Ukraine muốn tước quyền phủ quyết của Nga

Quốc hội Ukraine hôm 16-9 đã nhất trí ủng hộ sáng kiến ngăn chặn việc sử dụng quyền phủ quyết để cản trở các nghị quyết của Hội đồng Bảo an hoặc hành động trong các trường hợp cuộc xung đột đã trở nên quá tàn khốc.

Đề xuất của Ukraine nhằm cải tổ các thủ tục tại Hội đồng Bảo an sẽ áp dụng cho tất cả 5 thành viên thường trực nhưng người ta dễ nhận thấy mục đích nhằm vào Nga.

Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Vitaly Churkin. Ảnh: AP

Lâu nay, các cường quốc phương Tây đã ủng hộ những lời khẳng định của Ukraine chống lại Nga nhưng họ vẫn tránh đưa ra quan điểm liên quan đến đề xuất của Kiev hủy bỏ quyền phủ quyết.

Một ngày trước, Đại sứ Ukraine tại Liên Hiệp Quốc Yuriy Sergeyev viết trên mạng xã hội rằng 67/193 thành viên Đại Hội đồng cho thấy họ ủng hộ động thái như trên, còn Nga bác bỏ đề xuất của phía Ukraine.

Trong khi đó, Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc, ông Vitaly Churkin, tuyên bố quyền phủ quyết của các thành viên thường trực Hội đồng Bảo an là một cơ chế rất quan trọng, có thể dẫn đến việc giải quyết ổn thỏa các cuộc tranh chấp khi các nước thành viên chia rẽ nhau một cách quyết liệt.

Cách đây 6 tháng, Nga đã sử dụng quyền phủ quyết để ngăn chặn nghị quyết của Hội đồng Bảo an ủng hộ khẳng định của Ukraine rằng Moscow xâm lược quân sự đối với Ukraine.

Kiev lên án Nga tích cực hậu thuẫn phe ly khai ở Đông Ukraine và sáp nhập Crimea, bán đảo vốn thuộc về Ukraine.

Tuy nhiên, Moscow tuyên bố tình trạng hỗn loạn ở Ukraine từ đầu năm 2014 là cuộc nội chiến mà Nga không hề can dự vào.

Cuối tháng 7 gần đây, Moscow lại sử dụng quyền phủ quyết để ngăn chặn nghị quyết thành lập tòa án quốc tế xét xử những kẻ chịu trách nhiệm trong vụ bắn rơi chuyến bay MH17 của Hãng hàng không Malaysia ở Đông Ukraine hồi tháng 7-2014.

Trước đây, Mỹ, Anh và Pháp - các nước cũng có quyền phủ quyết - đã từng chỉ trích lá phiếu phủ quyết của Nga và Trung Quốc, nhất là trong những trường hợp ngăn Hội đồng Bảo an áp đặt lệnh trừng phạt đối với chế độ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Ngoài 5 thành viên thường trực, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc còn có 10 thành viên không thường trực không có quyền phủ quyết, được chọn với nhiệm kỳ 2 năm.

Ukraine đang hy vọng được chọn là thành viên không thường trực khi Hội đồng Bảo an có sự thay đổi tư cách thành viên ở New York vào ngày 15-10 tới.

Đại sứ Nga Churkin xác nhận Ukraine có thể tự động trở thành thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an do nước này hiện không có đối thủ cạnh tranh.