Trung Quốc mừng sớm trước ông Trump?

Rất nhiều lĩnh vực mà 2 cường quốc đang bất đồng ý kiến, từ tiền tệ, thương mại, biển Đông và Triều Tiên, đều không được đề cập đến trong những thông báo chính thức về cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình hôm 9-2.

Trước khi nhậm chức, ông Trump đã chọc giận Trung Quốc khi điện đàm với lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn và khẳng định Mỹ không nhất thiết phải duy trì chính sách "một Trung Quốc".

Tuy nhiên, trong cuộc nói chuyện hôm 9-2, ông Trump đột ngột thay đổi ý kiến và đồng ý tôn trọng chính sách này, khiến Trung Quốc nhanh chóng bày tỏ sự vui mừng. Trước đó, Bắc Kinh đã tiến hành nhiều phương thức ngoại giao để tác động vào ê kíp của ông Trump và cáo buộc Đài Loan làm rối tung mọi việc.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: REUTERS

Đặt nền tảng cho cuộc điện đàm nói trên là Ủy viên Quốc vụ Dương Khiết Trì, nhà ngoại giao số một Trung Quốc từng đảm nhiệm chức đại sứ tại Washington. Chính ông Dương đã đàm phán với ông Michael Flynn, cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump, theo Reuters.

Dù Mỹ đã nhượng bộ nhưng những căng thẳng quân sự vẫn tiếp diễn. Hôm 11-2, ấn bản quốc tế của tờ Nhân dân Nhật báo đăng lên trang bìa ảnh tàu chiến Trung Quốc chuẩn bị tham gia cuộc tập trận mới ở biển Đông, ngay bên cạnh đó là một bài bình luận về cuộc gọi giữa ông Tập và ông Trump. Tài khoản WeChat của tờ báo này còn cảnh báo Đài Loan nên cẩn thận vì ông Trump đã đồng ý duy trì chính sách "một Trung Quốc".

Một quan chức ngoại giao cấp cao của phương Tây tiết lộ Bắc Kinh đang nỗ lực để lôi kéo Vatican, một trong số ít quốc gia còn giữ quan hệ chính thức với Đài Loan.

Tuy nhiên, trong quan hệ với Washington, chiến thắng trong chính sách "một Trung Quốc" của Bắc Kinh có nguy cơ không tồn tại được lâu vì ông Trump không muốn bị xem là nhượng bộ.

"Điều ông Trump muốn thể hiện với Trung Quốc là ông ấy sẵn sàng động chạm đến "những vấn đề gây tranh cãi" trong quan hệ 2 nước. Bắc Kinh không thể đoán được động thái tiếp theo của ông Trump" - ông Dean Cheng, một chuyên gia về Trung Quốc tại Quỹ Heritage, nhận định.