Lạ lùng ống nước sông Đà!

Lật lại hồ sơ công trình này, thấy “tiểu sử” cũng không kém phần hoành tráng. Đây là dự án do Vinaconex - một tổng công ty lớn trong lĩnh vực xây dựng - làm chủ đầu tư; cấp nước cho chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Hiếu Môn - Hà Nội - Hà Đông; được phê duyệt từ ngày 24-9-2003. Năm 2005 triển khai giai đoạn 1, dài 45,8 km, công suất 300.000 m3/ngày đêm, vốn 1.500 tỉ đồng. Năm 2009, tuyến ống số 1 được đưa vào vận hành. Năm 2010, công trình được Bộ Xây dựng trao “Cúp vàng chất lượng xây dựng Việt Nam”. Thế nhưng, trong chưa đầy 6 năm vận hành, “công trình vàng” đã vỡ đến 15 lần và nhiều khả năng sẽ vỡ tiếp.

Ở Việt Nam không thiếu những dự án kém chất lượng nhưng trước giờ chưa thấy công trình nào lạ lùng như vậy. Mà khổ, đây là công trình dân sinh nên mỗi lần bị sự cố là hàng chục ngàn hộ dân cũng vật vã theo. Thiếu gì chứ thiếu nước sinh hoạt thì khốn khổ vô cùng!

Ban đầu thì Vinaconex không nhận trách nhiệm, đổ thừa cho nguyên nhân khách quan là đất nền móng yếu trong khi giới chuyên môn nhận định nhiều khả năng do thi công và chất lượng ống dẫn. Đến lần vỡ thứ 10, lãnh đạo ban quản lý dự án này vẫn khăng khăng ống sợi thủy tinh làm ống dẫn nước sạch sông Đà không có vấn đề gì; trước khi quyết định dùng ống sợi thủy tinh, Vinaconex đã cử đoàn sang tận Tây Ban Nha để khảo sát, học hỏi kinh nghiệm để về áp dụng.

Thế nhưng, Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (thuộc Bộ Xây dựng) đã vào cuộc kiểm tra toàn diện và kết luận: “Nguyên nhân thực sự là do chất lượng ống sợi thủy tinh kém và thi công ẩu. Ống cốt sợi thủy tinh tại nhiều vị trí bị bong rộp, tách lớp, khả năng chịu lực không bảo đảm, thiếu nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật trong sản xuất, thi công lắp đặt đường ống...”. Sau đó, cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt tạm giam một số cá nhân của ban quản lý dự án này về hành vi “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”.

Có thay cả ban quản lý dự án thì ống nước sông Đà vẫn không ngưng vỡ vì nó đã hỏng ngay từ đầu. Đã “mất người” lại còn mất cả tiền bạc và niềm tin. 1.500 tỉ đồng cho tuyến ống số 1 xem như không hiệu quả và sự ngờ vực của người dân tăng cao khi Vinaconex tiếp tục thi công tuyến ống số 2 (nâng công suất truyền tải nước từ sông Đà về Hà Nội lên 600.000 m3/ngày đêm).

Trách Vinaconex cũng phải trách cả những đơn vị đã tham gia nghiệm thu, chứng nhận chất lượng đường ống sông Đà. Ban - bệ, giáo sư - tiến sĩ, hội đồng - ủy ban... đủ cả mà lại để ra nông nỗi ấy thì người dân còn biết tin ai.

Ống nước do Vinaconex làm đã vỡ đến 15 lần vậy mà tổng công ty này vẫn còn được giao phó nhiệm vụ làm tuyến ống thứ 2 thì thật lạ! Cũng nên nhớ rằng công trình này có tổng đầu tư 5.000 tỉ đồng chứ chẳng phải ít.