Hai viên tướng bị ép về hưu là Thống chế Hussein Tantawi, 76 tuổi và Tổng tham mưu Sami Enan, 64 tuổi. Trong một tuyên bố do người phát ngôn tổng thống Yasser Ali thông báo ngày 12-8: "Thống chế Hussein Tantawi sẽ nghỉ hưu ngày từ hôm nay”.
Người được Tổng thống Morsi chỉ định thay chức thống chế và bộ trưởng quốc phòng của ông Tantawi là Tướng Abdel Fattah al-Sisi, 57 tuổi, từ bộ phận tình báo quân đội. Còn người thay ông Enan là Tướng Sidki Sobhi, 56 tuổi, người đứng đầu đơn vị quân đội đóng ở Suez giáp bán bảo Sinai.
Tổng thống Morsi ngồi giữa Thống chế Tantawi (trái) và Tổng tham mưu Enan tại lễ tốt nghiệp
ở Học viện Quân đội Ai Cập tháng 7-2012. Ảnh: Reuters
Cho đến cuộc bầu cử đem lại chức tổng thống cho ông Morsi hồi tháng 6, Thống chế Tantawi vẫn là người cai quản Ai Cập với tư cách là người đứng đầu Hội đồng tối cao các lực lượng vũ trang (SCAF). Ông Tantawi là Bộ trưởng Quốc phòng suốt 20 năm dưới thời cựu Tổng thống Hosni Mubarak và góp phần đưa ông này từ chức vào tháng 2-2011.
Trong khi đó, ông Enan được xem là đặc biệt thân cận với Lầu Năm Góc, “nhà tài trợ chính” cho quân đội Ai Cập với khoản viện trợ quân sự 1,3 tỉ USD hàng năm.
Cái cớ để Tổng thống Morsi gạt sang bên lề 2 viên tướng là vụ 16 binh lính Ai Cập bị sát hại ở chốt kiểm soát trên bán đảo Sinai giáp biên giới Israel một tuần trước, qua đó từng bước giành lại ảnh hưởng đối với quân đội.
Trong khi người phát ngôn của ông Morsi gọi đây là “quyết định vì chủ quyền” nhằm “thay máu quân đội” thì các nhà hoạt động cho rằng đây là bước đầu tiên để thành lập một nhà nước dân sự, chấm dứt tình trạng “hai đầu” của Ai Cập.
Tổng thống Morsi giải thích sau đó: “Quyết định của tôi không nhắm vào những cá nhân nhất định hay thu hẹp các quyền tự do. Tôi không định chê trách ai, mục đích của tôi là vì lợi ích của quốc gia và nhân dân”.
Tướng Abdel Fattah al-Sisi được bổ nhiệm là bộ trưởng quốc phòng ngày 12-8. Ảnh: AP
Nhà phân tích Gamal Soltan lưu ý: “Cuộc xung đột giữa tân tổng thống và hội đồng quân sự chắc chắn sẽ xảy ra nhưng không ai nghĩ lại sớm thế. Nếu ông Morsi thành công, đây có thể là sự chấm dứt vai trò của SCAF trong đời sống chính trị”.
Quyết định của Tổng thống Morsi nhận được sự ủng hộ của hàng ngàn người biểu tình tụ tập tại quảng trường Tahrir ở Cairo. Họ hô to: “Tổng thống của nền cộng hòa, ủng hộ quyết định của ông 100%”.
Tổng thống Morsi cũng hủy bỏ tuyên bố hiến pháp được SCAF thông qua ngày 17-6. Đây là văn kiện trao quyền sâu rộng cho quân đội Ai Cập trước đây. Cùng ngày 12-8, ông Morsi bổ nhiệm thẩm phán Mahmud Mekki làm phó tổng thống.
và quét mã QR
Bình luận (0)