Formosa sai phạm chồng chất

Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh Hà Tĩnh ngày 15-7 đã báo cáo nhanh kết quả kiểm tra việc chôn lấp chất thải ở phường Kỳ Trinh, thị xã Kỳ Anh.

Cả 2 công ty sai phạm

Theo báo cáo này, vào ngày 11-7, cơ quan chức năng của tỉnh Hà Tĩnh đã kiểm tra khu vực chôn lấp chất thải thuộc tổ dân phố Hoàng Trinh, phường Kỳ Trinh, thị xã Kỳ Anh. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện Công ty CP Tư vấn xây dựng và Quản lý môi trường đô thị thị xã Kỳ Anh (gọi tắt là Công ty Kỳ Anh) đang đào lấp một số chất thải màu đen trên diện tích khu đất khoảng 500 m2, khối lượng 100 m3. Cơ quan chức năng đã kiểm tra tại khu vực chôn lấp, khu vực phát sinh nguồn thải, đồng thời chỉ đạo lấy mẫu bùn thải nơi phát sinh nguồn thải gửi đi phân tích.

Quá trình kiểm tra phiếu cân, báo cáo của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (gọi tắt là Công ty Formosa) và Công ty Kỳ Anh cho thấy Công ty Kỳ Anh đã tiếp nhận, vận chuyển 267,83 tấn bùn thải của Công ty Formosa. Trong đó, bùn thải từ hệ thống xử lý rác thải sinh hoạt là 77,39 tấn, bùn thải từ hệ thống xử lý rác thải công nghiệp là 189,44 tấn.

Đáng chú ý, báo cáo nêu rõ cả Công ty Formosa và Công ty Kỳ Anh đều sai trong việc thực hiện hợp đồng xử lý chất thải. Cụ thể, Công ty Kỳ Anh đã không xuất trình được hồ sơ pháp lý để chứng minh đủ chức năng xử lý chất thải công nghiệp thông thường, chất thải nguy hại. Dù vậy, công ty vẫn tiếp nhận, vận chuyển xử lý chất thải công nghiệp thông thường, bùn thải từ Công ty Formosa là vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường. Tương tự, việc Công ty Formosa ký hợp đồng vận chuyển, xử lý bùn thải với đơn vị không có chức năng xử lý cũng vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường.

Mặt khác, theo hợp đồng đã ký kết giữa 2 bên thi công thì Công ty Formosa phải kiểm tra, giám sát tại vị trí mà Công ty Kỳ Anh xử lý bùn thải. Tuy nhiên, Công ty Formosa đã không thực hiện trách nhiệm của mình. Công ty Kỳ Anh cũng không chuyển giao số bùn thải đã tiếp nhận từ Công ty Formosa cho đơn vị có chức năng xử lý mà tự ý chôn lấp chất thải tại vị trí chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép...

Trưa 15-7, Công ty Formosa đã đưa máy móc, xe đào để cắt bỏ đường ống lắp ngầm xả thải thông với mương thoát lũ của phường Kỳ Phương, thị xã Kỳ Anh. Theo ông Dương Tất Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, đây là đường ống xả nước thải sinh hoạt có giấy phép và đã ngừng hoạt động từ lâu.

Ảnh: ĐỨC NGỌC

Chối bỏ trách nhiệm

Trong văn bản gửi các cơ quan chức năng về vụ chôn lấp rác thải, Công ty Formosa khẳng định không sai và đẩy trách nhiệm sang cho Công ty Kỳ Anh. Cụ thể, Công ty Formosa cho rằng hợp đồng về “thu gom, vận chuyển và xử lý bùn bánh của tổ xử lý nước thải công nghiệp Formosa Hà Tĩnh” (bên A) ký với Công ty Kỳ Anh (bên B) có quy định “Giấy chứng nhận bùn bánh của xưởng xử lý nước thải công nghiệp Công ty Formosa là chất thải công nghiệp thông thường do Sở TN-MT tỉnh Hà Tĩnh cấp”.

Tại điều 6 trong hợp đồng giữa 2 bên ghi rõ: “Bên B phải đưa bùn bánh đến xử lý ở khu xử lý chất thải trên địa bàn Hà Tĩnh đã được Sở TN-MT tỉnh Hà Tĩnh cấp phép. Nghiêm cấm tự ý vứt bỏ hoặc xử lý không đúng trong hợp đồng. Bùn bánh khi ra khỏi xưởng thì sẽ do bên B chịu trách nhiệm”.

Ngoài ra, theo Công ty Formosa, tại điều 9 của hợp đồng quy định: “Về xử lý vi phạm hợp đồng, bùn bánh đã đưa ra khỏi nhà máy của Formosa, nếu phát hiện vi phạm ô nhiễm môi trường thì sẽ do bên B chịu toàn bộ trách nhiệm”. Do đó, Công ty Formosa cho rằng Công ty Kỳ Anh phải chịu hoàn toàn trách nhiệm, Formosa không liên quan.

Phản bác biện hộ của Công ty Formosa, ông Võ Tá Đinh, Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Hà Tĩnh, khẳng định việc Formosa ký hợp đồng với Công ty Kỳ Anh là trái quy định vì doanh nghiệp này không có chức năng xử lý chất thải công nghiệp.

Còn đối với hợp đồng giữa Công ty Formosa và Công ty Kỳ Anh, từ tháng 6-2016, Sở TN-MT đã có văn bản gửi Công ty Formosa nêu rõ Công ty Kỳ Anh không đủ điều kiện vận chuyển xử lý chất thải công nghiệp nhưng Công ty Formosa vẫn tiếp tục để đơn vị này vận chuyển. Trường hợp Công ty Kỳ Anh đáp ứng quy định tại khoản 1, điều 31 Nghị định 38 thì được phép thu gom, vận chuyển chất thải rắn công nghiệp thông thường nhưng phải ký hợp đồng với đơn vị có đủ điều kiện xử lý chất thải công nghiệp theo quy định để tiếp nhận xử lý.

Để chấn chỉnh xử lý sự việc trên, Sở TN-MT đã yêu cầu Công ty Formosa chấp hành nghiêm túc các quy định về bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động; chấm dứt ngay hợp đồng vận chuyển, xử lý bùn thải đã ký với Công ty Kỳ Anh; hợp đồng với đơn vị có chức năng xử lý bùn thải phát sinh tại công ty theo đúng quy định của pháp luật nhưng trước khi triển khai báo cáo với sở để theo dõi, giám sát. Yêu cầu Công ty Kỳ Anh chấm dứt việc đổ thải, giữ nguyên hiện trạng khối lượng chất thải đã chôn lấp, chờ kết quả phân tích mẫu bùn thải và ý kiến chỉ đạo của các cơ quan chức năng để có phương án xử lý tiếp theo...

Đồng thời, Giám đốc Sở TN-MT đề nghị xử lý các hành vi vi phạm đối với Công ty Kỳ Anh và Công ty Formosa, giao chánh Thanh tra sở chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục kiểm tra, xác minh làm rõ và xử lý theo pháp luật.