Virus gây teo não lây lan dữ dội

Trong bối cảnh virus Zika, bị nghi gây ra chứng teo não trẻ sơ sinh, đang lây lan mạnh, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lo ngại dịch bệnh này có thể diễn biến phức tạp hơn do ảnh hưởng của hiện tượng thời tiết El Nino.

Sau khi thành lập một ủy ban khẩn cấp để nghiên cứu dịch Zika, WHO nhóm họp trong ngày 1-2 để tìm kiếm cách thức đối phó, đồng thời quyết định xem liệu có phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu như từng làm với dịch Ebola hay không. Trước đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo sự bùng phát dịch bệnh này có thể là mối đe dọa nguy hiểm đối với sức khỏe toàn cầu hơn cả dịch Ebola đã cướp đi hơn 11.000 sinh mạng ở châu Phi.

Virus Zika lần đầu tiên được phát hiện vào thập niên 1950 nhưng dịch bệnh chỉ bùng phát một cách đáng báo động gần đây (những ca nhiễm đầu tiên ở Brazil là vào tháng 5-2015), gây ra những dị tật bẩm sinh và một loạt vấn đề về sức khỏe ở Trung và Nam Mỹ. Virus này do muỗi Aedes Aegypti lây truyền, với những triệu chứng như sốt, đau khớp, ngứa, nổi mẩn, viêm màng kết hoặc mắt đỏ, nhức đầu, đau cơ và đau mắt...

Một bé gái 7 ngày tuổi ở Brazil bị đầu nhỏ, rối loạn thần kinh gây tổn thương não và ảnh hưởng thị giác - các triệu chứng bị nghi do virus Zika gây raẢnh: REUTERS

Tổng Giám đốc WHO, bà Margaret Chan, đánh giá virus Zika đang lây lan dữ dội khắp các khu vực châu Mỹ với mức độ báo động cực kỳ cao. “Mối liên hệ giữa sự lây nhiễm virus Zika với các dị tật bẩm sinh và các hội chứng về thần kinh chưa được xác định nhưng vẫn rất đáng ngờ. Hiện tượng trẻ đầu nhỏ gia tăng như hiện nay hết sức đáng báo động bởi nó gây ra gánh nặng cho gia đình và cộng đồng” - bà Chan nhấn mạnh.

WHO dự đoán trên khắp châu Mỹ sẽ có khoảng 3-4 triệu người bị nhiễm virus Zika trong năm 2016 trong lúc phụ nữ mang thai được khuyên không nên đến những nơi đang bùng phát dịch.

Mối đe dọa Zika càng tăng sau khi xuất hiện nỗi lo El Nino có thể khiến virus này lây lan nhanh chóng khắp thế giới. Hiện tượng El Nino khiến nhiệt độ tăng lên và làm thay đổi kiểu mưa ở Nam Mỹ, tạo điều kiện cho muỗi sinh sôi và các căn bệnh do muỗi đem lại càng có dịp phát triển hơn, trong đó có Zika. Trong khi đó, tại Brazil, nơi hàng ngàn trẻ sơ sinh có bộ não kém phát triển bị nghi do virus Zika gây ra, dư luận đang tập trung vào mối liên hệ với một loài muỗi biến đổi gien.

Theo báo The Mirror, một số chuyên gia cho rằng sự bùng phát của virus Zika hiện nay có thể đến từ một loài muỗi được các chuyên gia của Công ty Công nghệ sinh học Oxitec (Anh) biến đổi gien để đối phó sự lây lan của sốt xuất huyết và những dịch bệnh khác ở Brazil vào năm 2012. Loài muỗi biến đổi gien này có đặc điểm là khi chúng giao phối với muỗi Aedes Aegypti, sẽ tạo ra lứa muỗi con chết trước khi trưởng thành.

Tuy nhiên, theo một tài liệu nội bộ được cho là của Oxitec (Anh) bị rò rỉ năm 2012, tỉ lệ sống sót của muỗi biến đổi gien thế hệ F1 lên tới 15%. Vào thời điểm đó, các chuyên gia đã bày tỏ lo ngại về chương trình kể trên, đồng thời cho rằng cần phải thực hiện các công trình nghiên cứu xa hơn về những hậu quả có thể xảy ra. Thế nhưng, ý kiến này đã bị phớt lờ.