Thủ tướng hỏi Phó Chủ tịch Đồng Nai đã vào thăm trung tâm cai nghiện chưa?

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc

Chiều nay, 23-12, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác phòng, chống ma túy và cai nghiện ma tuý.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an), Trung tướng Đồng Đại Lộc, cho biết do Việt Nam nằm trong khu vực có số người nghiện lớn, cận kề nhiều nước có tỉ lệ người dân nghiện ma tuý cao như Lào, Campuchia..., đồng thời cũng gần Tam Giác Vàng - trung tâm sản xuất ma tuý lớn của thế giới - nên trở thành nơi trung chuyển ma tuý từ Tam Giác Vàng sang các nước khác. Theo báo cáo từ các địa phương, Việt Nam có trên 210.000 người nghiện, tăng hơn 10.000 người so với năm 2015. Trong đó, có 67,5% người đang sinh sống ngoài xã hội; 13,5% người trong các cơ sở cai nghiện; 19% người đang trong trại tạm giam, nhà giam giữ, cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng. Đáng chú ý, một số địa phương, tỷ lệ người sử dụng ma tuý tổng hợp cao như: Đồng Nai 87%, Đà Nẵng 85%, An Giang 76%...

Theo Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) Nguyễn Trọng Đàm, ngoài việc Việt Nam có số người nghiện ma tuý lớn ra, tình hình vận chuyển, buôn bán ma tuý hết sức phức tạp, tinh vi. Điều đáng nói, theo ông Đàm, số người nghiện ở các địa phương có dưới 1.000 người nghiện, lại chưa được quan tâm nên số người nghiện tăng lên như các tỉnh miền Trung và Tây Nam bộ. Từ sự thiếu quan tâm của địa phương dẫn đến kinh phí dành cho công tác cai nghiện rất hạn chế. Cụ thể, nguồn ngân sách trung hạn dành cho cả nước trong 5 năm có 600 tỉ đồng nhưng xuống địa phương phân bổ cho công tác này còn 191 tỉ đồng.

Thứ trưởng Nguyễn Trọng Đàm phân tích tình hình cơ sở cai nghiện tập trung trên cả nước hiện nay rơi vào 2 trường hợp: Trường hợp thứ nhất là cơ sở cai nghiện tập trung không sử dụng hết, để hoang hoá, có nơi cán bộ nhiều hơn học viên; trường hợp thứ 2 là nhóm các tỉnh trọng điểm về số lượng người nghiện thì thường quá tải, chật chội dẫn đến học viên phá trung tâm, bỏ trốn.

“Nhiều cơ sở cai nghiện xuống cấp, có nơi không đủ điều kiện là nơi điều trị người nghiện vì cai nghiện tập trung là nơi chữa bệnh chứ không phải cai quản. Phổ biến tình trạng chật chội, tới 40-50 học viên/phòng chứ không phải 8-9 người. Thậm chí có nơi không đủ chỗ vệ sinh tắm rửa.”- ông Đàm lo ngại.

Bên cạnh đó, theo Thứ trưởng Nguyễn Trọng Đàm, quan điểm đối với người cai nghiện ở nhiều nơi không thống nhất cao, thậm chí là trái chiều. Đó là quan điểm không muốn đưa vào cai nghiện tập trung và quan điểm ngược lại. Trong khi đó, nhân lực để làm công tác cai nghiện không có, thiếu chuyên môn sâu mang tính quản lý, trông coi, nấu ăn là chính, còn tư vấn, hướng nghiệp, dạy nghề rất thiếu. Công tác cai nghiện ngoài cộng đồng cũng thiếu rất nhiều cán bộ.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, bà Nguyễn Hoà Hiệp, cho biết tỉnh lập hồ sơ 1.258 người nghiện vào cơ sở cai nghiện tập trung, cả tỉnh chỉ có 13 xã không có người nghiện ma tuý. Do cơ sở vật chất của cơ sở cai nghiện tập trung thiếu thốn nên năm 2016 đã có 783 học viên trốn trại, sau đó gom được 620 học viên, còn 163 học viên vẫn đang ở ngoài cộng đồng, hiện đang tuyên truyền, vận động và đã tiến hành khởi tố vụ án.

Bà Nguyễn Hoà Hiệp cho hay nguyên nhân trốn khỏi cơ sở cai nghiện là do các cơ sở này trước đây chỉ đáp ứng tối đa 300-400 người nghiện, nay do đối tượng người nghiện tăng nhanh và tỉnh đã thu gom về cơ sở dẫn đến quá tải. Hiện cơ sở cai nghiện còn 971 trường hợp đang cai nghiện.

“Đề nghị Chính phủ hỗ trợ kinh phí cho các địa phương có kinh tế phát triển nên tập trung đông đối tượng nghiện ma tuý để nâng cấp cơ sở cai nghiện”- bà Hiệp bày tỏ.

Trước đề xuất của bà Nguyễn Hoà Hiệp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hỏi lại: “Đồng chí Hiệp đã vào trung tâm này chưa? Và có kế hoạch nâng cấp trung tâm này chưa?”.

Trả lời Thủ tướng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết tỉnh đã đầu tư xây dựng thêm 10 phòng cai nghiện trị giá 3 tỉ đồng và đã quy hoạch xây dựng 1 cơ sở mới có diện tích 30 ha đáp ứng khoảng 2.000 học viên có cơ sở vật chất hoàn chỉnh kể cả khu vui chơi, giải trí....

Thủ tướng nhìn nhận tình hình ma túy ở Việt Nam đang nổi lên nhiều vấn đề hết sức phức tạp, nhất là những vụ án đặc biệt nghiêm trọng về tội phạm ma tuý và hệ luỵ từ nghiện ma tuý gây nên. Các địa phương lớn như TP HCM, Đồng Nai, Bình Dương…, không có địa phương nào người nghiện không tăng lên.

“Ngay ngày hôm qua, 22-12, tại ngay Hà Nội, lực lượng chức năng đã phát hiện một cơ sở sản xuất ma tuý tổng hợp cho thấy tình hình ngày càng phức tạp”- Thủ tướng nhấn mạnh.

Điều đáng nói vấn để nổi cộm trong thời gian gần đây là việc học viên phá trung tâm cai nghiện và bỏ trốn ra ngoài xã hội. “Nguyên nhân học viên bỏ trốn khỏi trung tâm thì có nhiều nhưng phải thẳng thắn nói rằng nhiều địa phương không quan tâm đến công tác cai nghiện cho người nghiện. 7-9 người sống trong 1 căn phòng nhỏ, thậm chí còn nhỏ hơn cả nơi tạm giam, lại không quan tâm đến đời sống tinh thần, giải trí, thể thao cho người cai nghiện… Việc quan tâm ở một số nơi còn kém cả nơi tạm giam. Các địa phương phải bóc tách toàn bộ thực tế và đề xuất giải pháp cụ thể”- Thủ tướng nhắc nhở.