Covid-19: U ám bức tranh kinh tế thế giới

Ước tính có thêm khoảng 90.000 người sẽ tử vong vì Covid-19 ở Mỹ trong vòng 4 tuần nữa, tức từ con số 425.000 ca tử vong hiện nay tăng lên mức 479.000 - 524.000 ca trước ngày 20-2. Đó là dự báo đáng sợ mà chính quyền của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden đưa ra ngày 27-1 (giờ địa phương).

Trong khi đó, theo hãng tin AP, láng giềng của Mỹ là Mexico vừa ghi nhận số ca nhiễm mới cao nhất trong một ngày vào ngày 27-1, với 27.944 ca và 1.623 ca tử vong. Tính trên toàn cầu, số bệnh nhân tử vong vì Covid-19 trong một ngày (ngày 27-1) đã vượt mốc 18.000, còn tổng số ca tử vong vào khoảng 2,2 triệu và tổng ca nhiễm là gần 102 triệu.

Đặc biệt đáng lo ngại, Tổ chức Y tế thế giới cùng ngày thông báo các biến thể mới của SARS-CoV-2 (virus gây bệnh Covid-19) đang lây lan rất nhanh. Tính đến ngày 25-1, biến thể được phát hiện đầu tiên tại Anh đã lan ra 70 nước ở mọi vùng thế giới, biến thể Nam Phi có mặt ở 31 quốc gia và biến thể Brazil hiện có ở 8 quốc gia. Theo nhiều nhà khoa học, tất cả biến thể nói trên đều có nguy cơ lây lan dễ dàng hơn, kể cả làm tái nhiễm cao hơn và gây chết người nhiều hơn.

Binh lính Lebanon canh gác gần tòa nhà chính phủ Serail trong cuộc biểu tình chống phong tỏa cũng như kinh tế xuống dốc ở Tripoli - Lebanon hôm 26-1 Ảnh: REUTERS

Các biến thể mới đặt ra 2 nguy cơ, theo báo Wall Street Journal (Mỹ). Thứ nhất là tăng nguy cơ lây nhiễm, khiến các biện pháp hạn chế bị thắt chặt, từ đó đẩy các nền kinh tế rơi trở lại suy thoái.

GDP của Mỹ, nền kinh tế số một thế giới, được dự báo giảm tối đa 3,6% trong năm 2020. Theo Reuters, với Mỹ, đây là kết quả tệ nhất kể từ năm 1946 và là lần đầu tiên GDP thường niên bị giảm kể từ cuộc suy thoái năm 2007-2009. Tương tự, GDP của Anh giảm 10% vào năm ngoái cho dù chính phủ nước này đã bơm gần 300 tỉ bảng cứu trợ khẩn cấp nền kinh tế.

Là quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ Covid-19 ở châu Âu, nước Anh bị phong tỏa toàn quốc lần thứ 3 kể từ ngày 5-1 và sẽ kéo dài thêm ít nhất 6 tuần nữa, theo thông báo của Thủ tướng Boris Johnson.

Nhiều chính phủ khác cũng nhanh chóng thắt chặt các biện pháp hạn chế, như Bồ Đào Nha dừng mọi chuyến bay với Brazil, Israel đóng cửa biên giới với Ai Cập và Jordan… Trong lúc Pháp cân nhắc phong tỏa toàn quốc lần thứ ba, khiến Liên hoan Phim Cannes danh tiếng bị hoãn tới tháng 7 thì Hồng Kông (Trung Quốc) áp dụng chiến thuật "phong tỏa phục kích", tức đột ngột phong tỏa và xét nghiệm toàn bộ cư dân trong một khu vực đang có số ca lây nhiễm gia tăng.

Nguy cơ thứ hai là sự xuất hiện của một biến thể mới, có khả năng kháng lại sự miễn dịch được tạo ra bởi các vắc-xin hiện có cũng như bởi kháng thể sinh ra từ những lần mắc bệnh trước. Kịch bản này hoàn toàn khả dĩ với quy mô và tốc độ lây lan hiện nay và nếu vậy, vòng luẩn quẩn phong tỏa lẫn nghiên cứu loại vắc-xin mới sẽ tái diễn, theo Wall Street Journal.

"Có thể mất 4-5 năm nữa đại dịch mới thực sự kết thúc và chúng ta mới có thể bắt đầu cuộc sống bình thường hậu Covid-19" - ông Lawrence Wong, bộ trưởng giáo dục kiêm đồng chỉ huy lực lượng chống Covid-19 của chính phủ Singapore, nhận định.

Đó cũng là lý do khiến nhân loại phải hành động trên quy mô toàn cầu chứ không chỉ mang tính địa phương, theo nhà khoa học Alessandro Vespignani của Trường ĐH Đông Bắc (Mỹ). Ông nói: "Chiến dịch vắc-xin có thể được triển khai hoàn hảo ở Mỹ và châu Âu nhưng nếu chúng ta để virus phát triển ngoài tầm kiểm soát ở những nơi khác, có thể xuất hiện loại biến thể đánh bại hệ miễn dịch của chúng ta".

Chính vì vậy, những nước giàu có không chỉ tăng tốc tiêm chủng tại nước mình mà còn phải hỗ trợ các nước nghèo để giảm thiểu số biến thể virus. Theo tính toán của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), hầu hết nước phát triển và một số nước đang phát triển sẽ tiếp cận được vắc-xin Covid-19 vào mùa hè này nhưng phần còn lại của thế giới phải đợi đến nửa sau năm 2022.