Tác động thực tế của vụ bê bối đã được thể hiện qua một con số cụ thể rất ấn tượng sau đây. Theo số liệu của Bộ Công nghiệp và Bộ Ngoại thương Brazil, tổng giá trị thịt xuất khẩu của nước này đã bốc hơi 62,953 triệu USD chỉ trong vòng 24 giờ (63 triệu USD ngày 20-3 so với 47.000 USD ngày 21-3)! Chuyện không thể tưởng ấy xảy ra khi Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Ai Cập, Chile - những thị trường tiêu thụ thịt xuất khẩu Brazil lớn nhất - tạm ngưng nhập khẩu thịt bò và gà của nước này.
Họa vô đơn chí
Chịu tổn thất nặng nhất là Công ty CP JBS chuyên chế biến thịt bò, heo lớn nhất Brazil và thế giới. JBS có 150 nhà máy ở trong và ngoài nước, sử dụng 235.000 công nhân viên, doanh thu năm 2016 đạt 170,4 tỉ real. Dính xì-căng-đan, JBS buộc phải tạm đóng cửa gần như toàn bộ nhà máy (33/36) trong nước khiến hàng chục ngàn công nhân thất nghiệp trong khi chờ đợi kết quả cuối cùng cuộc điều tra tham nhũng mang tên chiến dịch “Carne Fraca” (thịt kém chất lượng).
Francisco Sergio Turra, Chủ tịch ABPA (Hiệp hội Đạm thực vật Brazil), lo lắng: “Ngành chế biến thịt bò, heo, gà Brazil sử dụng hơn 6 triệu lao động. Với việc đóng cửa hàng chục nhà máy không chỉ ở bang Parana mà còn ở các bang Minas Gerais, Goiás, São Paulo, Rio Grande do Sul và Santa Catarina, tình trạng thất nghiệp vốn đã nghiêm trọng nay sẽ càng đáng lo”. Tỉ lệ thất nghiệp ở Brazil hiện ở mức 12%.
Slovakia phát hiện ức gà muối nhập từ Brazil nhiễm khuẩn salmonella.Ảnh: FoodQuality
Cảnh sát liên bang Brazil đã bắt giữ hơn 30 thanh tra vệ sinh an toàn thực phẩm và chính khách với tội danh tham nhũng gây hậu quả nghiêm trọng: Hàng tấn thịt kém chất lượng của JBS và BRF - hai ông lớn trong số hơn 40 công ty chế biến thịt đang bị điều tra về hành vi gian lận thương mại và tham nhũng - đã được bán ra thị trường trong và ngoài nước.
Hai nhân viên kiểm tra chất lượng sản phẩm (KCS) của JBS đã bị bắt. Thịt kém chất lượng đã biến thành thịt tươi ngon với phương thức dùng hóa chất gây ung thư và axít làm cho miếng thịt trở nên thơm tho, đẹp mắt. Thịt tươi cũng bị trộn lẫn thịt thứ cấp. Nhưng câu chuyện chưa dừng lại ở đó.
Xì-căng-đan thứ hai liên quan đến JBS cũng vừa bùng nổ ở bang Para hồi tuần qua. Nhân viên Ibama (Cơ quan Bảo vệ môi trường Brazil) kiểm tra đột xuất các nhà máy chế biến thịt của JBS ở Redenção và Santana do Araguaia. Họ phát hiện 59.000 con gia súc giết mổ và chế biến tại các nhà máy JBS đã được nuôi trên đất rừng bị khai thác trái phép rộng khoảng 320 km2. JBS bị cho là sử dụng nguồn nguyên liệu không hợp pháp.
Năm 2014, Viện Nghiên cứu Không gian Vũ trụ Brazil từng báo động việc phá rừng lấy đất nuôi gia súc đã khiến rừng Amazon mất đi 65% diện tích. Năm 2012, tập đoàn bán lẻ Tesco của Anh đã hủy hợp đồng mua thịt bò của JBS sau khi có tin công ty này dính líu đến việc phá rừng.
