Ngày 9-9, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã ra thông cáo báo chí phản hồi lại thông tin trên một số cơ quan báo chí phản ánh kết luận của Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) đối với các dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao). Đáng chú ý, kết luận thanh tra đã phát hiện việc xác định tổng mức đầu tư chưa chính xác, gây thiệt hại, lãng phí cho ngân sách nhà nước.
Thời gian thu phí dựa trên quyết toán được duyệt
Theo 2 kết luận thanh tra về công tác quản lý nhà nước và triển khai dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT trên tuyến Quốc lộ 1 do Bộ GTVT là cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì cả 2 dự án BOT Nghi Sơn - Cầu Giát và BOT Hà Nội - Bắc Giang đều “ăn gian” tổng mức đầu tư để kéo dài thời gian thu phí hoàn vốn. Ngoài ra, Thanh tra Bộ KH-ĐT còn chỉ ra nhiều điểm không đúng với các quy định khi triển khai thực hiện 2 dự án.
“Phản pháo” kết luận thanh tra này, Bộ GTVT khẳng định ngay sau khi có dự thảo và kết luận thanh tra, Bộ GTVT đã có văn bản giải trình gởi Bộ KH-ĐT và báo cáo Thủ tướng nhằm làm rõ cách xác định tổng mức đầu tư cũng như giá trị quyết toán để điều chỉnh thời gian hoàn vốn dự án.
Bộ GTVT nhấn mạnh việc lập báo cáo nghiên cứu khả thi, tổng mức đầu tư các dự án BOT đều do những đơn vị tư vấn hàng đầu, có năng lực như TEDI, TEDIS, Tư vấn Trường Sơn đảm nhận; công tác thẩm tra dự toán được giao cho các đơn vị có năng lực kinh nghiệm như Viện Kinh tế - Bộ Xây dựng thực hiện. Cùng đó, bộ đã tăng cường kiểm tra, giám sát, quản lý chặt chẽ giá thành, chất lượng, tiến độ; thành lập các tổ thường xuyên rà soát trình tự thủ tục, dự toán các dự án BOT và chỉ đạo các cơ quan liên quan thực hiện kết luận của các tổ rà soát.
“Theo quy định, tại tất cả các hợp đồng BOT đã ký kết thì giá trị quyết toán cuối cùng được cấp có thẩm quyền chấp thuận mới là giá trị để cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư ký kết hợp đồng điều chỉnh nhằm xác định thời gian hoàn vốn cho dự án” - Bộ GTVT phân tích.
Về kết luận xác định kinh phí đầu tư một số hạng mục trong tổng mức đầu tư chưa chính xác, gây thiệt hại cho ngân sách, Bộ GTVT nêu quy định tại khoản 1 điều 4 Nghị định số 112 năm 2009 của Chính phủ: “Tổng mức đầu tư là chi phí dự tính của dự án, tổng mức đầu tư là cơ sở để chủ đầu tư lập kế hoạch và quản lý vốn khi thực hiện đầu tư xây dựng công trình”.
Bộ GTVT cho rằng trong bước lập dự án đầu tư, không thể tính toán chính xác chi phí thực tế đầu tư xây dựng công trình.Ngoài ra, Thông tư số 04/2010 của Bộ Xây dựng thậm chí còn cho phép tính tổng mức đầu tư dựa trên suất vốn đầu tư xây dựng công trình.
“Do vậy, giá trị tổng mức đầu tư (bao gồm cả lãi vay) không phản ánh đúng chi phí thực tế thực hiện công trình nên trong hợp đồng BOT, Bộ GTVT và nhóm công tác liên ngành (gồm Bộ KH-ĐT, Bộ Tài chính, địa phương liên quan) đã quy định sử dụng giá trị quyết toán được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận là giá trị cuối cùng để xác định thời gian hoàn vốn cho dự án” - thông cáo của Bộ GTVT giải thích.
“Không gây thất thoát, lãng phí”
Theo Bộ GTVT, tổng mức đầu tư chỉ là căn cứ ban đầu để dự tính thời gian hoàn vốn, phục vụ đàm phán lựa chọn nhà đầu tư. Thời gian thu phí chính thức được quyết định theo giá trị quyết toán công trình.
“Vì vậy, phần kinh phí chênh lệch giữa tổng mức đầu tư và chi phí thực tế đầu tư không phải là thất thoát hoặc lãng phí và càng không thể khai khống tổng mức đầu tư để kéo dài thời gian thu phí. Trong quá trình Kiểm toán Nhà nước tiến hành kiểm toán một số dự án BOT cũng đã ghi nhận nội dung này và không kết luận thất thoát hay gây thiệt hại cho ngân sách” - Bộ GTVT nêu rõ.
Ngày 28-4-2014, Bộ GTVT đã có Văn bản số 4771 chủ động đề nghị Kiểm toán Nhà nước hỗ trợ kiểm toán các dự án BOT để kịp thời chấn chỉnh các tồn tại ngay trong quá trình thi công, tuân thủ các quy định về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, phòng ngừa, ngăn chặn những sai sót, gây thiệt hại cho nhà nước trong quá trình thi công công trình.
Đến nay, 4 dự án đã có thông báo kết luận kiểm toán. Một số tồn tại trong quá trình triển khai thực hiện dự án được cơ quan thanh tra kết luận, Bộ GTVT đã chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiêm túc tiếp thu, thực hiện. Đồng thời, ngày 8-9, Bộ GTVT đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về các phản ánh trên phương tiện thông tin đại chúng đối với một số nội dung kết luận của Thanh tra Bộ KH-ĐT...
Chiều 9-9, phóng viên Báo Người Lao Động đã liên lạc với ông Lê Quốc Đạt - Phó Chánh Thanh tra Bộ KH-ĐT, người được cử làm trưởng đoàn thanh tra 2 dự án BOT Nghi Sơn - Cầu Giát và BOT Hà Nội - Bắc Giang - để làm rõ thông tin. Tuy nhiên, ông Đạt từ chối trả lời và cho rằng mình không đủ thẩm quyền để phát ngôn về vụ việc này.
“Người phát ngôn của Bộ KH-ĐT mới có thẩm quyền nói về việc này. Tôi được cử làm trưởng đoàn thanh tra nhưng chỉ thực thi công vụ đúng theo thẩm quyền mà thôi” - ông Đạt bày tỏ.
Ông Đạt cũng khẳng định kết luận của Thanh tra Bộ KH-ĐT về 2 dự án BOT nêu trên đã được công bố và gửi đến các đơn vị được thanh tra cũng như các cơ quan liên quan.
Chưa bảo đảm quy trình
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết thời gian qua, bộ đã chủ động mời Thanh tra Bộ GTVT thanh tra, kiểm tra trình tự thủ tục, phương án thi công của các dự án BOT nhằm bảo đảm công khai, minh bạch, xác định chính xác suất đầu tư và xây dựng phương án thu phí, bảo đảm quyền lợi các bên. Ngoài ra, các bộ Tài chính, KH-ĐT, Xây dựng cũng cùng Bộ GTVT kiểm tra các dự án BOT đã triển khai.
Kết quả, về trình tự thủ tục, mặc dù các thủ tục pháp lý đã được bảo đảm đầy đủ nhưng về thời gian có một số cái không trùng khớp, không bảo đảm quy trình. “Tuy nhiên, điều này không ảnh hưởng lớn đến suất đầu tư, giá thành” - ông Thể khẳng định.
và quét mã QR
Bình luận (0)