Vũ khí “bạo lực tình dục”

Một báo cáo được tổ chức Ân xá Quốc tế (AI) công bố hôm 14-4 cho biết nhóm phiến quân Boko Haram ở Nigeria đã bắt cóc khoảng 2.000 nữ sinh và phụ nữ kể từ đầu năm 2014 để làm đầu bếp, nô lệ tình dục và chiến đấu cho bọn chúng. Ngoài ra, AI ước tính ít nhất 5.500 người dân đã bị Boko Haram giết hại kể từ năm 2014.

Số phận mờ mịt

Báo cáo trên được công bố đúng vào dịp kỷ niệm 1 năm ngày 276 nữ sinh ở thị trấn Chibok thuộc bang Borno rơi vào tay Boko Haram trong vụ bắt cóc khiến dư luận thế giới phẫn nộ (57 em trốn thoát không lâu sau đó). Tại thủ đô Abuja của Nigeria, một cuộc diễu hành được tổ chức với sự tham dự của 219 cô gái đại diện cho những nữ sinh mất tích. Theo đài BBC, vẫn chưa có ai trong số họ được tìm thấy trong lúc mọi nỗ lực giải cứu không mang lại kết quả.

Tuần hành ở TP Lagos - Nigeria nhân dịp 1 năm ngày xảy ra vụ Boko Haram bắt cóc 219 nữ sinh

Ảnh: EPA

Boko Haram cho biết các nữ sinh bị bắt cóc đã cải sang đạo Hồi và kết hôn. Một nhân chứng nói với đài BBC là cô nhìn thấy hơn 50 nữ sinh còn sống 3 tuần trước tại thị trấn Gwoza ở miền Đông Bắc Nigeria. Trong khi đó, AI dẫn một nguồn tin quân sự cấp cao cho rằng số nữ sinh trên được chia thành 3-4 nhóm và bị giam giữ tại các trại khác nhau của Boko Haram ở bang Borno, quanh hồ Chad, tại vùng núi Gorsi ở Cameroon...

Trong khi đó, một báo cáo thường niên của Liên Hiệp Quốc (LHQ) hôm 13-4 nhận định các nhóm cực đoan như Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), Boko Haram... đang tăng cường sử dụng cưỡng hiếp và bạo lực tình dục làm biện pháp đẩy mạnh hoạt động tuyển mộ, gieo rắc kinh hoàng cho người dân và mang lại doanh thu thông qua việc buôn bán nô lệ tình dục.

Kết quả điều tra của cơ quan này cho thấy những vụ tấn công tình dục được báo cáo ở Iraq, Syria và Nigeria không phải là ngẫu nhiên mà “có liên kết với mục tiêu chiến lược, hệ tư tưởng và hoạt động tài trợ các nhóm cực đoan”. “Năm 2014 được đánh dấu bằng nhiều vụ cưỡng hiếp, nô lệ tình dục và cưỡng hôn mà các nhóm cực đoan sử dụng như một chiến thuật gây sợ hãi” - Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon nhận định trong báo cáo.

IS thua ở Iraq, thắng ở Syria

IS và Boko Haram là 2 trong số 13 nhóm được bổ sung vào danh sách những phe phái sử dụng bạo lực tình dục mà LHQ lập ra nhằm thu hút sự chú ý nhiều hơn của cộng đồng quốc tế đối với các cuộc xung đột xảy ra khắp thế giới. Danh sách này hiện có tổng cộng 45 nhóm.

Cũng liên quan đến IS, Lầu Năm Góc hôm 13-4 cho biết nhóm này đã mất 25%-30% lãnh thổ (tương đương 13.000-17.000 km2) ở Iraq kể từ khi liên quân bắt đầu chiến dịch không kích vào tháng 8-2014 và Baghdad gần đây mở cuộc phản công để giành lại đất.

Một bản đồ được Lầu Năm Góc công bố cho thấy liên minh do Mỹ dẫn đầu đã tái chiếm vùng lãnh thổ gần thị trấn Tikrit, khu vực núi Sinjar và đập Mosul. Dù vậy, đại tá Steve Warren, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ, cho biết các tay súng IS vẫn còn kiểm soát một khu vực trải dài từ phía Tây và Nam thị trấn Sinjar đến TP Mosul.

Trong khi đó, tại Syria, IS đã mở rộng lãnh thổ chiếm giữ kể từ tháng 8-2014. Theo ông Warren, dù bị đẩy lùi khỏi TP Kobani nhưng IS vẫn duy trì được ảnh hưởng của họ trên khắp Syria, đồng thời chiếm thêm đất xung quanh TP Homs và thủ đô Damascus.