Duyên và định mệnh với tờ báo Đảng
Phóng viên: Cái duyên nào đưa ông đến với nghề báo và lại là một trong những người đầu tiên góp sức xây dựng Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) phát triển như ngày nay?
Nhà báo Trần Doãn Tiến: Như một định mệnh đã an bài, tôi đến với nghề thật ngẫu nhiên, rồi lại bị đam mê như chính máu thịt của mình mà sau này trở thành tất nhiên, như một định mệnh chỉ có thể sinh ra để làm báo Đảng. Hơn 22 năm làm báo, máu nghề vẫn chảy dẫu con đường không bằng phẳng.
Các bạn phóng viên ở Báo điện tử ĐCSVN vẫn bảo với tôi là đồng chí "Tổng" hiện giờ là một trong những lãnh đạo đầu tiên góp sức đặt những "viên gạch đầu tiên xây dựng Báo" hẳn là kho lịch sử sống động của báo. Anh em nói thì đúng là có lý nhưng thực ra, gọi là người có mặt từ đầu của báo thật đấy, song tôi lại cũng "đứt đoạn" không liên tục công tác ở báo nên cũng sẽ cố gắng, dù sẽ có những kỷ niệm ở đây bị "ngắt quãng"!
"Tiến website Đảng Cộng sản", "Tiến Tạp chí Tuyên giáo điện tử" là biệt danh mà một số cán bộ ở Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương đã về hưu, cũng như anh em đồng nghiệp ở báo hay Tạp chí Tuyên giáo, cũng như bạn bè hay gọi. Đúng là làm báo điện tử với tôi như một định mệnh. Vì tôi chỉ được học Khoa Tuyên truyền, Học viện Báo chí và Tuyên truyền chứ không được đào tạo chuyên môn chuyên sâu về lĩnh vực báo chí. Rồi làm nghề này cũng như một tình cờ trong suốt thời gian công tác. Nhiều kỷ niệm trong chặng đường dài hơn 20 năm làm báo với tôi cũng đong đầy những cảm xúc, hàm chứa nhiều chuyện vui và cả những nỗi buồn xa xăm. Đó là ba bước ngoặt, ngã rẽ cuộc đời công tác mấy chục năm…
Giao diện website Báo điện tử Đảng Cộng Sản Việt Nam
- Ông có thể chia sẻ rõ hơn về ba bước ngoặt vừa đề cập?
Đó là sự tình cờ, là đam mê, nhưng có khi là "nợ duyên" ăn vào máu thịt. Bởi nếu còn nợ còn duyên, dù có đi cũng chỉ để quay về. Điều này chắc đúng với tôi.
Ngã rẽ thứ nhất mà có lẽ cả đời tôi chẳng thể quên! Hôm ấy chắc là khoảng 10 giờ 45 phút, một ngày thứ ba của tháng 3 năm 1998. Tôi vừa dự giao ban báo chí xong lên trên phòng thì anh Ngô Văn Thạo lúc bấy giờ là Vụ trưởng Vụ Lý luận - Ban Tư tưởng-Văn hoá TW gọi lên bảo: "Anh Đào Duy Quát (lúc bấy giờ là Phó Trưởng Ban thường trực Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương) chỉ đạo, giao cho anh em mình phối hợp với anh Trần Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm Thông tin tư liệu, Ban Khoa giáo Trung ương xây dựng và phát thử nghiệm website Tư tưởng văn hóa và Khoa giáo trên mạng diện rộng intranet (mạng nội bộ của Đảng).
Sức trẻ cộng với nhiệt huyết tuổi 35 thôi thúc tôi phải làm bằng được công việc cấp trên giao. Tôi lao vào tìm kiếm thông tin liên quan đến công nghệ, thiết kế web.
Thế rồi vượt lên những khó khăn, trang web Tư tưởng, văn hóa và Khoa giáo cũng chính thức được phê duyệt, phát mạng. Cũng từ nguồn tư liệu từ trang web này, nhiều cán bộ, công chức các ban Đảng Trung ương biết đến, khai thác, tìm kiếm, phục vụ không những trong lĩnh vực nghiên cứu mà cả công việc hằng ngày. Và hữu xạ tư nhiên hương, trên mạng diện rộng của Đảng, cán bộ, công chức các tỉnh, thành ủy cũng biết đến. Đương nhiên rồi nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhiều cơ quan trong hệ thống chính trị cũng biết đến.
