Khởi tố vụ Đồng Tâm theo quy trình tố tụng thông thường

Cơ quan CSĐT - Công an TP Hà Nội vừa ra quyết định khởi tố vụ án tại xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội) để điều tra 2 tội danh "Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật" và "Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản".

Có thể xem xét miễn trách nhiệm hình sự

Ngày 14-6, luật sư Trần Văn Toàn, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), phân tích đối với sự việc người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm bắt giữ cán bộ, chiến sĩ công an, về mặt cấu thành tội phạm về tội "Bắt giữ người trái luật" là hoàn toàn có căn cứ.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung làm việc với chính quyền xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức sau khi người dân tạm giữ một số cán bộ, chiến sĩ Ảnh: VĂN DUẨN

Theo luật sư, việc khởi tố vụ án nhằm thu thập tài liệu, chứng cứ theo trách nhiệm của cơ quan CSĐT theo luật định. Sau khi khởi tố vụ án, có 2 tình huống xảy ra: Có thể khởi tố bị can hoặc không khởi tố bị can. Trường hợp cần thiết vẫn khởi tố bị can để xác định ai là người làm sai, sau đó có thể tính tới việc xem xét miễn trách nhiệm hình sự và đình chỉ vụ án.

Đối với trường hợp không khởi tố bị can, cơ quan CSĐT có thể vận dụng điều 25 Bộ Luật Hình sự để xử lý. Điều luật này quy định: Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự nếu khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do chuyển biến của tình hình mà hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa. Trường hợp này phù hợp với cam kết "không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với toàn thể nhân dân xã Đồng Tâm" của Chủ tịch UBND TP Hà Nội tại xã Đồng Tâm ngày 22-4 vừa qua.

Cần bình tĩnh

Là một trong các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) có mặt tại buổi đối thoại Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung ký cam kết với người dân xã Đồng Tâm, ông Dương Trung Quốc nhìn nhận: Khởi tố vụ án là cần thiết để điều tra xem mức độ thế nào trên cả tổng thể sự việc của nhiều yếu tố khác nhau, của người dân và cơ quan công quyền. Làm rõ thêm, ĐBQH Dương Trung Quốc phân tích cái gốc của vấn đề này là quản lý đất đai, trên cơ sở đó mới có quyết định truy cứu hình sự hay không.

"Khâu này đương nhiên phải làm bởi sự việc xảy ra rồi, chúng ta không thể bỏ qua được. Bà con bắt giữ một số người làm công vụ, kể cả hiện tượng đập phá tài sản và đã nhận lỗi. Còn lỗi ở mức độ nào thì đó là công việc của cơ quan điều tra. Hôm 13-6, bà con gọi cho tôi. Tôi khuyên trước hết phải bình tĩnh hợp tác với cơ quan điều tra để làm sáng tỏ vụ việc. Nếu lẽ phải thuộc về phía mình thì đương nhiên phải hành xử như thế" - ông Dương Trung Quốc chia sẻ.

Ông Dương Trung Quốc cũng bày tỏ mong muốn cơ quan chức năng bên cạnh việc làm đúng chức trách của mình cũng phải có cách tiếp cận để người dân được yên tâm. Việc pháp luật vào cuộc bảo đảm ổn định, bền vững lâu dài nhưng những kết luận liên quan đến đất đai, kể cả cách hành xử với cụ Lê Đình Kình cũng phải làm sáng tỏ.

ĐBQH Hà Nội Đỗ Đức Hồng Hà nói: "Ở góc độ ĐBQH, là người từng làm việc trong lĩnh vực pháp luật, tôi tin rằng pháp luật sẽ có những đại lượng phù hợp, công bằng đối với người có nhiều tình tiết giảm nhẹ, với những người ăn năn hối cải, với người tự nguyện sửa chữa khắc phục hậu quả cũng như tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm. Như vụ Đồng Tâm thì sẽ quyết định hình thức xử phạt ở mức độ giáo dục là chính chứ không nghiêng về trừng trị".