Tốn 14.000 tỉ đồng cho hội, hiệp hội

Ngày 8-9, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị đại biểu Quốc hội (QH) hoạt động chuyên trách cho ý kiến về dự án luật về hội.

Công chức không nên tham gia các hội

Thẩm tra dự luật, Ủy ban Pháp luật của QH cho biết dự thảo luật quy định đối với hội của công dân, pháp nhân Việt Nam thì người nước ngoài cư trú và làm việc hợp pháp tại Việt Nam không được sáng lập hội, đăng ký thành lập hội, lãnh đạo và điều hành hoạt động hội. Người nước ngoài được gia nhập hội, hoạt động hội và ra khỏi hội khi điều lệ của hội đó quy định việc kết nạp người nước ngoài làm hội viên.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của QH Nguyễn Sỹ Cương cho rằng nhiều quy định, khái niệm trong dự thảo luật chưa rõ ràng như không phân biệt rõ tổ chức phi chính phủ, hội, quỹ... Xuất phát từ khái niệm mập mờ nên việc quản lý cán bộ, công chức thêm lộn xộn.

Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tiêu tốn 112 tỉ đồng trong năm 2016 - Ảnh: internet

“Ví dụ, công chức của Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế tham gia hiệp hội sữa; cán bộ ở Bộ Công Thương cấp phép về thuốc lá, phân bón nhưng lại tham gia hiệp hội phân bón, hiệp hội thuốc lá... Hay làm ở ngân hàng lại tham gia hiệp hội kinh doanh vàng thì hòa cả làng và như “vừa đá bóng vừa thổi còi” - Đại biểu (ĐB) Cương nhấn mạnh.

Gánh nặng ngân sách

Là khách mời của hội nghị, TS Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách pháp luật và Phát triển (thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam), đã đưa ra thông tin gây sốc. Đó là theo kết quả điều tra của Viện Nghiên cứu chính sách kinh tế (ĐHQG Hà Nội), ngân sách nhà nước dành cho các tổ chức hội năm 2016 là 14.000 tỉ đồng, trong đó riêng Liên minh HTX Việt Nam do ông Võ Kim Cự làm chủ tịch là hơn 112 tỉ đồng. Còn tính cả tài sản của các tổ chức hội là 68.000 tỉ đồng, bằng 1,7% GDP.

Đáng chú ý, theo TS Giao, hiện có khoảng 8.000 tổ chức đặc thù. Các hội tiếp tục cơ chế xin tổ chức đặc thù, rồi xin tiền. Các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, chính trị - xã hội - nghề nghiệp hiện hoạt động theo xu hướng hành chính hóa, kém hiệu quả, rất hình thức và sử dụng một nguồn lớn ngân sách. “Vì vậy, luật về hội phải tạo hành lang, cơ chế để họ tự sống như trao quyền tự gây quỹ, tìm kiếm nguồn viện trợ của tổ chức phi chính phủ nước ngoài và sự hỗ trợ của các doanh nghiệp Việt Nam” - TS Giao đề xuất.

TS Hoàng Ngọc Giao cho hay đã có nhiều nghị quyết, văn bản nêu rõ sẽ giữ ổn định biên chế cho các hội, hiệp hội đến hết năm 2016, từ năm 2017 sẽ khoán hoặc hỗ trợ kinh phí để thực hiện nhiệm vụ được giao. Luật Ngân sách 2015 cũng đề cập các tổ chức này thực hiện theo nguyên tắc tự bảo đảm, chỉ hỗ trợ cho nhiệm vụ được giao.

Lo ngại chi ngân sách quá nặng, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng - Ủy viên Ủy ban Về các vấn đề xã hội QH - đề nghị dự luật quy định các tổ chức hội phải tự chủ tài chính. Từ năm 1981, Bộ Tài chính đã có quy định này. Trong tình hình kinh tế khó khăn hiện nay, không thể bao cấp mãi cho các hội. Nhà nước chỉ hỗ trợ khi các hội tham gia thực hiện nhiệm vụ nhà nước giao.