Sau này tôi mới ngẫm nghĩ, đúng là từ sức lan tỏa từ trang web Tư tưởng, văn hóa và Khoa giáo đã tạo tiền đề, điều kiện chuẩn bị cho tương lai một trang web lớn của Đảng hòa mạng internet. Nói như vậy nhưng thật không đơn giản. Mất nhiều tháng chuẩn bị đề án, lao tâm khổ tứ với bao áp lực từ nhiều phía… Và rồi, còn rất nhiều những kỷ niệm thật khó quên trong những năm tháng đầu hoạt động.
Lúc đầu, cơ quan gọi là oách chứ chỉ vài người. Trụ sở tòa soạn phải nhờ một phòng ở tầng 2, 49 Phan Đình Phùng (TP Hà Nội) cùng với Vụ Văn nghệ, Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (sau này chuyển đến 275 Đội Cấn, rồi 52 Nguyễn Chí Thanh và bây giờ là 381 Đội Cấn). Bộ máy của website lúc đầu cũng rất mỏng... Mãi sau này, Ban Tổ chức Trung ương định biên 35 biên chế thì chúng ta mới lần lượt tuyển dụng thêm…
Nói như vậy để thấy gian khó, vất vả của những năm tháng đầu xây dựng báo. Gọi là website nhưng thú thực đầu tiên chủ yếu là khai thác, tổng hợp. Sau này, dần dần, Tổng biên tập chỉ đạo rất quyết liệt thì số lượng tin bài viết mới tăng dần, nhưng cũng phải trên 70% là tin bài khai thác. Đến khi có quyết định thành lập báo (2005), thực chất là chuyển tên website thành Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam thì tin bài viết mới tăng khá hơn…
Gian truân và vất vả rồi cũng đến ngày gặt hái thành công. Từ không đến có. Rồi khẳng định được thương hiệu CPV đương nhiên là cả bước đường rất dài. Nhưng có lẽ, tạo dựng lên thương hiệu CPV ngày ấy phải khẳng định là công lao to lớn của Tổng biên tập đầu tiên của báo là Phó giáo sư, Tiến sĩ Đào Duy Quát.
Ngã rẽ thứ hai mà tôi cũng không thể và không được phép quên… Đó là sau khi từ chuyến công tác dài ngày, về đến tòa soạn, tôi nghe râm ran chuyện sắp chuyển công tác về Ban Tuyên giáo Trung ương… Quả đúng như vậy. Vài tháng sau thì những câu chuyện râm ran ấy cũng trở thành hiện thực. Tôi được thủ trưởng gọi lên "làm công tác tư tưởng", yêu cầu chuyển về Ban Tuyên giáo Trung ương và "được giữ chức Hàm Vụ trưởng", Phó Tổng biên tập, sau này là Tổng biên tập Tạp chí Tuyên giáo.
Vậy đấy, gọi là ngã rẽ là vậy. Song nếu chỉ tự sự một lát cắt cuộc đời trong quá trình xây dựng và phát triển báo thì thật giản đơn. Vì ở thời điểm ấy, thú thực là thông tin đó làm tôi choáng váng và mất ăn, mất ngủ hàng tháng trời. Chắc ai gặp hoàn cảnh giống như tôi thì cũng vậy thôi. Phải rời xa "đứa con tinh thần" mà mình góp sức chăm bẵm nó từ khi "thai nghén" thì buồn chán là dễ hiểu. Và thú thực đến bây giờ dù đã cách xa 10 năm rồi, tôi vẫn chưa quên, vẫn cảm nhận được sự hụt hẫng trong khoảnh khắc ở thời điểm đặc biệt ấy.
Rồi tạm quên đi tất cả. Tạm biệt những đồng nghiệp cũ. Tôi chấp hành và đến nơi công tác mới. Tôi lại lao vào công việc mới và rất ngẫu nhiên là lại được lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương giao nhiệm vụ xây dựng đề án Tạp chí Tuyên giáo điện tử.
