Bệnh nhân trả lương cho... bác sĩ

Sáng 20-5, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã làm việc với lãnh đạo Bộ Y tế về đổi mới cơ chế tài chính y tế, tổ chức hệ thống các đơn vị sự nghiệp công lập.

Thầy thuốc cảm ơn bệnh nhân

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, ngành y tế đang từng bước xóa bỏ "chế độ chủ quản" đối với các đơn vị sự nghiệp y tế công lập, đơn vị thực hiện tự chủ tài chính. Năm 2017, với việc thực hiện giá dịch vụ y tế có tính tiền lương, ước tính cả nước có khoảng 100 bệnh viện (BV) công tự bảo đảm toàn bộ chi phí hoạt động thường xuyên.

Tự chủ tài chính, nhiều bệnh viện đã xây dựng khu vực điều trị khang trang để phục vụ bệnh nhân tốt hơn

Chỉ tính riêng các đơn vị thuộc Bộ Y tế, số hưởng lương từ ngân sách giảm 20.599 người (thuộc 18 BV); giảm tiền lương phải chi hơn 1.681 tỉ đồng/năm. Tại TP HCM, sau khi tính tiền lương vào giá đã giúp giảm chi từ ngân sách trên 1.000 tỉ đồng. Tỉnh thấp nhất cũng giảm được 70-100 tỉ đồng.

"Những năm gần đây, ngành y tế đã dành khoảng 17.000 -18.000 tỉ đồng/năm để hỗ trợ người nghèo, đối tượng chính sách, nhóm yếu thế mua BHYT, góp phần nâng tỉ lệ người dân tham gia BHYT lên 81,7% vào năm 2016; dành ngân sách để tăng chi cho y tế dự phòng, y tế cơ sở" - bà Tiến nêu rõ.

Theo bộ trưởng Bộ Y tế, việc tự chủ tài chính tại các BV đã thúc đẩy xã hội hóa, vay vốn, thực hiện liên danh, liên kết đầu tư trang thiết bị, tăng số lượng và chất lượng dịch vụ. Việc điều chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh (tính lương vào giá) đã làm thay đổi tư duy của cán bộ y tế. Trước đây, nhà nước trả lương thì nay, người bệnh và BHYT trả lương cho bác sĩ và nhân viên y tế, qua đó thúc đẩy nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng quyền lợi của người có thẻ BHYT.

Các cơ sở y tế đã triển khai nhiều giải pháp để hướng tới sự hài lòng của người bệnh, chuyển từ tư duy "phục vụ" sang "cung ứng dịch vụ". Ở nhiều nơi, thầy thuốc cũng đã nói lời cảm ơn với người bệnh.

Bà Nguyễn Thị Kim Tuyến cho biết ngành y tế sẽ đổi mới quản lý các đơn vị y tế công lập theo hướng giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm; không cổ phần hóa các BV công có mô hình quản trị tiên tiến tương đương doanh nghiệp. Tuy nhiên, lãnh đạo ngành y tế cũng thừa nhận những hạn chế trong đổi mới tài chính công - chưa có cơ quan kiểm định, đánh giá chất lượng công việc và có hiện tượng lạm dụng kỹ thuật để tăng nguồn thu.

Dịch vụ y tế cần "đầy đặn" hơn

Tại buổi làm việc, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội, cho rằng xã hội hóa nhưng không được bỏ mô hình y tế xã, phường bởi đó là nơi chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Bộ Y tế có trách nhiệm xây dựng gói dịch vụ y tế cơ bản để BHYT chi trả ở tuyến xã, người dân được chăm sóc tốt hơn.

Ông Lợi cũng lo ngại tình trạng BV tự chủ tài chính chú trọng đầu tư máy móc công nghệ cao, làm gia tăng chi phí khám chữa bệnh ở tuyến cuối, dẫn đến bội chi quỹ BHYT. "Năm 2016 mất cân đối 5.000 tỉ đồng, như vậy quỹ BHYT kết dư 30.000 tỉ đồng thì chỉ mấy năm là hết. Trong khi đó, quản lý nhà cung cấp dịch vụ còn manh mún, vừa qua mới chỉ quan tâm đầu tư mà chưa giám sát chất lượng dịch vụ y tế" - ông Lợi nhấn mạnh.

Phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng vấn đề tự chủ gắn với xã hội hóa nhưng phải rành mạch về công - tư. Việc tự chủ giúp BV được đầu tư công nghệ cao trong khám chữa bệnh nhưng nếu thực hiện không tốt thì sẽ dẫn đến tình trạng bệnh nhân dồn hết về tuyến cuối, làm trầm trọng thêm tình trạng quá tải ở tuyến này. Mô hình hội đồng quản trị mà Bộ Y tế đưa ra trong BV công không nên làm đại trà mà cần thí điểm trước. Cùng với đó, tự chủ tài chính cần kiểm soát giá dịch vụ, thực hiện kế toán, kiểm toán để bảo đảm minh bạch tài chính và cần có giám sát hiệu quả để tránh lạm dụng, trục lợi.