Có tờ báo lập ra để "đánh", nhũng nhiễu... đổi quảng cáo

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn: "Tôi được nghe có tờ báo lập ra để "đánh” ngân hàng, xe khách để đổi bất động sản, quảng cáo.

Ngày 12-7, trả lời báo chí về mối quan hệ giữa báo chí và doanh nghiệp (DN), Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông (TT-TT) Trương Minh Tuấn cho rằng DN và báo chí là những thực thể cùng tồn tại và phát triển, có mối quan hệ mật thiết với nhau trong xã hội hiện đại. Báo chí là một trong những “chỗ dựa” của DN, DN là một trong những “nguồn tin” của báo chí. DN dựa vào báo chí để xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường.

Cùng với đó, giữa báo chí và DN còn có một quan hệ theo thị trường, đó là hoạt động quảng cáo. Đây là nguồn thu quan trọng của báo giấy và là nguồn thu gần như duy nhất của báo điện tử, phát thanh và truyền hình (trừ truyền hình trả tiền). "Không có quảng cáo, báo chí khó có thể tồn tại và phát triển. Song quảng cáo trên báo chí không phải là hoạt động báo chí và không liên quan đến các nhà báo"- ông Tuấn nói.

Ông Trương Minh Tuấn phân tích trước sự phát triển chóng mặt của công nghệ thông tin và của truyền thông đa phương tiện, báo chí truyền thống và ngay cả báo điện tử cũng đang đứng trước thách thức sống còn. Sự bùng nổ các hình thức quảng cáo trên nền tảng di động (Mobile Ads), video ngoài di động (Non-mobile Video) và truyền thông xã hội (Social Ads) khiến cho báo in, báo điện tử bị sụt giảm thị phần quảng cáo. Thay vì đổi mới để thích nghi với sự biến đổi của công nghệ và truyền thông, rất nhiều cơ quan báo chí lại sử dụng các cách thức phi thị trường để thu hút “bầu sữa” quảng cáo từ DN. Đó là nguyên nhân phát sinh tiêu cực, nhũng nhiễu DN từ báo chí.

Một bệnh viện nhận được trên trăm thư mời quảng cáo. Ảnh: Minh Đức

Tình trạng tiêu cực mang tính xu hướng này cộng với những tiêu cực đã có từ lâu (như sự sách nhiễu ăn tiền DN một cách trắng trợn của một số nhà báo thiếu tư cách đạo đức) đang khiến một bộ phận các cơ quan báo chí trở thành gánh nặng của nhà nước, trở thành nỗi ám ảnh của DN. Một số cơ quan báo chí và một số nhà báo còn dùng thủ đoạn để sống “ký sinh” vào DN, đó là điều đáng buồn và đáng xấu hổ.

Theo người đứng đầu Bộ TT-TT, hiện có rất nhiều "nhà báo" đến DN ép ký quảng cáo, cơ quan báo chí tổ chức “đánh” DN để đàm phán quảng cáo, bới móc những sai phạm nhỏ nhặt của DN để đăng bài lên báo điện tử rồi làm giá… "Tôi có nghe một tờ báo điện tử mới được thành lập nhưng toà soạn chỉ chủ trương “đánh” ngân hàng để đổi bất động sản và quảng cáo, một tờ khác lại chỉ chuyên “đánh” các hãng vận tải hành khách công cộng… Nghiêm trọng nhất là DN mua chuộc, cấu kết với báo chí để loại bỏ đối thủ"- Bộ trưởng Trương Minh Tuấn nhấn mạnh.

Làm rõ thêm, ông Tuấn cho rằng đây là mối quan hệ tiêu cực, méo mó giữa DN và báo chí. Vấn đề nghiêm trọng là một bộ phận cơ quan báo chí và các nhà báo đã tự đánh mất hình ảnh, uy tín của mình đối với xã hội và vi phạm pháp luật. "Tất nhiên, tôi không phủ nhận nhiều cơ quan báo chí và số đông các nhà báo duy trì mối quan hệ rất lành mạnh với cộng đồng DN" - ông nói.

Trả lời về thực trạng đa số DN vừa sợ vừa ghét nhà báo nhưng vẫn phải "ngồi chung xuồng", Bộ trưởng TT-TT cho biết báo chí hay DN đều có quyền hạn và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật. Theo đó, báo chí có quyền yêu cầu DN trả lời những vấn đề mà người tiêu dùng và công chúng quan tâm; cũng có quyền lên tiếng tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật của DN bằng các nghiệp vụ điều tra báo chí và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính xác thực của thông tin.

Nhưng có lẽ báo chí có khuynh hướng sử dụng quyền hạn này rất nhiều nhưng lại tìm cách né tránh sự chế tài của pháp luật nên mới nảy sinh những vấn đề bức xúc cho DN. "Việc cải chính, xin lỗi cũng thiếu nghiêm túc ở nhiều cơ quan báo chí và như dân gian đã nói “được vạ thì má đã sưng”, một thông tin sai trong một bài báo thường có nhiều người đọc hơn là thông tin cải chính, cho nên dù có cải chính, xin lỗi một cách nghiêm túc đi chăng nữa thì sự thiệt hại của DN do những thông tin sai của báo chí vẫn là quá lớn. Đó cũng là lý do khiến cho doanh nghiệp “vừa ghét vừa sợ nhà báo”"- ông Tuấn nhìn nhận.

Bộ trưởng TT-TT khẳng định sẽ làm rõ và xử lý nghiêm tình trạng nhà báo nhũng nhiễu DN và khuyến khích các DN mạnh dạn phản ánh, tố cáo các cơ quan báo chí, nhà báo có hành vi nhũng nhiễu trực tiếp đến Thanh tra Bộ TT-TT.

Ông Trương Minh Tuấn nhấn mạnh: "Tới đây, chúng tôi sẽ thanh tra, kiểm tra lại quy trình xuất bản, nhất là quy trình xuất bản của báo điện tử. Việc xuất bản trên báo điện tử và dễ dàng rút nội dung theo quy trình của các toà soạn thường nảy sinh tiêu cực, chúng tôi sẽ bổ sung quy định và xử lý nghiêm".