Cần mẫn như ngày nào, thuở nào xây dựng đề án website Đảng Cộng sản Việt Nam, tôi lại xây dựng đề án Tạp chí Tuyên giáo điện tử và cũng đi từ con số không. Vì ở môi trường mới cũng gần như 100% phóng viên, biên tập viên không biết về công nghệ thông tin, công nghệ web. Và tôi lại vật lộn, ngày đêm đau đáu, lao vào công việc để hoàn thiện đề án… Và sau 5 tháng thì đứa con tinh thần mới - Tạp chí Tuyên giáo điện tử (tuyengiao.vn) cũng chính thức ra mắt và phát mạng…
Ngã rẽ thứ ba cũng thật bất ngờ và cũng khó có thể viết nên lời… Đó là cuối năm 2016, một đồng chí lãnh đạo ban Tuyên giáo Trung ương gọi tôi sang tâm sự: "Đồng chí sắp hết tuổi quy hoạch nguồn Phó Trưởng ban rồi. Rất tiếc là đồng chí được đào tạo bài bản, được quy hoạch Phó Trưởng ban hàng chục năm, rồi lại được đi học lớp nguồn nữa. Vì thế, nhiều khả năng, ban sẽ điều đồng chí quay trở lại làm Tổng biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam đấy…"
Và đúng là như vậy. Đầu năm 2017, tôi được lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương điều động quay về làm Tổng biên tập Báo sau đúng một thập kỷ xa, nhớ…
Bất ngờ với tôi là sự thật. Vì trước đây, tôi nhớ rất rõ từ trong trái tim mình mách bảo hãy không được phép quên chốn cũ. Hãy làm thật tốt nơi mới. Và cũng đừng quên lời hứa với bản thân: Đi rồi, thì không nên trở lại. Nhưng cuộc sống thật không thể nói trước điều gì. Nó như một định mệnh. Một số phận.
Trở về ngôi nhà thân thương, đầy ắp những kỷ niệm xưa…Cố nhiên là vài ngày đầu tiên trở về nhà, tôi cùng anh em, bạn bè hàn huyên, rồi đủ thứ chuyện. Nhưng tôi hiểu là thời gian không thể đợi chúng ta. 5-6 năm làm Tổng biên tập một tờ báo lớn của Trung ương sẽ là quá ngắn để có thể làm được những dự tính căn cơ cho phát triển tờ báo. Vì thế, tôi lao vào công việc, vào những dự tính ngày xưa còn dang dở, chưa kịp làm. Say mê và kiên trì ngày đêm những công việc, nhất là những "ca khó" mang tính đột phá của báo, vì thế chỉ sau một quý, tôi giảm tới mấy cân, người gầy rộc đi. Vợ tôi bảo: "Rõ khổ. Ngày trước ở báo, đêm nào cũng 11 giờ, thậm chí 12 giờ khuya mới về đến nhà. Bây giờ lại vậy nữa thì ông lên tòa soạn mà ở. Tôi không chịu đâu!".
Đã nói là làm. Tôi cũng anh em ban biên tập và anh em Truyền hình Báo điện tử ĐCSVN (CPV) vào cuộc rốt ráo, quyết liệt. Rồi, những "đứa con tinh thần" mới cũng ra đời. Sự kiện được tôi mong mỏi nhất là chương trình truyền hình hằng ngày đã ra mắt bạn đọc đúng vào ngày đầu tiên của năm mới 2018. Rồi giao diện mới Hệ thống tư liệu văn kiện mắt đúng vào ngày báo chí cách mạng Việt Nam 21-6-2018; giao diện mới Trang tin Hồ Chí Minh được bấm nút vào đúng ngày 19-5-2019, nhân dịp kỷ niệm ngày sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại….
Rồi quyết định đổi mới, tạo cách đi mới bằng việc xây dựng, duy trì mới các chuyên mục Nói hay đừng, Cùng bàn luận, Nóng trong ngày… đã tạo thêm bản sắc đặc thù, góp phần dịnh hướng, dẫn dắt dự luận của CPV. Như vậy, lần đầu tiên, trong lộ trình phát triển, báo đã có bước đột phá, đổi mới đồng bộ, toàn diện cả 7 ấn phẩm: Tiếng Việt, Tiếng Anh, Tiếng Pháp, tiếng Trung, Truyền hình, Trang tin Hồ Chí Minh, Tư liệu Văn kiện…
Nếu kể thì còn dài lắm. Trong không khí của những ngày tháng sáu nhiều ý nghĩa đối với những người làm báo, tự trong đáy lòng mình, tôi xin cảm ơn nghề đã chọn tôi và để tôi có được một phần đời gắn bó với công việc mà mình yêu thích. Yêu nghề, yêu công việc, tôi sẽ tiếp tục góp sức cho tờ báo ngày càng phát triển.
