Tiếp tục chương trình kỳ họp bất thường lần thứ nhất, chiều 10-1 các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) thảo luận trực tuyến về chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.
Cần thiết cho sự phát triển kinh tế
ĐB Vũ Tiến Lộc (Hà Nội) cho rằng để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, việc đầu tư hạ tầng giao thông, đặc biệt là đường bộ là mũi đột phá quan trọng, cần ưu tiên hàng đầu. Ông Lộc đề nghị cần đầu tư dự án và đồng ý với Chính phủ về việc sử dụng đầu tư công để đẩy nhanh tiến độ dự án, hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Tuy nhiên, ông Vũ Tiến Lộc nêu tâm tư: "Tôi hụt hẫng và tiếc nuối. Đành rằng khi người dân và doanh nghiệp không làm thì nhà nước phải làm. Đó là hợp lẽ. Nhưng dự án có ý nghĩa lớn trong nền kinh tế lại không có được sự tham gia của hình thức đối tác công tư (PPP)".
Ông cho rằng do trong cơ chế chính sách chưa đủ hấp dẫn nhà đầu tư, chưa tìm được điểm hòa trong chính sách nên chưa thành công trong thu hút nhà đầu tư tư nhân vào các dự án quan trọng. Việc khai thác, vận hành các tuyến cao tốc, Chính phủ kỳ vọng theo hình thức nhượng quyền thu phí, ĐB Vũ Tiến Lộc băn khoăn "liệu hình thức này có đủ hấp dẫn nhà đầu tư tư nhân không phụ thuộc vào chất lượng xây dựng dự án?".
Đại biểu Trần Hoàng Ngân, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM, phát biểu tại kỳ họp. Ảnh: NGUYỄN NAM
Còn theo ĐB Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp), trong thế khó hiện nay khi nhà đầu tư khó huy động vốn, dự án cần làm nhanh thì việc đầu tư công là hợp lý. Chính phủ có tính toán nhượng quyền thu phí sau này, dù chưa có tiền lệ song cần đồng tình để Chính phủ triển khai chuẩn bị, khi hoàn thành sẽ thực hiện ngay. "Nhưng với điều kiện các dự án này khi chuyển nhượng phải thu phí không dừng" - ông Phạm Văn Hòa nhấn mạnh.
Băn khoăn về tiến độ và suất đầu tư
ĐB Trần Hoàng Ngân (TP HCM) đánh giá cao sự chuẩn bị hồ sơ, tờ trình của Chính phủ; báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, đặc biệt là báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế bảo đảm tính khách quan, khoa học. Tuy nhiên, ông Ngân đề nghị một số vấn đề.
Về cơ chế chính sách đặc thù, ông đồng ý vì cho rằng điều này sẽ giúp dự án triển khai nhanh và hiệu quả, góp phần làm tiết kiệm dự án (tuy nhiên phải bảo đảm thẩm tra sát thực tiễn). "Kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành, địa phương cùng quan tâm phối hợp để sớm kết nối khép kín hệ thống cao tốc Bắc - Nam phía Đông đã, đang và chuẩn bị triển khai" - ĐB Trần Hoàng Ngân nói.
Ông Trần Hoàng Ngân cũng bày tỏ vui mừng khi Tết Nhâm Dần này Bộ Giao thông Vận tải đưa được tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận vào khai thác. Tuy nhiên, ông cho rằng tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành có ý nghĩa quan trọng của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam đến nay vẫn chưa hoàn thành. Bên cạnh đó, việc đấu nối các tuyến kết nối, đặc biệt là đường Vành đai 3, 4 của TP HCM và Đông Nam cũng cần được Chính phủ quan tâm để cho vùng được liên kết và phát triển bền vững.
Để đẩy nhanh tiến độ dự án, ĐB Trần Đình Gia (đoàn Hà Tĩnh) đề nghị tách giải phóng mặt bằng (GPMB) thành dự án độc lập, giao địa phương thực hiện và quan tâm bố trí ngân sách bảo đảm cũng như cơ chế đặc thù, nhất là về mặt thủ tục để thực hiện. Dù Chính phủ đặt mục tiêu dự án cơ bản hoàn thành vào năm 2025, tuy nhiên ĐB Trần Đình Gia hoài nghi về tiến độ này khi ông dẫn chứng có dự án giai đoạn trước đến năm 2021 mới hoàn thành GPMB và đang thi công nên 12 dự án giai đoạn này khó thực hiện kịp nếu không có cơ chế đặc thù đủ mạnh.
Đồng tình với chủ trương xây dựng tuyến cao tốc quan trọng này, song ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội) lưu ý cần tính toán lại về suất đầu tư. Theo ĐB Cường, tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 147.000 tỉ đồng. Như vậy suất đầu tư khoảng 201 tỉ đồng/km (tính cả GPMB) và không GPMB là 175 tỉ đồng/km. Trong khi đó, cùng là các tuyến cao tốc đã hoàn thành như cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết suất đầu tư chỉ 107,5 tỉ đồng; Cam Lâm - Vĩnh Hảo 122,6 tỉ đồng; Phan Thiết - Dầu Giây: 125,7 tỉ đồng. "Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra rằng nếu như chúng ta tính toán lại thì kinh phí chỉ khoảng 130.000 tỉ đồng. Như vậy, rõ ràng chúng ta thấy rằng suất đầu tư và tổng mức đầu tư cần phải tính toán lại" - ĐB Cường nói.
Cũng theo ông Hoàng Văn Cường: "Tờ trình lý giải Nhà nước bỏ tiền đầu tư rồi nhượng quyền thu phí để thu hồi vốn. Tuy nhiên, hiện chưa có cơ chế nhượng quyền, mà kể cả có cơ chế thì 12 dự án thu trong 10 năm chỉ khoảng 30.000 tỉ đồng, cũng không thể bù lại khoản nhà nước bỏ ra. Do đó, cần cân nhắc huy động PPP (đầu tư theo hình thức đối tác công tư) bằng cách tách dự án thành phần GPMB, không tính vào dự án đầu tư" - ông Cường nêu ý kiến.
Hôm nay (11-1), buổi sáng QH nghỉ. Buổi chiều QH họp phiên bế mạc và thông qua các nghị quyết của kỳ họp.
Sáng cùng ngày, qua thảo luận trực tuyến, các ĐB băn khoăn việc sửa đổi, bổ sung điểm c, khoản 1, điều 75 Luật Đầu tư sẽ làm thất thoát ngân sách Nhà nước và ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Do đó, đề nghị cân nhắc, đánh giá, rà soát, tổng kết kỹ nội dung này trước khi sửa đổi; cân nhắc về thời điểm sửa đổi nội dung này để bảo đảm tính tổng thể, nên sửa đồng thời với Luật Đất đai, Luật Nhà ở.
Quan tâm đến việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư khi phân quyền quyết định chủ trương đầu tư các dự án nhóm B và nhóm C sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, ĐB Trần Kim Yến (đoàn TP HCM) cho rằng việc phân cấp cho chính quyền địa phương cần xem xét một cách tổng thể nhằm bảo đảm tính khả thi, bởi thực tế cho thấy HĐND cấp huyện, xã không đủ năng lực trong việc quyết định chủ trương đầu tư, bởi không có bộ máy chuyên môn để thẩm định.
và quét mã QR
Bình luận (0)