Bộ GTVT ưu ái công ty Út "trọc"

Chiều 11-4, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật đối với một số dự án đầu tư, xây dựng liên quan đến Công ty CP Phát triển đầu tư Thái Sơn - Bộ Quốc phòng (gọi tắt là Công ty Thái Sơn). Đây là công ty mà Đinh Ngọc Hệ (tức Út "trọc") từng làm chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc. Út "trọc" là cựu thượng tá quân đội, cựu phó tổng giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn - Bộ Q.P. (gọi tắt: TCT Thái Sơn).

Giả mạo hồ sơ

Theo TTCP, tháng 8-2009, TCT Thái Sơn góp vốn đầu tư 10,2 tỉ đồng bằng nguồn vốn tự có tại Công ty Thái Sơn, tương đương 51% vốn điều lệ. Trong đó, ủy quyền cho Út "trọc", phó tổng giám đốc, đại diện quản lý 21% và ông Cung Đình Minh, tổng giám đốc, quản lý 30% vốn điều lệ của TCT Thái Sơn tại Công ty Thái Sơn nhưng không báo cáo và chưa có ý kiến chấp thuận bằng văn bản của bộ trưởng Bộ Quốc phòng. TTCP cũng kết luận việc TCT Thái Sơn chuyển nhượng 51% cổ phần (trị giá 31,6 tỉ đồng) tại Công ty Thái Sơn cho cá nhân là bà Lê Thị Thảo là vi phạm quy định của pháp luật, nguy cơ thất thoát vốn nhà nước.

TTCP phát hiện nhiều "điểm đen" về năng lực tài chính của Công ty Thái Sơn. Trong các hồ sơ xin vay vốn của công ty này tại các chi nhánh của Ngân hàng BIDV, hồ sơ tham gia liên danh nhà đầu tư các dự án BOT, BT (cầu Việt Trì mới, Quốc lộ 20) và hồ sơ dự thầu một số gói thầu xây lắp đều cho thấy các báo cáo tài chính có đóng dấu, ký xác nhận của một số công ty kiểm toán. "Tuy nhiên, qua xác minh, một số đơn vị tư vấn đã xác nhận không thực hiện kiểm toán các báo cáo tài chính của Công ty Thái Sơn" - TTCP nêu rõ.

Trong các báo cáo tài chính đã được công ty này "phù phép" đều thể hiện đủ năng lực để vay vốn, dự thầu. Trong khi đó, đối chiếu với báo cáo tài chính để quyết toán thuế hằng năm, cơ quan thanh tra phát hiện tài chính công ty rất yếu, tỉ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu luôn âm, lỗ. Cụ thể, năm 2015 lỗ 4,2 tỉ đồng, năm 2016 lỗ 5,9 tỉ đồng và năm 2017 lỗ 628 triệu đồng.

Đinh Ngọc Hệ tại phiên tòa hồi tháng 7-2018

Bộ GTVT làm ngơ

Dù tham gia hàng loạt dự án BOT lớn trên cả nước nhưng máy móc, thiết bị, nhân công và kinh nghiệm của Công ty Thái Sơn lại rất hạn chế. Theo cơ quan thanh tra, tài sản cố định đủ hồ sơ chứng minh đến thời điểm năm 2017 của công ty này chỉ có 1 bồn chứa dầu, từ 10-40 ôtô, không có máy móc, thiết bị thi công, xây lắp, không có cán bộ kỹ thuật…

Theo hồ sơ tham gia dự thầu các dự án, Công ty Thái Sơn kê khai kinh nghiệm đã tham gia một số dự án với vai trò là nhà thầu nhưng thực tế chỉ đứng tên chưa trực tiếp thực hiện gói thầu, dự án nào. Sau khi được lựa chọn, trúng thầu, Công ty Thái Sơn đã chuyển nhượng cho các đơn vị khác thực hiện như: các gói thầu tại các dự án BOT và BT (cầu Việt Trì mới, Quốc lộ 20 đoạn Km 123-Km268); các gói thầu xây lắp (tại sân bay Pleiku, sân bay Cam Ranh, tại Quảng Ninh, Long An, Hà Nội…).

Để trở thành nhà đầu tư trong liên danh dự BOT Cầu Việt Trì, Quốc lộ 20, Công ty Thái Sơn được Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đặc biệt ưu ái. Bộ GTVT thẩm định, phê duyệt kết quả chọn nhà đầu tư không đúng quy định về vốn chủ sở hữu. Bộ GTVT còn đánh giá năng lực tài chính không chính xác, nhận xét, đánh giá đạt và quyết định chọn công ty này làm nhà đầu tư. Nhà đầu tư đề xuất mức thu phí không đúng quy định nhưng vẫn được Bộ GTVT chấp thuận là vi phạm quy định.

Theo TTCP, Công ty Thái Sơn tính giá trị quyền thu phí trạm Bảo Lộc đưa vào tổng vốn đầu tư không đúng giá trị hơn 284,7 tỉ đồng. Bên cạnh đó, việc lập, thẩm định, phê duyệt, nghiệm thu thanh toán các gói thầu còn nhiều sai sót, vi phạm nhưng chưa được phát hiện, xử lý kịp thời. "Chịu trách nhiệm chính về các khuyết điểm, vi phạm nêu trên thuộc lãnh đạo Bộ GTVT, các ban quản lý dự án, Công ty Thái Sơn" - kết luận TTCP nêu rõ.

Cơ quan thanh tra kết luận Công ty Thái Sơn không đủ năng lực nhưng vẫn tham gia dự thầu các gói thầu xây lắp tại các dự án ở các địa phương. Công ty được lựa chọn bằng hình thức chỉ định hoặc trúng thầu, sau đó chuyển nhượng thầu không đúng quy định hầu hết khối lượng công việc cho các nhà thầu khác thi công để hưởng lợi. TTCP phát hiện Công ty Thái Sơn hoạch toán thiếu doanh thu hơn 135 tỉ đồng, có dấu hiệu trốn thuế, gây thất thu cho ngân sách nhà nước tạm tính là 31 tỉ đồng. Những việc làm trên là vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật về đấu thầu, thuế và quản lý đầu tư xây dựng.

Để xảy ra các sai phạm nêu trên, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT, Bộ Quốc phòng thực hiện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các đơn vị, cá nhân thuộc thẩm quyền liên quan. Đồng thời, chỉ đạo Bộ GTVT kiểm tra, rà soát, xử lý các vi phạm (nếu có) đối với các dự án khác có liên quan đến Đinh Ngọc Hệ và Công ty Thái Sơn.