Đưa VCNet thực sự trở thành diễn đàn trao đổi thông tin bổ ích của người Việt
- Được biết vừa rồi, ông còn được tín nhiệm giao nhiệm vụ Phó Trưởng Ban chỉ đạo mạng xã hội VCNet - một mạng xã hội đang hoạt động khá hiệu quả, với phương châm "Tuyên giáo đi trước, đi cùng", "Hướng mạnh về cơ sở". Ông có thể nói rõ hơn về điều này?
Mạng xã hội VCNet khai trương ngày 11-6-2019, hoạt động trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa các mạng xã hội cả trong và ngoài nước, trong đó có các mạng xã hội rất mạnh về công nghệ, tiềm lực tài chính và ra đời đã nhiều năm. Đặc biệt, trong điều kiện nguồn lực đầu tư cho công tác quản trị, vận hành còn hạn chế, các thành viên Ban Quản trị và cán bộ quản trị nội dung đều làm việc kiêm nhiệm, nhưng sau 1 năm đi vào hoạt động, hệ thống đã đạt con số 1,2 triệu tài khoản. Số tài khoản đăng ký mới vẫn tiếp tục tăng dần hằng ngày. Trong đó có hơn 150 nghìn tài khoản thường xuyên đăng bài, ảnh, video clip và tham gia tương tác trên mạng. Trong thời gian gần đây, số người dùng mạng xã hội này tăng mạnh, có nhiều ngày đạt hơn 20 ngàn tài khoản đăng ký mới và hiện tại vẫn không ngừng tăng lên.
Trong bối cảnh phải song hành với những "gã khổng lồ" về công nghệ, tài chính và có bề dày nhiều năm hoạt động như Facebook, Twitter, Instagram… và các mạng xã hội trong nước, việc cán mốc 1.000.000 người dùng của mạng xã hội VCNet đã khẳng định vai trò, sức sống, triển vọng phát triển trong hệ thống các mạng xã hội "make in Việt Nam", đồng thời khẳng định sự tác động, sức lan toả của các thông tin trên mạng VCNet trong thời gian qua.
Đặc biệt, VCNet đã từng bước trở thành diễn đàn để cán bộ, đảng viên và nhân dân chia sẻ ý kiến, trao đổi thông tin; góp phần tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, qua đó ngăn chặn, bác bỏ các thông tin xuyên tạc, sai lệch.
Nhà báo Trần Doãn Tiến, Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng Sản Việt Nam
Cùng với việc phát triển nhanh về số lượng người dùng, mặc dù mới ra đời, VCNet đã có những đóng góp thiết thực trong công tác tuyên giáo. Từ tháng 8 đến tháng 12-2019, Cuộc thi trắc nghiệm "Tìm hiểu 90 năm lịch sử vẻ vang của Đảng Cộng sản Việt Nam" trên mạng VCNet đã thu hút trên 3,2 triệu lượt bài dự thi, tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ, khẳng định là kênh thông tin hữu hiệu để tuyên truyền, phổ biến sâu rộng lịch sử vẻ vang 90 năm của Đảng đến đông đảo các tầng lớp nhân dân.
Tiếp theo, Cuộc thi trắc nghiệm "Tìm hiểu 90 năm Ngày truyền thống ngành Tuyên giáo của Đảng" dự kiến diễn ra trong 16 tuần, bắt đầu từ 10 giờ ngày 23-3-2020 cũng đang thu hút đông đảo người dùng VCNet tham gia dự thi. Trên mạng VCNet thời gian qua cũng lan toả nhiều thông tin hữu ích, cụ thể như: phổ biến chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước; đấu tranh chống thông tin, quan điểm sai trái; thông tin góp phần phòng, chống dịch bệnh COVID-19; gương người tốt, việc tốt; quảng bá thông tin giải trí lành mạnh…
Xứng đáng với danh hiệu "phò chính, diệt tà"
Vậy trong thời gian tới, ông có ý tưởng gì mới trong việc xây dựng và phát triển Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam cũng như mạng xã hội VCNet?
Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động đến nhiều ngành nghề. Báo chí cũng không đứng ngoài cuộc trong xu thế hội nhập mạnh mẽ. Vấn đề cạnh tranh thông tin hiện nay đã và đang là áp lực không nhỏ đối với hoạt động báo chí nói chung và Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam nói riêng, làm sao để vừa nâng cao được chất lượng thông tin, tuyên truyền, vừa phải bảo đảm tính định hướng, kịp thời, chính xác, nêu cao hơn nữa tính đảng, tính thẩm mỹ, tính giáo dục trong từng tác phẩm báo chí.
Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đang đứng trước một giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội và thách thức, đồng thời cũng hứa hẹn nhiều thành tựu mới với những bước đột phá toàn diện, tích cực hơn, nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng tờ báo thành cơ quan báo chí truyền thông đa phương tiện theo tinh thần Kết luận 26 của Ban Bí thư và Quyết định 362 của Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025.
Thực hiện mục tiêu đó, báo sẽ tiếp tục bám sát tôn chỉ, mục đích, chức năng, nhiệm vụ của Báo là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trên mạng Internet; cung cấp kịp thời các thông tin về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tới mọi đối tượng bạn đọc trong nước và quốc tế, bảo đảm tính định hướng, chính thống, trung thực của thông tin. Thực hiện tốt vai trò là diễn đàn của nhân dân, chuyển tải kịp thời tâm tư, nguyện vọng, ý kiến chính đáng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân đến với Đảng và Nhà nước.
Báo quyết tâm nỗ lực cao nghiên cứu đổi mới về nội dung và hình thức các ấn phẩm; để có nhiều tác phẩm báo chí đạt tầm cao của lý tưởng, chiều sâu của nhận thức, chiều rộng của văn hóa và thường xuyên phân tích sâu, định hướng dư luận xã hội trước những vấn đề bức xúc mà dư luận quan tâm, qua đó ngày càng khẳng định vai trò chủ lực thông tin của một tờ báo Đảng trên mạng Internet, góp phần thực hiện tốt phương châm của công tác Tuyên giáo "đi trước, mở đường". Đồng thời chú trọng xây dựng Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành cơ quan báo chí truyền thông đa phương tiện, phù hợp với xu thế của báo điện tử hiện đại…
Về phương hướng phát triển mạng VCNet trong thời gian tới, Ban Quản trị VCNet đang xây dựng đề án đổi mới nội dung và công nghệ nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của mạng VCNet. Trong đó, về hạ tầng công nghệ, Ban Quản trị mạng VCNet sẽ tiếp tục phối hợp Viettel và các đơn vị liên quan tiếp tục đầu tư nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, hoàn thiện các tính năng hiện có và bổ sung các tính năng mới, qua đó nhằm đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu của người dùng, phát huy vai trò của VCNet là mạng xã hội phục vụ cán bộ, đảng viên và nhân dân trao đổi thông tin tích cực.
Tôi cho rằng áp lực phát triển mạng VCNet trong thời gian tới là không nhỏ khi phải cạnh tranh với không chỉ các mạng xã hội lớn trên thế giới, mà còn phải song hành với những mạng xã hội trong nước. Tuy nhiên, mạng VCNet sẽ tiếp tục kiên trì tôn chỉ, mục tiêu và chiến lược phát triển của mình. Trong lộ trình phát triển và tầm nhìn đến năm 2030, mạng VCNet sẽ tập trung để duy trì ổn định số tài khoản người dùng hiện có, đồng thời phát triển thêm số lượng người dùng mới.
Trong lộ trình, chiến lược phát triển của VCNet lâu dài vẫn là mục tiêu tạo diễn đàn trao đổi thông tin chính thống, bổ ích cho cán bộ, đảng viên, nhân dân ở trong nước và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; tạo dòng thông tin tích cực, diễn đàn trao đổi góp ý xây dựng để đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đi vào cuộc sống. Đồng thời góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, gây chia rẽ trong nội bộ, ảnh hưởng xấu đến khối đại đoàn kết dân tộc.
và quét mã QR
Bình luận (0)