên Hiệp Quốc về khí hậu mà ông Phạm Bình Minh thay mặt Chính phủ Việt Nam phát biểu hôm 23-9. “Mối quan hệ trở lại bình thường nhưng lệnh cấm vũ khí với Việt Nam là điều không bình thường” - ông nói thêm.

Phát biểu của Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh được đưa ra một ngày sau khi hãng tin Reuters (Mỹ) đưa tin Washington đang tiến gần hơn tới việc dỡ bỏ cấm vận vũ khí đối với Việt Nam. Các quan chức Mỹ thạo tin còn tiết lộ máy bay săn ngầm P-3 Orion do hãng Lockheed Martin chế tạo có thể nằm trong đơn hàng đầu tiên để Việt Nam tăng cường khả năng giám sát và bảo vệ bờ biển.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh phát biểu tại Trung tâm Asia Society

Ảnh: asiasociety.org

Theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, dỡ bỏ cấm vận vũ khí là bước đi thông thường trong quá trình nối lại dần dần các mối liên kết giữa Mỹ và Việt Nam. Phó Thủ tướng nhấn mạnh mặc dù tranh chấp giữa Bắc Kinh và các nước khác về vấn đề biển Đông đang là điểm nóng trong khu vực nhưng ông bác bỏ ý kiến cho rằng việc Mỹ chấm dứt cấm vận vũ khí với Việt Nam có thể chọc giận Trung Quốc.

Cũng tại cuộc trao đổi về chủ đề “Vị trí của Việt Nam trong trật tự thế giới” ở Asia Society, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: “Sự hợp tác và cạnh tranh giữa các nước lớn luôn có ảnh hưởng lớn đối với các nước nhỏ và khu vực. Những nước nhỏ không muốn bị ảnh hưởng bởi chính trị của các nước lớn, đồng thời cũng không muốn bị buộc phải chọn bên nào”.

Theo trang tin Want China Times (Đài Loan), tranh chấp lãnh thổ và bất ổn chính trị đã ảnh hưởng đến thương mại giữa Trung Quốc và các nước ASEAN. Tăng trưởng thương mại giữa hai bên chỉ đạt 5,9% trong 8 tháng đầu năm nay, sụt giảm so với mức 2 con số trong những năm gần đây.

Cùng ngày, trong bài phát biểu tại phiên họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã nêu bật vấn đề tranh chấp lãnh thổ giữa Bắc Kinh và các nước ở châu Á - Thái Bình Dương. Ông chủ Nhà Trắng thúc giục Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế trong xử lý các tranh chấp hàng hải.

Bên cạnh đó, Tổng thống Obama lặp lại một lần nữa cam kết xoay trục về châu Á của Mỹ, trong đó có chiến lược tăng cường quan hệ với các đồng minh trong khu vực và mở rộng hiện diện hải quân tại đây. Giới phân tích nhận định đây là đối sách của Mỹ trước sự trỗi dậy cả về quân sự lẫn kinh tế của Trung Quốc.