Camera đâu hẳn là "mắt thần"!

Anh Youn Kang Hyuek (36 tuổi, du khách Hàn Quốc) đang đi bộ trên vỉa hè đường Lê Duẩn, quận 1, TP HCM thì chiếc túi xách chứa 1.000 USD cùng giấy tờ tùy thân bị người đàn ông đi xe máy giật. Nam du khách đến công an trình báo. Lần theo hình ảnh hệ thống camera ghi lại, Công an quận 1 đã nhanh chóng xác định được biển số xe và vài giờ sau đã truy ra kẻ gây án, lấy lại tài sản trả cho nạn nhân.

"Bắt chết" tội phạm

Đây chỉ là một trong rất nhiều vụ cướp giật được quận 1 phát hiện nhanh và xử lý kịp thời qua hệ thống "mắt thần" camera thông minh, đang được thí điểm trên địa bàn.

Không chỉ ở trung tâm, hệ thống camera ở quận - huyện vùng ven cũng đã phát huy những kết quả nhất định. Con hẻm sát Bến xe An Sương (xã Bà Điểm, huyện Hóc Môn) khi được lắp 4 camera đã an ninh hơn trước. Con hẻm này vốn gây khiếp sợ cho người dân nơi đây khi người nghiện công khai mua bán ma túy, tiêm chích tại chỗ. Người lớn, con nít rỉ tai nhau không ai dám hó hé ra ngoài hẻm vào buổi sáng và trưa. Chứng kiến sự đổi thay nhờ camera an ninh, ông Nghĩa - người xung phong đóng góp tiền cùng các hộ dân lắp camera - cười tươi chia sẻ: "Phải nói là quá tốt, có camera thì con nghiện không còn tập trung mua bán, hút chích phức tạp như trước, các vụ trộm cắp vặt cũng không còn. Năm ngoái, một hộ dân bị trộm xe máy, ngay lập tức họ báo công an xã và hướng di chuyển của đối tượng, chỉ vài giờ sau, chiếc xe được trả về khổ chủ".

Cũng nhờ camera mà chị N. T. Hương (xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, TP HCM) nhanh chóng đuổi được 2 tên trộm khi có ý đồ xấu tại khu phòng trọ chị cho thuê. "Giữa tháng 6-2019, quan sát qua màn hình, tôi thấy 2 thanh niên thập thò trước cửa một phòng trọ. Cả 2 đeo khẩu trang, đi cùng 1 xe máy. Phát hiện chúng định bẻ khóa trộm xe của đôi vợ chồng mới đến trọ, tôi lập tức gọi điện cho cô vợ để mở cửa, cảnh giác, 2 tên trộm liền bỏ đi" - chị Hương kể.

Nhờ khắp nơi vận động

Quay trở lại chuyện chuyển hóa địa bàn phức tạp của xã Bà Điểm, từ năm 2015, trước tình hình an ninh trật tự và giao thông phức tạp, chính quyền xã Bà Điểm đã vận động người dân lắp đặt camera trên một số tuyến đường trọng điểm như Quốc lộ 1, Quốc lộ 22... "Qua camera, khi phát hiện đối tượng mua bán hay hút chích ma túy, chúng tôi lập tức thông báo cho cảnh sát khu vực xuống xử lý ngay. Nhờ vậy, tình hình mua bán ma túy, con nghiện tập trung ở khu vực vòng xoay An Sương giảm hẳn" - trung tá Trần Công Vinh, Trưởng Công an xã Bà Điểm, cho biết. Nhờ phát huy hiệu quả, xã Bà Điểm tăng tốc và dẫn đầu toàn huyện trong việc vận động người dân đóng góp lắp đặt camera. Hiện địa phương này có 245 camera với 40 đầu thu rải đều ở 10 ấp. Dự kiến, đến cuối năm 2019, xã Bà Điểm sẽ lắp thêm 50 camera với 10 đầu thu do người dân đầu tư.

Trung tâm giám sát an ninh đặt tại trụ sở Công an quận Gò Vấp có phạm vi kết nối rộng nhưng chất lượng hình ảnh còn hạn chế Ảnh: THU HỒNG

Còn tại ấp 7, xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, anh Trương Thành Trung, công an viên phụ trách ấp 7, cho hay do đô thị hóa nhanh, dân cư đông nên tình hình an ninh khá phức tạp. Ba năm qua, ban nhân dân ấp cùng công an xã đã vận động người dân lắp hơn 200 camera giám sát trên nhiều tuyến đường phức tạp về an ninh và giao thông, các tuyến đường vắng thường xảy ra trộm cướp. Do hầu hết camera có hồng ngoại nên chất lượng khá ổn định, có thể nhìn rõ ban đêm, hỗ trợ công an huyện phá nhiều vụ án xảy ra trên địa bàn như vụ cướp xe gần khu vực Công viên cá Koi; vụ tên cướp cắt cổ tài xế Grab Bike… "Nhờ hiệu quả nên chúng tôi tiếp tục vận động người dân lắp đặt camera loại có hồng ngoại trên nhiều tuyến đường, các khu nhà trọ…" - anh Trung nói.

