Phóng viên Ouest-France, tờ nhật báo có số lượng phát hành lớn nhất ở Pháp, tuần rồi có mặt tại thành phố Osh, mô tả thành phố lớn thứ hai của Kyrgyzstan này hoang vắng lạ lùng.
Xe tăng của chính phủ chặn tất cả các ngõ vào thành phố. Đa số người Uzbek là phụ nữ, trẻ em và người già đã di tản khỏi thành phố. Chỉ có đàn ông, trai tráng ở lại để bảo vệ tài sản.
Trong mỗi quận, người dân dùng xác xe hơi, cây ngã, gạch và dây kẽm gai dựng hàng rào chướng ngại để ngăn chặn những kẻ xấu.
Ngày 15-6, bốn ngày sau bạo loạn do người Kyrgyz gây ra, các mahalla giống như các trại tập trung. Người lạ khó lòng vào được bên trong.
Đằng sau các hàng rào chướng ngại, thanh niên Uzbek trang bị bất cứ thứ gì sắc bén có thể gây sát thương như một cây kiếm rỉ sét, một con dao chặt thịt hay một ống tuýp sắt.
 Nước rất thiếu cho người tị nạn Uzbek ở biên giới Uzbekistan-Kyrgyzstan. Ảnh: AFP |
Họ tụm năm tụm bảy trò chuyện trong khi mắt liếc nhìn ra ngoài cảnh giác. Càng vào sâu bên trong, bầu không khí càng ảm đạm. Rất nhiều nhà cửa bị đốt phá, gạch ngói ngổn ngang, tường gạch không còn nguyên vẹn ám khói đen. Tất cả các cửa hàng đều đóng cửa vì không còn gì để bán hoặc chủ nhân đã sơ tán.
Một người đàn ông không chịu nói tên cho hay dân chúng giúp đỡ lẫn nhau từng miếng ăn, thức uống. Khắp nơi trên lòng đường, người ta dùng vôi hoặc sơn trắng viết hàng chữ “S.O.S”. Alisher, một thanh niên Uzbek, giải thích: “Chúng tôi hy vọng có ai đó như máy bay trực thăng của Hội Chữ thập đỏ bay ngang nhìn thấy”.
Trong một tchaikhana (quán trà) nằm bên cạnh một thánh đường Hồi giáo trong quận, một bác sĩ chăm sóc những người bị thương từ nơi khác đến nói: “Tôi đã nhận 120 người bị thương đủ kiểu: từ phỏng, trúng đạn đến gãy xương... Tôi thiếu đủ thứ, nhất là thuốc khử trùng và thuốc cầm máu”.
Đối diện với các mahalla là khu dân cư người Kyrgyz. Họ cũng là nạn nhân cuộc bạo loạn. Họ cũng dựng hàng rào chướng ngại. Phóng viên tờ Le Figaro tường thuật: “Những người Kyrgyz mà chúng tôi gặp, tố cáo các nhà lãnh đạo Uzbek ở thủ đô Bishkek và Osh
Kỹ sư Aroun khoảng 50 tuổi chỉ trích: “Họ là nghị sĩ, rất giàu có. Họ muốn có nhiều quyền lực hơn, biến vùng này thành khu tự trị. Người Uzbek chỉ nghĩ đến tiền bạc và bắt người khác quỵ lụy mình còn chúng tôi, người Kyrgyz, muốn có dân chủ”.
Và không chỉ người Uzbek bị tấn công. Người Uighur, có khoảng 70.000 người chủ yếu sinh sống ở thủ đô Bishkek, cũng bỏ nhà cửa chạy khỏi thành phố sau khi nhận được những lời đe dọa. Zhamaldine Nasyrov, Phó Chủ tịch Hội đồng hương Uighur, cho biết đa số chạy sang Kazakhstan
Hơn 1 triệu người bị ảnh hưởng
Hầu hết cộng đồng người Uzbek, nạn nhân đầu tiên của cuộc xung đột sắc tộc bùng nổ từ ngày 11-6, đã rời bỏ thành phố Osh và Jalal-Abad chạy đến vùng biên giới Uzbekistan, nơi đã có hơn 100.000 người Uzbek vượt biên giới vào tị nạn ở nước này.
Hàng trăm ngàn người khác chờ chực được phép vào Uzbekistan Uzbekistan
Các quan chức Liên Hiệp Quốc ước tính hơn 1 triệu người, bao gồm cả người Kyrgyz nhưng chủ yếu là người Uzbek, bị ảnh hưởng cuộc bạo loạn sắc tộc bùng nổ dữ dội từ ngày 11-6. Con số đó bao gồm khoảng 400.000 người bỏ nhà cửa chạy về phía biên giới Uzbekistan
 Nhà bị đốt cháy, một cụ già Uzbek bị thương được sơ tán khỏi thành phố Osh ngày 15-6. Ảnh: AFP |
Họ đang gặp phải một vấn đề sống còn: Lương thực, nước uống, thuốc men và lều bạt thiếu thốn nghiêm trọng mặc dù Liên Hiệp Quốc, Hội Chữ thập đỏ và các cơ quan từ thiện đang nỗ lực hết mình.
Bà Christiane Berthiaume, người phát ngôn Liên Hiệp Quốc, nhận xét: “Cuộc xung đột đã gây ra những hậu quả cấp bách và nghiêm trọng về mặt nhân đạo”. Liên Hiệp Quốc đang kêu gọi lập quỹ 65 triệu USD để hỗ trợ 1,1 triệu người tị nạn trong 6 tháng.
Thiếu nước
Cao ủy Liên Hiệp Quốc cho biết 260.000 người tị nạn bên trong Kyrgyzstan tạm thời nương náu ở các thánh đường, trang trại, công sở bỏ hoang hoặc ở nhờ nhà bà con và được các hội đồng hương giúp đỡ. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 40.000 người không có chỗ nương thân đang cần lều bạt để ở tạm. Nhất là ở biên giới Uzbekistan
Tại cửa khẩu Yarkichlak, nơi từng được chính quyền Uzbekistan Uzbekistan
Nhưng có một thứ rất cần thiết khác là nước - thiếu trầm trọng. Nhiều trẻ em dùng chai nhựa lấy nước ở các rãnh nước màu nâu để uống. Một người mẹ trẻ chỉ cho phóng viên xem cánh tay đầy mụn nước của con gái. Một y tá ở đây cho biết trẻ em mắc bệnh đường ruột khá nhiều nhưng thuốc men thiếu thốn.
Sự thiếu thốn khiến người Uzbek phẫn nộ. Nhiều người chê trách chính phủ lâm thời Kyrgyzstan
và quét mã QR
Bình luận (0)