Hải sản tầng nổi đã an toàn

Ngày 20-9, Bộ Y tế, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) đã có công bố về môi trường biển và việc khai thác, sử dụng hải sản tại 4 tỉnh miền Trung: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế.

Chưa thể ăn hải sản tầng đáy

Đại diện Bộ Y tế, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết ngày 22-8, Bộ Y tế đã tập hợp các chuyên gia đầu ngành về an toàn thực phẩm, dinh dưỡng, độc học... và các chuyên gia quốc tế để nghiên cứu, đánh giá mức độ an toàn của hải sản 4 tỉnh miền Trung. Đây là nghiên cứu được triển khai trên quy mô lớn với 1.040 mẫu hải sản được lấy hằng ngày, ở tất cả các cảng, thuyền đánh bắt cá, đầm nuôi tại những tỉnh này. Các mẫu được kiểm nghiệm tại Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia và Viện Dinh dưỡng. Đây là 2 phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế về kiểm nghiệm an toàn thực phẩm.

Ngư dân đánh bắt cá tại thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh sau sự cố môi trường do Formosa gây ra Ảnh: ĐỨC NGỌC

Kết quả kiểm nghiệm cho thấy tất cả các mẫu hải sản tại 4 tỉnh miền Trung và 3 tỉnh đối chứng đều không phát hiện có xyanua - chất được xác định là một trong những nguyên nhân chính làm cá chết hàng loạt. Các chỉ số về thủy ngân, cadimi, chì, crôm, asen và sắt đều nằm trong giới hạn cho phép, bảo đảm an toàn. Kết quả xét nghiệm đối với hải sản tại các đầm nuôi cũng an toàn. Cụ thể, không phát hiện phenol trong tất cả mẫu hải sản tầng nổi (cá ngừ, cá thu, cá nục các loại, cá chỉ vàng, cá cam, cá đối...). Các loại hải sản này đều bảo đảm an toàn để sử dụng làm thực phẩm.

Tuy nhiên, vẫn có 132/1.040 mẫu hải sản có phenol, bao gồm: ghẹ, tôm, tôm tít, ốc, mực, cá đuối, cá đục, bạch tuộc, cua đá - đây là các loài hải sản sống ở tầng đáy. Phân bố của những mẫu hải sản này đều nằm trong vùng từ 5 đến 25 km với tỉ lệ mẫu nhiễm cao nhất tại Hà Tĩnh và Quảng Bình và thấp nhất tại biển Lăng Cô, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Những loại hải sản này chưa bảo đảm an toàn để sử dụng làm thực phẩm.

“Đã có thể tắm biển”

Thứ trưởng Bộ TN-MT Võ Tuấn Nhân cho biết với sự kiểm soát chặt chẽ các nguồn phát thải từ Formosa và cơ chế làm sạch tự nhiên của môi trường, hàm lượng các chất ô nhiễm đã giảm theo thời gian. “Vùng biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế bảo đảm đạt tiêu chuẩn Việt Nam. Không chỉ tắm được mà còn có thể chơi thể thao dưới nước, nuôi trồng thủy sản và bảo tồn thủy sinh” - ông Nhân khẳng định.

Hiện Bộ TN-MT đang tiếp tục triển khai chương trình quan trắc môi trường biển các tỉnh miền Trung để tiếp tục theo dõi hiện trạng và diễn biến chất lượng môi trường, cảnh báo kịp thời khi chất lượng môi trường biển có dấu hiệu ô nhiễm. Bộ này đã lập tổ công tác phối hợp với các địa phương giám sát hệ thống xả thải của Formosa 24/24 giờ; có hệ thống quan trắc, lấy nước tự động.

Cũng theo Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân, với 58 vấn đề tồn tại, tính đến cuối tháng 8-2016 Formosa đã khắc phục 38 vấn đề. Đáng chú ý, Bộ TN-MT có hệ thống quan trắc nước thải cả trong và ngoài nhà máy. Formosa chịu trách nhiệm xây dựng thêm trạm quan trắc ngoài biển. Hệ thống thải ngầm phải qua hồ sinh thái (nuôi cá, thả bèo sống được). Hiện đã yêu cầu Formosa có lộ trình sớm chuyển công nghệ luyện cốc ướt sang khô theo đúng quy định.

Tổng cục Môi trường hướng dẫn cho doanh nghiệp xử lý chất thải nguy hại và thông thường của Formosa đủ điều kiện hoạt động. Về khí thải, Formosa cũng phải bảo đảm đúng quy trình công nghệ và Bộ TN-MT xây dựng trạm quan trắc để giám sát.