Thách thức

Kỳ vọng vì mong đợi ông chủ Nhà Trắng phát huy thành tích đạt được trong 4 năm qua. Hoài nghi vì lo ngại TT Obama gặp quá nhiều thách thức trong 4 năm tới, vượt qua được thật không dễ dàng.

Dự đoán về chặng đường sắp tới của TT Obama, hãng NBC của Mỹ khẳng định ông “sẽ không có tuần trăng mật” dài ngày vì phải chuẩn bị đương đầu với 6 vấn đề gay cấn trong 7 tuần còn lại trước khi kết thúc nhiệm kỳ 1.

 

Đó là cắt giảm ngân sách chi tiêu tới 800 tỉ USD trong tài khóa 2013; tăng thuế với mức bình quân mỗi người dân phải nộp thêm 3.500 USD trong năm 2013; giảm trần nợ công đến tháng 2-2013 đạt ngưỡng cao nhất; bổ nhiệm 3 thành viên nội các quan trọng nhất thay thế Ngoại trưởng Hillary Clinton, Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta và Bộ trưởng Tài chính Timothy Geithner; triển khai Luật Bảo hiểm y tế (có biệt danh Obamacare) và đối phó với nguy cơ bùng nổ xung đột ở Trung Đông mà ngòi nổ là cuộc nội chiến Syria.

Hãng AP trích dẫn phát biểu của TT Obama tại lễ ăn mừng chiến thắng ở Chicago ngày 7-11 là đã lường trước những khó khăn sắp tới như “cuộc chiến ác liệt” mà ông quyết không chịu đầu hàng. Chuyên gia James Lindsay của Hội đồng Quan hệ đối ngoại Mỹ nhận xét: Thách thức lớn nhất đối với nhiệm kỳ 2 của TT Obama là “vách đá tài chính” không dễ vượt qua do nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan. Chủ quan là sự khôn khéo và khách quan là mâu thuẫn giữa 2 Đảng Dân chủ và Cộng hòa tại quốc hội (Đảng Dân chủ nắm thượng viện, Đảng Cộng hòa nắm hạ viện).

 

Nếu TT Obama không hòa giải và giành sự ủng hộ của 2 Đảng thì “vách đá tài chính” sẽ chặn đứng phát triển của kinh tế Mỹ đang suy thoái, gây hậu quả lâu dài đối với nước Mỹ và làm tổn hại chính sách đối ngoại của Washington.

Về khó khăn hòa giải 2 Đảng Dân chủ và Cộng hòa, hãng AP phân tích: “Đảng Dân chủ tiếp tục kiểm soát thượng viện, có thể bác bỏ những pháp chế bảo thủ mà hạ viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát, đề xuất. Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, thủ lĩnh phe Cộng hòa tại thượng viện, hăm dọa “sẵn sàng chống trả” nếu Đảng Dân chủ và TT Obama không nhân nhượng”.

Hãng AP đặt câu hỏi: “Liệu TT Obama có thừa khôn khéo chấp nhận sự mặc cả của đối thủ Cộng hòa?”. Trong khi đó, xã luận của báo The Strais Times (Singapore) viết: “Cả 2 Đảng Dân chủ và Cộng hòa sẽ giám sát chặt chẽ liệu TT Obama có học được bài học nào về cách ứng phó với một hạ viện đối kháng thuộc quyền kiểm soát của Đảng Cộng hòa hay không”.

Hãng Reuters viết: “Trước mắt, nếu không thỏa thuận được với phe Đảng Cộng hòa kiểm soát hạ viện, trong nhiệm kỳ 2, TT Obama chắc chắn không thể giúp nước Mỹ tránh suy thoái kinh tế khi thâm hụt ngân sách tăng kéo theo sụt giảm tăng trưởng kinh tế khoảng 4% năm 2013. Trong bối cảnh đó, Washington không thể tiếp tục đầu tư về kinh tế và quân sự cho mục tiêu chuyển trọng tâm chiến lược từ châu Âu sang khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trong sự chuyển dịch chiến lược này, Mỹ phải tính tới triển vọng Trung Quốc sẽ vượt Mỹ, trở thành nền kinh tế số 1 thế giới vào năm 2020”.

Cuộc bầu cử TT Mỹ vừa qua  cho thấy nước Mỹ vẫn bị chia rẽ trong cách hành xử với Trung Quốc. Nếu ứng cử viên Đảng Cộng hòa Mitt Romney thắng cử thì Mỹ không tránh khỏi cuộc chiến tiền tệ và thương mại với Bắc Kinh.