Trên chuyến xe đến Bình Thuận, chúng tôi tình cờ gặp một người dân Bắc Bình. Anh tâm sự: “Cát đen đang là một vấn đề lớn và dai dẳng ở quê tôi. Cuộc sống của nhiều người bị đảo lộn. Khổ nhất là những ngư dân ở vùng ven biển thuộc thôn Hồng Chính, gần công trình khai thác. Làng ấy đã nghèo càng nghèo thêm vì mấy năm nay việc đánh bắt hải sản trở nên quá khó khăn...”.
Không thấy thủy sản, chỉ có bùn đỏ
Bờ biển ở thôn Hồng Chính không giống những nơi khác. Nước biển ập vào bờ những đợt sóng đỏ ngầu.
Anh Phạm Văn Hà, một ngư dân của làng, giải thích: “Đấy là do những đường ống xả thải từ công trình khai thác titan. Hình như là đất đỏ, những chất đó làm vùng nước ven biển đỏ ngầu, chẳng cá tôm nào sống nổi”.
Kèm theo câu nói ấy là vẻ ưu tư lộ rõ trên mặt anh Hà. Ngày trước, với chiếc thúng và tấm lưới, anh cũng kiếm đủ tiền để nuôi gia đình.
Bây giờ, nhiều chuyến ra biển về tay không, nhà lại vừa có thêm một bé gái 7 tháng tuổi, cuộc sống vốn đã nghèo túng lại càng thêm chật vật.
Không chỉ anh Hà mà nhiều gia đình làm nghề chài lưới ở đây cũng lâm vào cảnh khốn đốn. Nhà chị Nguyễn Thị Việt thì khấm khá hơn, có được chiếc ghe máy 12 mã lực.
Cuộc sống của gia đình chị cách nay 3 năm khấm khá, có ngày chồng chị ra biển kiếm về được mấy trăm ngàn đồng. Nhưng nay, gia đình chị đã rơi vào cảnh túng bấn. Nhiều chuyến đi về trắng tay, lỗ tiền dầu, mức sống ngày càng đi xuống.
“Tôi phải mở cửa hàng tạp hóa để phụ giúp gia đình vì việc đánh bắt của chồng tôi đã không còn được như trước. Nhưng khổ nỗi, làng này đa phần đều làm nghề chài lưới, nguồn lợi từ biển mất, ai cũng khổ như nhau, tiền ăn còn chưa đủ, mấy ai dư dả để mua sắm nên cửa hàng tôi luôn ế ẩm” - chị Việt tâm sự.
Mặt biển đỏ ngầu đã không còn nuôi dưỡng được lượng tôm cá dồi dào như ngày xưa, kéo theo đời sống của hơn 50 hộ dân làng chài ngày càng bế tắc.
Mất nguồn sống vì nạn khai thác titan, ngư dân xã Hòa Thắng điêu đứng
Anh Phạm Văn Hà cho biết thêm cách nay mấy hôm, lưới của anh đã vướng phải một đường ống xả thải. Anh và nhiều ngư dân khác nổi giận, đập tan đường ống. Nhưng tấm lưới thì rách toạc, buộc lòng anh phải chạy vạy khắp nơi vay tiền mua lưới mới.
“Thật sự tôi rất buồn khi tấm lưới nhiều hôm kéo lên không thấy cá đâu mà chỉ thấy toàn là bùn đỏ. Không biết chúng tôi còn cầm cự được đến bao giờ...”.
Anh Hà còn cẩn thận lấy nước biển bỏ vào chai thủy tinh để chúng tôi lấy mẫu và quan sát kỹ hơn. Nước trong chai ngả màu và không khó để trông thấy dưới đáy chai những hạt đỏ nâu – như những hạt cát đỏ - thứ đã nhuộm màu nước biển Hồng Chính.
Khi chúng tôi đưa chai nước cho người trong làng xem, một cụ ông đã không ngần ngại cho biết thêm: “Hôm nay, cô chú xuống là nước đã trong hơn trước nhiều rồi, chứ nếu lấy mẫu cách nay chừng một tuần, chai nước này chắc chắn sẽ ngả màu đỏ nâu sậm”.
Cầm cự qua ngày
Không chỉ nguồn lợi thủy sản mà hàng loạt cây ăn trái trong vùng cũng chết sạch từ ngày những công trình khai khoáng hiện diện tại xã Hồng Chính.
Mảnh vườn nhà chị Lê Thị Hoa trước đây trồng rất nhiều xoài, mận... nhưng chỉ trong một thời gian ngắn kể từ khi việc khai thác titan được khởi động, cây dần khô héo rồi chết, không trồng lại được.
“Trước nay, sống bằng hai nguồn lợi là cá đánh bắt từ biển và cây ăn trái. Nhưng bây giờ cây cối chết hết rồi, chỉ còn sót vài gốc mãng cầu; việc đánh bắt thủy sản cũng khó khăn do cá biển hiếm hoi hơn trước... Cuộc sống gia đình tôi bây giờ rất khó khăn, con thì đang còn nhỏ, những ngày tháng sắp tới không biết sẽ ăn học ra sao, chỉ ráng cầm cự ngày nào hay ngày ấy” - chị Hoa ngậm ngùi.
Mảnh vườn của chị Lê Thị Hồng Gấm nay cũng còn trơ lại những cành cây khô héo trên khoảng đất cát cằn cỗi. Chị Gấm cho biết trước đây, trong vườn trồng rất nhiều xoài nhưng 3 năm titan được khai thác là 3 năm không cây trái nào sống nổi.
Hiện nay, cuộc sống của cả gia đình bấu víu vào nhúm cá tôm ít ỏi từ những mẻ lưới khó khăn của chồng chị mỗi ngày.
Hiện nay, hầu như chỉ còn độc một loài cây dừa là sống nổi với môi trường ô nhiễm nặng nề ven biển Hòa Thắng.
Tuy nhiên, những hàng dừa xanh mướt ngày nào nay cũng dần khô héo, èo uột, tựa như cuộc sống của người dân làng chài đang bị “bão titan” quét qua...
|
Chật vật gánh nặng cơm áo
Mất nguồn sống, người dân ven biển Hồng Chính phải đối mặt với nhiều nỗi lo. Năm học mới đang đến gần, nhà nhà lo sốt vó chuyện ăn học của con cái. Anh Phạm Văn Hà có con trai 6 tuổi, năm nay vào lớp 1, anh đang chạy vạy vay 300.000 đồng cho con đóng tiền trường. “Mượn rồi trả góp cho người ta mỗi ngày 10.000 đồng từ tiền đánh bắt cá. Những hôm về tay không thì chẳng biết lấy gì mà trả. Hôm trước lưới bị rách, tôi phải mua lưới mới, thế là nợ chồng nợ. Chỉ biết mong bớt những chuyến về tay trắng để còn có tiền trả nợ”.
Đứa con 7 tháng tuổi của anh lộ rõ vẻ xanh xao vì thiếu dinh dưỡng. Tiền ăn kiếm đã không ra, nói chi đến sữa cho con. Anh cũng cho biết cả hai con nhỏ của anh hiện cũng đang mắc bệnh tiêu chảy do sử dụng nước nhiễm bẩn. “Con học, con bệnh, rồi cơm áo hằng ngày..., đôi lúc thấy mình bất lực trước cuộc sống ngày một đi xuống. Tôi chỉ có mỗi nghề chài lưới, nay biển không còn cho nguồn sống, kiệt quệ lắm, đành đắp đổi qua ngày” - anh Hà rầu rĩ. |
Kỳ tới: Kêu cứu trong tuyệt vọng
và quét mã QR
Bình luận (0)