Tàu Trung Quốc do thám cuộc tập trận RIMPAC

Theo lời phát ngôn viên Charlie Brown của Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ, tàu do thám của Hải quân Trung Quốc đã hoạt động tại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) ngoài khơi đảo Hawaii từ ngày 11-7.

"Chúng tôi dự đoán rằng con tàu sẽ hoạt động bên ngoài lãnh hải Mỹ và không gián đoạn cuộc tập trận RIMPAC đang diễn ra. Chúng tôi đã thực hiện tất cả các biện pháp phòng ngừa cần thiết để bảo vệ những thông tin quan trọng. Sự hiện diện của tàu Trung Quốc không ảnh hưởng đến cuộc tập trận" - trích lời ông Brown.

Trong khi đó, Chuẩn Đô đốc Hải quân Chile Pablo Niemann nói với tờ Star-Advertiser ngày 12-7 rằng: "Thật đáng thất vọng khi sự hiện diện của một con tàu không tham gia RIMPAC có thể làm gián đoạn cuộc tập trận. Tôi hy vọng và mong rằng tất cả thủy thủ sẽ hoạt động một cách chuyên nghiệp để chúng ta có thể tiếp tục tập trung vào công việc ngay lập tức và xây dựng tinh thần hợp tác vốn là mục đích của RIMPAC". 

Một tàu do thám lớp Dongdiao của Trung Quốc. Ảnh: USNI News

Trước đó, truyền thông Úc đưa tin một tàu Trung Quốc đã theo dõi tàu Hải quân Hoàng gia Úc trên đường đến RIMPAC. Tuy nhiên, không rõ con tàu này có phải là con tàu đang hoạt động ngoài khơi quần đảo Hawaii hay không.

Theo thông tin của tổ chức USNI News, "vị khách không mời" nói trên là một tàu lớp Dongdiao, cùng loại tàu Trung Quốc đã dùng để theo dõi RIMPAC năm 2016 và 2014. Tàu này hiện diện ngoài khơi Hawaii sau khi Mỹ quyết định không mời Trung Quốc tham gia RIMPAC vào cuối tháng 5. 

Trong 2 đợt tập trận năm 2014 và 2016, Mỹ không hề phàn nàn việc tàu Trung Quốc hoạt động trong vùng lân cận vì điều này không trái Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển. "Chúng tôi tiếp tục duy trì nguyên tắc tự do hàng hải và hàng không theo luật pháp quốc tế" - ông Brown nói với USNI News.

Ông Andrew Erickson, chuyên gia trường Cao đẳng Chiến tranh Hải quân Mỹ nhận định sự hiện diện của tàu Trung Quốc ở Hawaii có thể được sử dụng như một công cụ để biện minh cho nhiều hoạt động hơn của Mỹ gần Trung Quốc. 

"Dù Trung Quốc có làm gì hoặc nói gì, lực lượng Mỹ phải tiếp tục hoạt động bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép, trong đó có biển Đông" - ông Erickson cho biết.