Để thiết bị chứa nguồn phóng xạ "lang thang ở ngoài", nguy hiểm hơn cả bom

Sáng 7-4, UBND TP HCM đã họp đột xuất liên quan đến việc quản lý, giám sát, đảm bảo an toàn cho thiết bị chứa nguồn phóng xạ trên địa bàn TP do Phó Chủ tịch Lê Mạnh Hà chủ trì.

Đây không phải là lần đầu tiên UBND TP HCM yêu cầu gắn thiết bị định vị các thiết bị có chứa nguồn phóng xạ trên địa bàn. Tại TP HCM cũng từng xảy ra mất cắp thiết bị chứa nguồn phóng xạ hạt nhân dùng trong công nghiệp của Công ty TNHH Apave – Châu Á – Thái Bình Dương (Chi nhánh TP HCM) vào ngày 15-9-2014. May mắn sao thiết bị tìm thấy ở khu vực đường Vườn Lài, phường Phú Thọ Hòa, quận Tân Phú sau 4 ngày tìm kiếm.

Ngay sau đó, UBND TP HCM đã yêu cầu Sở Khoa học – Công nghệ phối hợp Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo thiết kế vi mạch – ICDREC thuộc ĐH Quốc gia TP HCM khảo sát và lắp đặt thiết bị định vị vào từng thiết bị chứa nguồn phóng xạ. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, việc này vẫn chưa được các đơn vị liên quan thực hiện.

Nguồn phóng xạ vừa bị mất trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đang được tích cực tìm kiếm

Giải thích sự chậm trễ trên, TS Ngô Đức Hoàng, Giám đốc ICDREC nói kỹ thuật và phần mềm hệ thống lắp đặt đã chuẩn bị sẵn nhưng để triển khai đề nghị TP duyệt đề tài nghiên cứu.

Phó Chủ tịch UBND TP Lê Mạnh Hà phản bác ngay: “Đề nghị làm đề tài gì nữa. Đã có sẵn kỹ thuật và phần mềm hệ thống thì phải triển khai trên thực tế luôn”. Phó Chủ tịch UBND TP tiếp tục truy vấn: “Giờ mà lỡ bị mất nữa thì tính làm sao? Để thiết bị có chứa nguồn phóng xạ lang thang ngoài đường là rất nguy hiểm, còn hơn quả bom”– Phó Chủ tịch UBND TP Lê Mạnh Hà chỉ đạo và yêu cầu Sở Khoa học – Công nghệ và ICDREC ngay trong ngày mai (8-4) đến từng địa chỉ và gắn luôn thiết bị định vị.

“Bây giờ nếu cần tiền thì cấp luôn. Chúng ta đừng loay hoay nữa. Nếu loay hoay thì biết bao giờ xong. Nguy hiểm nguồn phóng xạ nếu thất lạc mới là quan trọng vì để nó ảnh hưởng đến sức khỏe người dân thì tiền nào lo cho đủ” - ông Hà lưu ý.

Theo Phó Giám đốc Sở Khoa học – Công nghệ Nguyễn Khắc Nam, hiện trên địa bàn TP có hơn 200 thiết bị chứa nguồn phóng xạ, trong đó có 124 thiết bị phóng xạ di động (thường xuyên di chuyển trong quá trình sử dụng).

Lâu nay, cơ quan quản lý nhà nước chỉ nắm đơn vị nào có, có số lượng bao nhiêu, đặc tính từng thiết bị ra sao, còn việc kiểm soát hầu như do từng đơn vị sở hữu thiết bị tự đảm trách. Đường đi của thiết bị như thế nào trong tình huống bị mất thì không thể nào kiểm soát được. Do đó, đây là một nguy cơ về sự thiếu an toàn trong việc quản lý thiết bị đặc thù.