Tại Trung tâm camera giám sát an ninh đặt ở trụ sở Công an quận Gò Vấp - một trong những địa phương đi đầu trong việc thành lập hệ thống camera an ninh, gần 30 màn hình bật sáng, 3 chiến sĩ túc trực giám sát 24/24 giờ. Theo Đội Tham mưu tổng hợp Công an quận Gò Vấp, Trung tâm camera giám sát an ninh thành lập vào tháng 6-2018, hiện đã kết nối 1.300 camera từ 16 phường về máy chủ, phủ 70% địa bàn quận, hầu hết camera do người dân đóng góp lắp đặt. Dự kiến đến cuối năm 2019 kết nối thêm 700 camera, phủ 100% địa bàn quận. Từ khi có Trung tâm Giám sát, việc trích xuất hình ảnh để xử lý tai nạn, an ninh trật tự nhanh và tiện hơn do cán bộ không phải xuống tổ dân phố trích xuất hình ảnh như trước, rất nhiều trường hợp nhờ camera hỗ trợ phá án, điều tiết giao thông, xử lý tai nạn...

Nhiều camera nhưng ít "mắt thần"

Số lượng camera nhiều nhưng các địa phương đều cho rằng chất lượng không đồng đều nên khó tích hợp. Theo trung tá Trần Công Vinh, khó khăn hiện nay là các xã tự vận động người dân đóng góp, có bao nhiêu đầu tư bấy nhiêu nên chất lượng camera hạn chế, qua thời gian sử dụng bị hư hỏng nhưng chưa có nguồn kinh phí sửa chữa. Bên cạnh đó, các camera hiện cũng chủ yếu phục vụ trên địa bàn xã, chưa kết nối với huyện do huyện đang lập dự án lắp camera tổng.

Tương tự, tại Trung tâm camera giám sát an ninh đặt ở trụ sở Công an quận Gò Vấp cũng gặp khó. Tuy số lượng nhiều và phủ kín tương đối nhưng thực tế chỉ khoảng 10% camera có chất lượng tốt, còn lại không thể nhìn rõ vào ban đêm. Nguyên nhân là do hầu hết camera đã sử dụng từ 3-4 năm, bắt đầu hư hỏng, chưa kể số camera này do người dân bỏ tiền túi lắp đặt nên chất lượng hạn chế.

Ở quận 12 cũng gặp tình trạng tương tự. Dù khởi động hơn 1 năm nhưng đến nay chỉ khoảng 540 camera kết nối về máy chủ đặt tại trụ sở công an quận, trong khi hầu hết cũng là camera do người dân tự lắp đặt. Thừa nhận tiến độ lắp đặt camera chưa được như mong muốn, một cán bộ Công an quận 12 cho rằng nguồn vốn đầu tư những loại có chất lượng tốt, nhìn rõ vào ban đêm chi phí lớn, phải vận động vốn xã hội hóa nên tiến độ triển khai chậm.

Còn ông Lâm Ngô Hoàng Anh, Chánh Văn phòng UBND quận 1, cho biết hệ thống camera trên địa bàn cũng chủ yếu từ nguồn xã hội hóa. Sau gần 5 năm triển khai vận động khu phố và người dân lắp đặt camera, dù mang lại nhiều hiệu quả trong công tác bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn nhưng cũng tồn tại nhiều hạn chế. Cụ thể như camera thuộc nhiều chủng loại, dữ liệu hình ảnh lưu trữ phân tán trên từng đầu ghi, không tập trung về một đầu mối. Chưa kể, thời gian lưu trữ của camera sẵn có không đồng nhất, không có khả năng mở rộng lưu trữ khi số lượng tăng lên cũng như không có các tính năng phân tích hình ảnh, cảnh báo, mở rộng kết nối, chia sẻ dữ liệu đến các cơ quan chức năng khi cần… "Vấn đề này gây nhiều khó khăn trong việc theo dõi của các cấp quản lý và trích xuất dữ liệu phục vụ công tác quản lý" - ông Hoàng Anh nói.

Là đầu mối lớn nhất hiện nay kết nối hệ thống camera giao thông trên địa bàn TP, song Trung tâm Quản lý đường hầm sông Sài Gòn (Trung tâm) - Sở Giao thông Vận tải TP cho biết đơn vị hiện chỉ đang quản lý và vận hành 775 camera. Hệ thống này kết nối và chia sẻ dữ liệu với nhiều đơn vị, địa phương… nhưng cũng bộc lộ nhiều bất cập như không đồng bộ, thiếu chuẩn kết nối và các tiêu chí kỹ thuật của camera giám sát. Vấn đề này gây khó trong việc tích hợp vào phần mềm quản lý chung hệ thống camera cũng như khi cần theo dõi, xác minh các sự cố. "Vì vậy, Trung tâm kiến nghị TP sớm ban hành tiêu chuẩn chung đối với việc lắp đặt nhằm thuận tiện hơn cho việc phối hợp chia sẻ thông tin, hình ảnh về Trung tâm điều hành đô thị thông minh của TP" - lãnh đạo Trung tâm Quản lý đường hầm sông Sài Gòn nói. 

Kỳ tới: Tận dụng cũ, đồng bộ mới