Đổ nợ vì tàu vỏ thép nằm bờ

UBND tỉnh Quảng Bình vừa có báo cáo gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về tình hình sản xuất của các tàu cá đóng mới theo Nghị định 67/NĐ-CP. Ngoài một số tàu đánh bắt hải sản có hiệu quả, còn nhiều tàu cá của ngư dân bị lỗ vốn, khó có khả năng trả đủ nợ cho ngân hàng.

Không ra biển vì sợ lỗ

Đang vào mùa cao điểm đánh cá nhưng chiếc tàu vỏ thép mang số hiệu QB 91568 TS của ngư dân Trương Ngọc Tú ở xã Bảo Ninh (TP Đồng Hới) được đóng mới theo Nghị định 67 vẫn neo chặt ở cửa biển Nhật Lệ gần 5 tháng nay. Do tàu neo đậu quá lâu nên hàu bám đầy thân và lộ ra nhiều điểm xuống cấp của con tàu tiền tỉ này.

Anh Tú cho biết năm 2016, anh vay vốn ngân hàng đóng mới con tàu vỏ thép này với giá 16 tỉ đồng. Năm 2017, khi nhận tàu về, anh Tú cùng bạn thuyền ra khơi một vài lần nhưng không hiệu quả, tàu lại xuống cấp quá nhanh phải bỏ tiền sửa chữa, tân trang lại khiến chủ tàu này vướng một khoản nợ rất lớn. Theo anh Tú, việc tàu nằm bờ nhiều ngày qua và khi ra biển lại bị mất ngư cụ nên sắp tới kỳ hạn trả nợ, anh chưa biết cách gì xoay xở nguồn tiền để tiền trả ngân hàng. "Ra biển bị mất lưới nhưng cơ quan bảo hiểm không chịu đền. Rồi phí duy tu, bảo dưỡng tàu cũng không có, ngư dân chúng tôi giờ cầm cự cũng đã khó chứ đừng nói làm ăn có lãi…" - anh Tú than phiền.

Cầm giấy báo nợ khi đến kỳ hạn phải thanh toán trên tay mà ông Ngô Xuân Cảnh ở xã Cảnh Dương, huyện Quảng Trạch bần thần, lo lắng. Tàu của ông đóng mới trị giá hơn 10 tỉ đồng với gần 80% vốn vay ngân hàng. Tháng 9 năm ngoái, khi tàu đang đánh bắt ở vùng biển vịnh Bắc Bộ, một cơn bão quét qua đã cuốn sạch toàn bộ ngư cụ. Để ra khơi, ông vay thêm 5 tỉ đồng nữa sắm lại toàn bộ ngư cụ và thế là lâm cảnh nợ nần chồng chất.

Theo ông Cảnh, tàu của ông đóng chưa lâu nhưng cũng đã dần xuống cấp từ thân, boong và bộ phận máy. Còn với ngư dân Nguyễn Phượng ở xã Quảng Lộc, thị xã Ba Đồn, bên cạnh sự xuống cấp nhanh chóng của con tàu thì việc đơn vị đóng tàu thiết kế không phù hợp với tập quán khai thác dẫn đến hoạt động không hiệu quả.

Một con tàu vỏ thép ở Quảng Bình đang nằm bờ dài ngày

Hãy giúp ngư dân bớt thiệt thòi!

Thực hiện Nghị định 67, tỉnh Quảng Bình phê duyệt và hoàn thành đóng mới 88 tàu cá. Trong đó có 56 tàu vỏ gỗ, 1 tàu vỏ composite, 31 tàu vỏ thép. Ngư dân địa phương đã sử dụng tàu cá để hành nghề chụp mực, lưới vây, nghề kéo rê và dịch vụ hậu cần nghề cá trên biển. Theo báo cáo của các ngân hàng, hiện tỉnh Quảng Bình có 29 tàu cá hoạt động có hiệu quả, trả nợ bình thường (tỉ lệ 33%); 36 tàu cá hoạt động hòa vốn (41%); còn 23 tàu cá hoạt động lỗ, trả nợ chưa đúng kỳ hạn cam kết (26%). Đáng chú ý, có 2 con tàu vỏ thép, trị giá trên 10 tỉ đồng phải nằm bờ dài ngày là tàu của ông Ngô Xuân Cảnh và tàu ông Nguyễn Phượng.

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Bình, có nhiều nguyên nhân dẫn đến hàng chục tàu đóng mới theo Nghị định 67 hoạt động không hiệu quả do thiết kế tàu cá vỏ thép chưa phù hợp, phải điều chỉnh nhiều lần, chất lượng một số tàu chưa bảo đảm. Mặt khác, các quy định của bảo hiểm về bồi thường ngư cụ có bất cập gây thiệt thòi cho ngư dân. "Bảo hiểm chỉ bồi thường ngư cụ với trường hợp cả tàu cá lẫn ngư cụ bị chìm hoặc mất tích. Trong khi nhiều ngư dân bị mất ngư cụ do thiên tai, do sự cố và con tàu vẫn còn trở về đất liền nhưng vẫn không được bảo hiểm chi trả" - một lãnh đạo Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Bình nói.

Ông Hoàng Viết Thông, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Bình, cho biết địa phương đã kiến nghị lên trung ương chính sách hỗ trợ chi phí duy tu, sửa chữa định kỳ tàu cá bị hư hỏng. Các sự cố bất khả kháng như chủ tàu bị bệnh dài ngày, tàu bị tai nạn dẫn đến tàu dừng hoạt động thời gian dài cần được xem xét để giãn nợ.