Đánh chuột đừng để vỡ bình

Thống đốc NHNN cho biết tái cấu trúc ngân hàng là hoạt động bình thường. Ảnh: TTXVN

Tái cấu trúc ngân hàng là bình thường

Mở đầu, ĐB Nguyễn Văn Thuyết (Bà Rịa-Vũng Tàu) và ĐB Touneh Drong Minh Thắm (Lâm Đồng) đã chất vấn ngay về vấn đề tái cấu trúc hệ thống ngân hàng. Ông Thuyết bức xúc: “Hiện nay, có bao nhiêu phần trăm ngân hàng hoạt động yếu kém cần giám sát chặt chẽ, phương án tái cơ cấu và bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng như thế nào?”. ĐB Minh Thắm cũng thẳng thắn: “Thống đốc có giải pháp gì mang tính đột phá để tái cấu trúc hệ thống ngân hàng và mất thời gian bao lâu?”.

Lần đầu “đăng đàn” trả lời chất vấn trực tiếp, Thống đốc Nguyễn Văn Bình đã tỏ ra khá tự tin, trình bày “lớp lang” để giải thích rằng tái cấu trúc ngân hàng là hoạt động bình thường. Sau khi Chủ tịch QH nhắc: “Thống đốc đi thẳng vào tái cấu trúc ngân hàng”, người đứng đầu NHNN mới nhìn nhận “còn những yếu kém trong hệ thống ngân hàng”. Song, theo ông, tỉ trọng các ngân hàng yếu kém trong toàn bộ hệ thống ngân hàng không cao, chỉ khoảng 5%, trong đó chỉ có 8 ngân hàng thương mại cổ phần có “quy mô nhỏ, hoạt động chưa lành mạnh”.

Trọng tâm của việc tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, theo Thống đốc Nguyễn Văn Bình, là bảo đảm xây dựng một hệ thống ngân hàng lành mạnh, có đủ sức cạnh tranh trong nước và quốc tế. Ông cho biết trong 5 năm tới, Việt Nam sẽ có khoảng 2 ngân hàng có đủ sức cạnh tranh với các ngân hàng trong khu vực, 10-15 ngân hàng đủ lớn để làm trụ cột cho cả hệ thống ngân hàng.

Khó khăn trong vấn đề tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, theo nhìn nhận của thống đốc là việc tái cấu trúc các tổ chức tín dụng có tình hình tài chính yếu kém. Tuy nhiên, người đứng đầu NHNN dẫn lại phát biểu trước đó của ĐB Nguyễn Bá Thanh (TP Đà Nẵng): “Tái cấu trúc hệ thống ngân hàng cũng giống như việc phun thuốc trừ sâu cho lúa nhưng làm sao để lúa vẫn xanh tốt mà sâu bệnh vẫn bị diệt” để nói rằng quá trình này phải xử lý được các tổ chức tín dụng yếu kém nhưng phải bảo đảm được sự ổn định, không đổ vỡ ngoài tầm kiểm soát, bảo đảm cho hệ thống ngân hàng tiếp tục là bà đỡ, huyết mạch cho sự phát triển kinh tế ổn định. Thống đốc còn ví von cái khó của ngành ngân hàng trong tái cấu trúc là làm sao “Đánh chuột nhưng không được vỡ bình”.

Sẽ xem xét lại lãi suất nếu lạm phát giảm

Bức xúc trước việc NHNN ấn định trần lãi suất 14% khiến người dân và doanh nghiệp cùng chịu thiệt trong khi ngân hàng hưởng lợi, ĐB Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) gay gắt: “Có dư luận cho rằng trong điều hành gần 4 tháng qua, nhiều chính sách của thống đốc có xu hướng tạo thuận lợi cho nhóm lợi ích thắng lợi hơn, như chính sách siết trần lãi suất 14% lợi cho ngân hàng lớn, khổ ngân hàng nhỏ, hay sáng kiến trong lĩnh vực giá vàng. Thống đốc tuyên bố đưa lãi suất sản xuất kinh doanh nói chung về mặt bằng từ 17% - 19% vào cuối tháng 9 nhưng thực tế hiện nay, có doanh nghiệp phải vay cao hơn mức này và cũng không phải ai cũng vay được. Trong khi đó, lãi suất huy động từ dân cư ép xuống còn 14%, thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng giá. Vô hình trung, dân chịu thiệt mà doanh nghiệp cũng không được hưởng lợi nhiều, còn ngân hàng đứng giữa lại hưởng lợi”.

Thống đốc Nguyễn Văn Bình phân trần rằng việc ấn định trần lãi suất 14% được đưa ra vào cuối năm 2010 khi mà QH đã biểu quyết lạm phát năm 2011 chỉ là 7% và với lãi suất huy động 14% thì “quá tích cực và quá có lãi cho người gửi tiền”. Song, vấn đề là khi lạm phát đầu năm 2011 tăng cao thì lại duy trì trần lãi suất đó quá lâu. “Nếu bà con bị thiệt thì cũng có phần bị thiệt trong giai đoạn từ đầu năm 2011 đến tháng 6-7” - ông Bình nhìn nhận. Thống đốc cũng cho rằng trần lãi suất 14% từ tháng 8 tới nay là “đúng và tích cực” vì lạm phát đã được kiềm chế.

“Nhiều ngân hàng đã có những chương trình đưa ra vài ngàn tỉ đồng, sẵn sàng cho vay với lãi suất 16%, thậm chí cho vay lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn ở mức 14%, 15%. Về cơ bản, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh lành mạnh đã tiếp cận được với các nguồn vốn này”- Thống đốc Bình cho biết.

Tuy nhiên, ông cũng công nhận thực tế có bộ phận, một số doanh nghiệp chưa tiếp cận được với nguồn vốn nhưng lại “trần tình” rằng có thể có 2 lý do: Thứ nhất, ngân hàng không có đủ vốn để cho vay; thứ hai, do tình hình tài chính doanh nghiệp đi vay không lành mạnh. 

Nhằm giải tỏa lo ngại về vấn đề lãi suất, ông Bình cho biết NHNN sẽ xem lại lãi suất ngay trong tháng 11 này nếu lạm phát xuống dưới 1%.