Phát biểu của ông Kerry xuất hiện một ngày sau những lời cảnh báo của Philippines về tình trạng "quân sự hóa gia tăng" ở khu vực có sự hiện diện quân sự của Trung Quốc trong những vùng biển tranh chấp và nhanh chóng làm xấu đi quan hệ giữa Bắc Kinh và Manila.
"Với tư cách một quốc gia Thái Bình Dương và là một cường quốc hiện diện ở đây, Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc duy trì hòa bình và ổn định, tôn trọng luật pháp quốc tế, giao thương hợp pháp không bị cản trở và tự do hàng hải trên biển Đông", ông Kerry phát biểu với các ngoại trưởng ASEAN tại Hội nghị Bộ trưởng ASEAN-Mỹ ở thủ đô Bandar Seri Begawan của Brunei. Ông nói rất hy vọng sớm thấy những tiến bộ về bộ quy tắc ứng xử để giúp bảo đảm sự ổn định trong khu vực có tầm quan trọng sống còn này.
Ngoại trưởng John Kerry phát biểu tại Hội nghị Bộ trưởng ASEAN - Mỹ ngày 1-7
Trước đó, theo hãng tin Reuters, Trung Quốc cho biết nước này sẽ tổ chức các cuộc thảo luận chính thức với các quốc gia Đông Nam Á về tranh chấp trên biển.
Trong một tuyên bố chung với 10 nước thành viên ASEAN hôm 30-6, phía Trung Quốc nói rằng họ đồng ý tổ chức các "cuộc hội đàm chính thức" về một bộ quy tắc ứng xử (COC) đã được đề nghị nhằm kiểm soát những hành động trên biển tại cuộc gặp với các quan chức cao cấp ASEAN ở Trung Quốc vào tháng 9 tới. Ngoại trưởng Thái Lan hoan nghênh bước đi này, cho đây là nỗ lực "rất có ý nghĩa".
Trong khi tạo ra một bước chuyển động về phía trước, các cuộc trao đổi không được xem là một đột phá quan trọng trong nỗ lực không ngừng nhằm đưa Trung Quốc vào một thỏa thuận ràng buộc về vùng biển bao la giàu năng lượng, nơi những tuyên bố chủ quyền có tính quả quyết của Bắc Kinh đã liên tục thổi bùng căng thẳng.
Giới phân tích cho rằng Trung Quốc luôn tỏ ra không vội vã trong việc đề xướng những cuộc thảo luận quan trọng về bộ quy tắc. Ngược lại, họ rất chú tâm gia cố những tuyên bố chủ quyền trên biển thông qua sức mạnh hải quân vượt trội của họ so với các nước ASEAN.
Ian Storey, một thành viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore, nhận định rằng các cuộc nói chuyện là một dấu hiệu khích lệ, nó cho thấy cuối cùng thì Trung Quốc cũng sẵn sàng thảo luận về bộ quy tắc với ASEAN. Thế nhưng, ông không cho rằng đó là bước đi quan trọng hướng về tương lai. "Dựa vào sự thiếu nhiệt tình rõ ràng của Trung Quốc đối với một bộ quy tắc chính thức và hiệu quả, các nhà thương thuyết Trung Quốc có thể kéo dài những cuộc thương thảo càng lâu càng tốt", ông suy luận. Ông còn lưu ý Trung Quốc cũng có thể làm việc để bảo đảm thỏa thuận cuối cùng không ngăn cản nước này khẳng định các yêu sách về lãnh thổ.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nhấn mạnh rằng bất cứ tiến bộ nào trong việc thống nhất khuôn khổ mới sẽ phụ thuộc vào các nước đã đồng ý với "tuyên bố ứng xử" có tính chất xây dựng lòng tin năm 2002. Bắc Kinh và Philippines đã tố cáo nhau vi phạm tuyên bố nói trên.
Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario đã có phản ứng nhạt nhẽo hôm chủ nhật khi được hỏi về ý nghĩa của các cuộc nói chuyện dự định. Ông nói: "Theo thỏa thuận thì sẽ có một tiến trình được khởi đầu bằng cuộc gặp ở Trung Quốc... Tôi muốn tin rằng Trung Quốc thật sự nghiêm chỉnh bước về phía trước trong tiến trình này".
và quét mã QR
Bình luận (0)