Mất trắng 2,5 tỉ USD
Lãnh 2 cú đấm như trời giáng, hệ quả nhãn tiền là kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của JBS trên sàn chứng khoán New York (NYSE) vào tháng 6 này có nguy cơ phá sản. Với tên giao dịch JBS Foods International, công ty dự kiến bán ra 1 tỉ USD cổ phiếu. Các nhãn hàng của JBS bao gồm Swift, Friboi, Seara, Pilgrim’s Pride, Gold Kist Farms, Pierce, 1855, Primo và Beehive.
BRF, công ty chế biến thịt gà lớn nhất Brazil đồng thời cũng là đối tượng điều tra tham nhũng, cũng bị tổn thất nặng không kém JBS. Công ty này đã có kế hoạch IPO đầy tham vọng dưới tên giao dịch One Foods Holding Inc. tại thị trường chứng khoán London trị giá 1,5 tỉ USD. One Foods đang nắm 45% thị phần thịt gà ở Ả Rập Saudi, UAE (Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất), Kuwait, Qatar và Oman. Dính vào vụ xì-căng-đan, BRF tính dẹp IPO. Như vậy, nền kinh tế Brazil bỗng dưng mất cơ hội thu về 2,5 tỉ USD.
Nói chung, trong tuần lễ đầu tiên, cuộc khủng hoảng do chiến dịch “Carne Fraca” tạo ra đã khiến thị trường chế biến và đóng gói thịt ở Brazil sụt giảm 1/5 giá trị.
Khởi kiện tập thể
Cũng trên thị trường chứng khoán, ngày 20-3, cổ phiếu của JBS giảm 9,2% do lệnh cấm nhập khẩu thịt Brazil từng phần hoặc hoàn toàn của 25 nước.
Vì lẽ này, JBS hiện đối mặt ít nhất 3 vụ kiện tập thể vì các nhà đầu tư vào cổ phiếu của công ty ở Mỹ bị thiệt hại nặng. Đó là đơn khởi kiện tập thể của các công ty luật Lundin Law PC ở Los Angeles, Rosen Law Firm - New York và Wolf Haldenstein Adler Freeman & Herz LLP - Pennsylvania.
Các cổ đông Mỹ cáo buộc: “Ban lãnh đạo JBS hối lộ thanh tra vệ sinh an toàn thực phẩm và chính trị gia để việc làm ăn gian dối của các nhà máy - như chế biến lại thịt thối, xuất khẩu thịt nhiễm khuẩn salmonella - không bị phát hiện và ngăn chặn”. Ngoài ra, họ cũng tố cáo JBS đưa ra các thông báo mang tính lừa dối cổ đông.
(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 5-4
Kỳ tới: Nỗ lực khôi phục lòng tin
Tài tử Robert de Niro bị vạ lây
Hẳn tài tử gạo cội Mỹ Robert de Niro cũng không ngờ có ngày mắc nạn. Ông từng đóng phim quảng cáo thịt chất lượng cao của Brazil. Vậy mà bây giờ, bò, heo, gà xuất khẩu của đất nước này không ngon như ông quảng cáo.
Brazil mất hàng chục năm để thuyết phục thế giới rằng thịt chế biến tại nước này an toàn và có chất lượng tuyệt vời. 150 nước trên thế giới đã và đang nhập thịt bò, heo và gà Brazil. Thế nhưng, sau ngày 17-3, mọi sự đã thay đổi.
Gilberto Braga, giáo sư Khoa Tài chính Trường ĐH Kinh doanh Ibmec của Brazil, nhận định: “Không chỉ lòng tin vào ngành thực phẩm bị ảnh hưởng mà hình ảnh một đất nước có tổ chức và nghiêm túc như Brazil cũng bị hoen ố. Vài năm qua, Brazil rúng động vì những vụ tham nhũng trong một số doanh nghiệp nhà nước, nay là vụ tham nhũng lớn nữa liên quan đến Bộ Nông nghiệp và các công ty tư nhân chế biến thịt. Chiến dịch “Carne Fraca” khiến người ta nhìn Brazil như là một đất nước đầy rẫy tham nhũng”.
và quét mã QR
Bình luận (0)