Có Luật Quy hoạch để không Bộ, ngành nào có quyền lực?

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang lo ngại các quy hoạch chuyên ngành khi tích hợp sẽ gây tác động lớn - Ảnh: Nguyễn Nam

Chiều nay 5-4, hội nghị Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) chuyên trách đã họp cho ý kiến về dự án Luật Quy hoạch. Đây là dự luận gặp không ít “sóng gió” trong nhiều phiên họp, hội nghị khi vấp phải ý kiến trái chiều từ chính các Bộ, ngành và giới chuyên môn.

Trình bày, báo cáo mới nhất về những vấn đề lớn của dự án Luật Quy hoạch, đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế (UBKT) Vũ Hồng Thanh cho biết đối với vấn đề quy hoạch xây dựng, dự thảo luật đã được tiếp thu, chỉnh lý theo hướng, hệ thống đô thị và nông thôn quốc gia vẫn được Bộ quản lý chuyên ngành lập và tích hợp vào nội dung của quy hoạch tổng thể quốc gia.

Các quy hoạch xây dựng vùng liên tỉnh, quy hoạch khu chức năng đặc thù cấp quốc gia được lập và tích hợp vào nội dung quy hoạch vùng; các quy hoạch xây dựng vùng tỉnh, quy hoạch khu chức năng đặc thù cấp tỉnh bao gồm định hướng phát triển đô thị tỉnh lỵ và các thành phố, thị xã thuộc tỉnh; các thị trấn; định hướng phát triển hệ thống khu kinh tế, khu công nghệ cao và khu công nghiệp... được lập và tích hợp vào nội dung quy hoạch.

Về các quy định chuyển tiếp và xử lý các quy định hiện hành về quy hoạch, UBKT nhắc lại việc có 32 luật cần sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan để phù hợp với luật này. Tuy nhiên, có 28 luật thuộc nhóm có thể sửa ngay tại luật này. Việc sửa đổi các quy định liên quan đến quy hoạch thuộc nhóm 3 liên quan đến 4 luật, tương đối phức tạp hơn và cần nghiên cứu kỹ càng, thực hiện theo lộ trình.

Cho ý kiến dự luật, Uỷ viên hường trực Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang đồng tình với việc phải có Luật Quy hoạch song bày tỏ lo ngại với việc chuyển tiếp, tích hợp các quy hoạch ngành vào hệ thống quy hoạch của luật này.

Ông Giang khuyến cáo cần cân nhắc thận trọng với một số quy hoạch quan trọng, nhất là các quy hoạch xây dựng. “Việc tích hợp một số nội dung của quy định về quy hoạch xây dựng được tích hợp vào hệ thống có nhiều điểm không hợp lý. Cần lưu ý quy hoạch xây dựng là quy hoạch vật chất cụ thể, có tính đặc thù cao, liên quan đến không gian sống của người dân mà nếu “sai” một bước, ta có thể thấy tác động gây ra rất lớn, như những vấn nạn đối với các đô thị lớn đã thể hiện thời gian qua” – ông Giang lo ngại.

Đáng chú ý, theo ĐB Nguyễn Trường Giang, việc sửa 28 luật liên quan để làm Luật Quy hoạch thì trước khi trình QH thông qua dự luật, cơ quan soạn thảo phải nêu được cụ thể là luật này sẽ bãi bỏ điều khoản cụ thể nào của các văn bản pháp luật hiện hành.

"Việc này liệu có thể hoàn thành khi kế hoạch trình QH thông qua là tại kỳ họp thứ 3, khai mạc vào tháng 5 tới đây để có hiệu lực vào 1-1-2019"- ông Giang băn khoăn.

Cùng lo ngại về “độ khủng” của dự luật, ĐB Bùi Thanh Tùng (Hải Phòng) dẫn ra 15 quy hoạch vùng liên tỉnh (vùng kinh tế - xã hội, vùng kinh tế trọng điểm…) đã được Thủ tướng phê duyệt, 100% các tỉnh, thành đã hoàn thành quy hoạch xây dựng vùng tỉnh, 19/19 khu kinh tế ven biển đã có quy hoạch… sẽ phải tích hợp vào quy hoạch tổng thể quốc gia như dự luật quy định. Đây sẽ là một khối lượng công việc khổng lồ khó có thể hoàn thành, nếu không cẩn trọng sẽ lại có nhiều trùng lắp.

GS.TSKH Đặng Hùng Võ nhìn nhận việc xây dựng Luật Quy hoạch là một cơ hội để chuyển đổi tư duy bao cấp sang thị trường, khắc phục tình trạng "quy hoạch chồng lên quy hoạch”, “quy hoạch chống quy hoạch” và lên “kịch bản” cho phát triển trong tương lai.

Tuy vậy, theo GS Đặng Hùng Võ, dự luật đang đứng trước thách thức, tính khả thi để khi tích hợp thành một bản quy hoạch mà khi đặt chồng các quy hoạch ngành lên sẽ cho ra một sản phẩm chung, khớp và thống nhất với nhau như trên một bản đồ và bản đồ đó phải là phương án tốt nhất, hiệu quả nhất.

Thứ trưởng Bộ KH-ĐT Đặng Huy Đông

Đại diện cơ quan soạn thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Đặng Huy Đông cho biết dự Luật Quy hoạch đã đưa ra cách tiếp cận mới, khi được ban hành sẽ chi phối toàn bộ hoạt động quy hoạch về một mối, tránh chồng chéo mâu thuẫn dẫn đến cản trở sự phát triển.

Nổi bật nhất là các quy hoạch tổng thể cấp quốc gia và cấp vùng, cấp tỉnh thực hiện theo hướng tích hợp, rất rõ trách nhiệm, quyền hạn của các bộ, ngành.

"Với việc lập quy hoạch tích hợp sẽ không có Bộ, ngành, cơ quan nào có quyền lực tuyệt đối mà tất cả phải cùng ngồi lại để thảo luận và lựa chọn phương án mang lại nhiều lợi ích nhất để thực hiện" - ông Đông nói.

Chốt lại vấn đề này, chủ trì hội nghị, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển cho biết UBTVQH sẽ tiếp tục cho ý kiến vào tháng 4 tới và chỉ trình ra QH xem xét và thông qua khi dự luật đảm bảo chất lượng và có được sự thống nhất cao.