Xe công và… xe ông

Như vậy, Bộ Tài chính đã tiên phong trong việc thực hiện chủ trương khoán xe công sau khi ban hành Quyết định 1997/QĐ-BTC quy định chế độ khoán kinh phí sử dụng ô tô, áp dụng từ đầu tháng 10-2016. Bằng cách này, dự kiến tiền khoán xe cho 6 thứ trưởng là 44,22 triệu đồng, tiết kiệm được nhiều so với trước đây.

Cho dù Bộ Tài chính không đưa ra con số cụ thể về khoản chi phí tiết kiệm được nhưng bấy nhiêu cũng đủ để hoan nghênh. Từ sự đi đầu của Bộ Tài chính, hàng trăm cơ quan khác sẽ noi theo đó mà làm, từng bước giúp chủ trương khoán xe công trở thành hiện thực và được thực hiện một cách thực chất.

Việc khoán xe công ở Bộ Tài chính mang tính khích lệ là chính. Lợi ích kinh tế trước mắt không quan trọng bằng sự thay đổi về tư duy và hành vi, tiếp theo đó là chuyển biến tích cực của chính sách. Quan trọng hơn nữa là khiến người dân tin vào quyết tâm đổi mới của bộ máy hành chính công, đặt kỳ vọng vào một Chính phủ kiến tạo, phục vụ và liêm chính mà thời gian gần đây Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hay đề cập.

Thực ra, người dân không hề khắt khe với các khoản chi hỗ trợ công vụ cho cán bộ lãnh đạo, trong đó có chi phí xe công, miễn sao họ làm tốt nhiệm vụ, chức trách và đồng tiền ngân sách phải được rót đúng địa chỉ, xe công được sử dụng đúng mục đích. Tuy nhiên, tình trạng lạm dụng xe công, dùng xe công cho việc riêng đã xảy ra tràn lan, kéo dài hàng chục năm mà nhà nước không có cách nào khắc phục hiệu quả.

Quyết định 32/2015 của Thủ tướng Chính phủ quy định mỗi đơn vị nhà nước chỉ được trang bị tối đa 2 xe công nhưng trên thực tế thì không được thực hiện nghiêm. Theo báo cáo về tài sản nhà nước năm 2015 của Chính phủ, tính đến hết năm 2015, tổng số ô tô công là hơn 37.700 chiếc. Tiền trả lương tài xế, chi phí hao mòn, sửa chữa, xăng dầu cho số xe công này hằng năm khoảng 320 triệu đồng/chiếc; tổng số kinh phí để “nuôi” cả dàn xe lên tới gần 13.000 tỉ đồng/năm. Để sở hữu số xe này, ngân sách đã tốn gần 23.000 tỉ đồng (hơn 1 tỉ USD). Sau một thời gian dài sử dụng, giá trị của hơn 37.700 chiếc xe công nêu trên nay chỉ còn lại khoảng hơn 6.700 tỉ đồng (35%). Tốn kém và lãng phí khủng khiếp!

Chỉ còn cách khoán mới tạo ra thay đổi, tiến tới chấm dứt xe công trên diện rộng. Hành trình này thực sự gian nan, từ lúc đem ra thảo luận, tranh cãi đến thời điểm triển khai thực hiện vào lúc này đã phải mất cả chục năm. Từ nay trở đi, hành trình đó vẫn tiếp tục gặp thách thức; nếu các bộ, ban, ngành và địa phương không quyết tâm, không gương mẫu thì sẽ sớm rơi vào tình trạng hô hào, đánh trống bỏ dùi.

Ông José Alberto Mujica Cordano làm Tổng thống Uruguay từ tháng 3-2010 đến tháng 3-2015. Suốt nhiệm kỳ của mình, vị tổng thống này đi làm bằng chiếc Volkswagen Beetle đời 1987, tự lái. Ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam, tìm được tấm gương như ông Mujica rất khó, thôi thì hãy bắt đầu từ cú hích tập thể do Bộ Tài chính khởi xướng, thà muộn còn hơn không.