Miwon “xẻ thịt” cố đô Văn Lang

Trong quá trình xây dựng KCN Việt Trì (TP Việt Trì, Phú Thọ) vào năm 1970 đã phát hiện di chỉ khảo cổ cho thấy dấu hiệu của cố đô Văn Lang xưa.

Bất chấp dư luận

Từ năm 1974 đến 1977, tại khu vực này, các nhà khảo cổ đã tiến hành một số cuộc khai quật và đào thám sát trên diện tích hơn

6.000 m2, lần khảo cổ gần đây nhất là cuối năm 2005, qua ba lần khai quật khu di tích Làng Cả đã phát hiện 329 mộ táng thời kim khí, có niên đại từ nửa cuối thế kỷ IV đến thế kỷ thứ II trước Công nguyên thuộc văn hóa Đông Sơn, nằm trong phạm trù nghiên cứu Nhà nước Văn Lang thời đại các vua Hùng. Bên cạnh khu mộ táng lớn là dấu vết cư trú của người Đông Sơn. Theo tài liệu khảo cổ và sử học, khu khảo cổ Làng Cả có mật độ phân bố mộ táng dày đặc. Hiện vật tùy táng của các mộ (có cả mộ sò) đào được tại Làng Cả bao gồm 217 hiện vật thuộc các chất liệu đồng, đá và gốm. Các dấu hiệu cho thấy dấu vết di chỉ cư trú của người Việt cổ.

Đến ngày 22-8-2006, Bộ VHTT đã ra quyết định xếp hạng di tích khảo cổ Làng Cả là di tích cấp quốc gia.

Tuy nhiên, đầu năm 2006, Công ty Miwon VN có ý kiến xin UBND tỉnh Phú Thọ được mở rộng nhà máy. Tổng diện tích mà Miwon xin cấp thêm là 6,2 ha, trong đó có tới 3 ha nằm vào khu di tích khảo cổ Làng Cả. Bất chấp sự phản đối của người dân, các nhà khoa học và công luận, ngày 4-1-2006, UBND tỉnh Phú Thọ ký quyết định đồng ý cho Miwon VN sử dụng khoảng 1,4 ha trong diện tích khu di tích Làng Cả làm hồ xử lý nước thải.

Chưa có phương án giải quyết

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Đặng Đình Vượng cũng thừa nhận: Năm 1970, khi tiến hành xây dựng KCN Việt Trì đã phát lộ mộ cổ, tiếp đó các nhà khoa học tiến hành khai quật. Sau đó, khu di tích này có nằm trong chương trình nghiên cứu không gian văn hóa Hùng Vương và là khu di tích lịch sử quốc gia. Theo ông Vượng, việc để Miwon VN xây dựng trên di tích là không nên và tỉnh Phú Thọ có chủ trương di dời toàn bộ các nhà máy trong KCN phía Nam (trước là KCN Việt Trì) có một phần trên khu di tích Làng Cả. “Nhưng để làm được việc này là bài toán rất khó, từ tài chính, thời gian, con người... và chưa biết đến khi nào làm được” – ông Vượng lý giải.

Ông Đặng Đình Thuận, Trưởng Phòng Quản lý Di tích, Danh thắng (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ), cho hay khu vực chứa nước thải của nhà máy Miwon VN bây giờ, ngày xưa là một hồ tự nhiên chứa nước lớn nằm trong khu di tích khảo cổ Làng Cả. Vào đầu năm 2006, Sở VHTT Phú Thọ có lập phương án bảo tồn khu di tích Làng Cả, trong đó có hồ này. Nhưng lúc đó, nhà máy Miwon VN cũng có dự án xin mở rộng nhà máy và xin phép được dùng hồ này làm bể chứa nước thải cho nhà máy. “UBND tỉnh cho rằng vì lợi ích kinh tế, thu hút đầu tư, tạo việc làm nên phải chia đôi hồ, một nửa thuộc khu di tích Làng Cả phải bảo tồn, nửa còn lại cho nhà máy Miwon VN làm bể chứa nước thải. Chúng tôi phải làm theo chỉ đạo của UBND tỉnh” - ông Thuận chia sẻ.

Khu di tích Làng Cả, nơi bị “xẻ thịt” cho Miwon VN làm hồ chứa nước thải