Bệnh viện thiếu thuốc, bệnh nhân điêu đứng

Thời gian qua, nhiều bệnh viện (BV) ở Hà Nội và TP HCM bị thiếu thuốc trầm trọng. Thay vì được BHYT thanh toán ít nhất 80% chi phí thì nhiều bệnh nhân phải bỏ tiền túi để mua thuốc với lý do BV cạn thuốc.

Vay thuốc đặc trị

Dược sĩ Vũ Đình Tiến, Trưởng Khoa Dược BV K trung ương, cho biết thời gian qua, nhiều BV thiếu thuốc Vincran hoạt chất Vincristine nên đã đề nghị BV K cho vay thuốc. Trong số này có BV Ung bướu Hà Nội, BV Ung bướu TP HCM và một BV tuyến trung ương.

Từ đầu năm 2017, Bộ Y tế đã yêu cầu các bệnh viện dự trù thuốc, không để xảy ra tình trạng thiếu thuốc chữa bệnh. Ảnh nhỏ: Thuốc Vincran hoạt chất Vincristine là một trong các loại thuốc đang bị thiếu tại một số bệnh viện

Theo ông Tiến, dù BV K dự trữ đủ thuốc nhưng cũng không dám mạnh tay giúp các BV khác. BV K chỉ có thể cho 2 BV vay thuốc, còn BV Ung bướu TP HCM muốn vay số lượng lớn, khoảng 100 lọ thì đành chịu. Thuốc Vincran hoạt chất Vincristine dùng trong điều trị u lympho ác tính, u nguyên bào thần kinh và một số bệnh khác. Loại thuốc này chỉ có một nhà sản xuất của Hàn Quốc tham gia đấu thầu, cung cấp.

Việc BV để xảy ra tình trạng thiếu thuốc khiến bệnh nhân có BHYT phải đi mua thuốc bên ngoài không phải hiếm gặp. Đầu năm 2017, BV Chợ Rẫy

(TP HCM), BV Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội)... đã phản ánh không thể mua được các thuốc thuộc diện kiểm soát đặc biệt (nhóm thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần, tiền chất dùng làm thuốc), buộc phải dùng thuốc thay thế hoặc xin nhượng lại của các cơ sở y tế khác. Nguyên nhân là do Luật Dược có hiệu lực từ tháng 1-2017 quy định cơ sở kinh doanh loại thuốc phải kiểm soát đặc biệt phải được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về dược chấp thuận bằng văn bản, song lúc đó lại chưa có hướng dẫn thi hành.

Liên quan đến vấn đề này, cách đây vài ngày, nhiều loại thuốc đắt tiền điều trị bệnh lupus ban đỏ và chứng thận hư đã bất ngờ bị BHYT ở một số BV tại TP HCM tạm ngừng chi trả khiến bệnh nhân điêu đứng. Sự việc này chỉ được giải quyết sau khi BHXH Việt Nam đề nghị rà soát danh mục thuốc thay thế để tránh ảnh hưởng tới quyền lợi của người bệnh.

Lập kế hoạch không đầy đủ

Theo một lãnh đạo BHXH Việt Nam, trong số 2.000 BV trên cả nước, khoảng 2% BV rơi vào tình trạng này. Nguyên nhân là do từ đầu năm, BV lập kế hoạch không đầy đủ trong khi lượng bệnh nhân tăng đột biến.

Ông Hà Văn Thúy, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT - Bộ Y tế, thừa nhận thực tế có xảy ra tình trạng BV hết thuốc trong những giai đoạn chuyển giao. Theo quy định, BV phải bảo đảm cung ứng đủ thuốc điều trị cho bệnh nhân nên khi thiếu thuốc, các BV vẫn vay mượn lẫn nhau, thậm chí vay trước từ đơn vị cung ứng. Trường hợp bất khả kháng hoặc vì lý do khách quan, người bệnh đi khám đúng tuyến mà phải mua thuốc bên ngoài sẽ được thanh toán trực tiếp tại cơ quan BHXH nơi họ đăng ký khám chữa bệnh ban đầu theo hóa đơn mua thuốc. Tuy nhiên, BHYT chỉ thanh toán (cho bệnh nhân hoặc BV) theo giá thuốc BV đã trúng thầu. Vì thế, nếu người bệnh mua thuốc với giá cao hơn thì cơ quan BHXH sẽ xử lý từng trường hợp cụ thể.

Theo ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, đang có khoảng trống về chính sách trong việc hỗ trợ người bệnh mua thuốc bên ngoài cao hơn giá thuốc trúng thầu vào BV. “Không BV nào thanh toán cho người bệnh với giá “chợ đen” rồi thanh toán lại với cơ quan BHYT bằng giá trúng thầu” - ông Sơn khẳng định.

Đại diện BHXH Việt Nam cũng cho rằng dù là nguyên nhân khách quan thì cũng cần nghiêm khắc phê bình BV đã không dự trù được số thuốc cần sử dụng, gây bức xúc và ảnh hưởng đến quyền lợi của người bệnh. Bởi lẽ, ngay từ đầu năm 2017, Bộ Y tế đã yêu cầu các BV có phương án dự trữ, không để xảy ra tình trạng thiếu thuốc phục vụ công tác khám chữa bệnh.