Giải cứu BOT Cai Lậy: Cần sự đồng tình

Đặt trạm và chỉ thu phí trên tuyến tránh, đồng thời nghiên cứu bố trí vốn nhà nước để hoàn trả mức đầu tư tăng cường mặt đường Quốc lộ 1, tương ứng chi phí nhà đầu tư bỏ ra trước đó, là phương án mới được Bộ Công an đề xuất. Như vậy, hiện đã có 4 cách giải quyết xung quanh những vướng mắc tại trạm BOT Cai Lậy (tỉnh Tiền Giang). Vậy cách nào phù hợp để không gây phản ứng từ người dân và bảo đảm lợi ích cho nhà đầu tư?

Bốn kiểu giải vây

Phương án mà Bộ Công an đưa ra đó là chỉ đặt trạm và thu phí trên tuyến tránh Cai Lậy. Đồng thời, tổ chức lại giao thông và nghiên cứu bố trí kinh phí khoảng 400 tỉ đồng vốn nhà nước để hoàn trả cho nhà đầu tư - tương ứng mức đầu tư tăng cường mặt đường Quốc lộ 1, thị xã Cai Lậy. Tuy nhiên, phía Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) nhận định nếu áp dụng cách giải quyết này, lượng xe sẽ tập trung cao ở Quốc lộ 1, gây ùn tắc, trong khi phương án tài chính của dự án cũng không bảo đảm... Đặc biệt, Bộ GTVT cũng cho rằng hệ lụy tại đây có thể lan rộng đối với các dự án tương tự, đồng thời còn gây ra tiền lệ là nhà nước phải bố trí ngân sách trả cho dự án, trong khi với điều kiện hiện hay rất khó để bố trí.

Trạm BOT Cai Lậy bị dư luận phản ứng khi xây dựng tuyến tránh nhưng lại đặt trạm thu phí trên Quốc lộ 1 Ảnh: MINH SƠN

Trước đó, qua làm việc với tỉnh Tiền Giang, Bộ GTVT đưa ra 2 phương án và đề nghị địa phương này lựa chọn để giải quyết các vướng mắc ở trạm BOT Cai Lậy. Cụ thể, phương án 1: giữ nguyên trạm thu phí trên Quốc lộ 1 và giảm giá vé tối đa cùng việc miễn giảm cho các xe trong khu vực lân cận gần trạm. Phương án 2, lập thêm một trạm trên tuyến tránh và thu phí ở cả hai trạm. Lúc đó, trạm trên Quốc lộ 1 sẽ thu phí 15.000 đồng/lượt, còn trạm trên tuyến tránh thu 25.000 đồng/lượt với các phương tiện nhóm 1 (xe con dưới 12 chỗ, xe tải dưới 2 tấn; các loại xe buýt...). Thời gian thu phí hoàn vốn đầu tư ở mỗi trạm khoảng 11 năm. Theo Bộ GTVT, ưu điểm của phương án này là giảm sự phản ứng của một bộ phận người sử dụng.

Gần đây nhất, Công ty CP BOT Trung Lương - Mỹ Thuận đề xuất thêm phương án cho thu phí lại ở đường cao tốc TP HCM - Trung Lương để bù vào tiền đầu tư tuyến tránh Cai Lậy. Tuy nhiên, cách giải quyết này khiến không ít người băn khoăn. Anh Trần Ngọc Lẫm - chủ một doanh nghiệp tại xã Bình Phú, huyện Cai Lậy - nói: "Cần phải làm rõ những xe chỉ sử dụng đường cao tốc TP HCM - Trung Lương về Mỹ Tho hay Bến Tre, Trà Vinh…, không qua Quốc lộ 1 hay tuyến tránh Cai Lậy có phải đóng phí không".

Đồng tình chỉ đặt trạm ở tuyến tránh

Khảo sát các ý kiến liên quan đến đề xuất từ phía Bộ Công an, nhiều người đồng tình và cho rằng nên áp dụng bởi đó là phù hợp, vừa bảo đảm quyền lợi cho nhà đầu tư cũng đúng với nhu cầu của người dân. Anh Nguyễn Văn Tùng (ngụ xã Tam Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) cho rằng 400 tỉ đồng tuy là tiền ngân sách nhưng nếu trả lại cho nhà đầu tư thì sẽ không còn vướng mắc gì liên quan đến việc có thu phí ở Quốc lộ 1 hay không.

Theo ông Trần Văn Bon, Giám đốc Sở GTVT tỉnh Tiền Giang, tỉnh này chưa rõ phương án do Bộ Công an đề xuất. Địa phương muốn chọn phương án 2, tức ngoài trạm thu phí trên Quốc lộ 1 sẽ lập thêm một trạm ở tuyến tránh, thu cùng lúc cả 2. Giá thu sẽ áp dụng theo quy định và khi trạm nào hoàn vốn thì ngừng ở trạm đó. Trong khi đó, nhiều ý kiến cũng không đồng tình bởi gây ra tình trạng "phí chồng phí". "Phí bảo trì đường bộ chúng tôi đã đóng và nếu làm theo phương án trên, tài xế lại tiếp tục phải đóng thêm phí khi qua trạm BOT trên đoạn Quốc lộ 1 này. Trong khi dự án chủ yếu là làm đường trên tuyến tránh" - anh Trần Văn Hiếu (tài xế ở huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) nói.

Còn phương án 1 là giữ nguyên trạm thu phí trên Quốc lộ 1 và giảm miễn, giảm giá vé các xe trong khu vực lân cận, qua khảo sát, gần như không được đồng tình từ phía người dân và doanh nghiệp. Chị Nguyễn Thị Mỹ Tú - chủ doanh nghiệp mua bán gạo huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang - khẳng định: "Chúng tôi không đồng ý dù có giá vé có giảm. BOT lập ra làm đường tránh thì phải thu tiền trên đường tránh".

Ông Bùi Văn Quản, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP HCM - nơi có lưu lượng phương tiện chở hàng khá lớn qua lại giữa TP HCM và các tỉnh miền Tây, cũng đồng tình với phương án giải quyết của Bộ Công an liên quan đến trạm thu phí BOT Cai Lậy. Với khoảng 400 tỉ đồng chi trả cho việc đầu tư tăng cường mặt đường Quốc lộ 1 qua thị xã Cai Lậy, ông Quản đánh giá phù hợp, vừa bảo đảm lợi ích cho chủ đầu tư và cũng không gây phản ứng trong dư luận. Theo ông, nguyên nhân cốt lõi của chuyện "lùm xùm" quanh trạm BOT Cai Lậy là do vị trí đặt trạm chứ không phải ở mức phí. Do đó, nếu theo phương án của tỉnh Tiền Giang, mức phí có thể áp dụng giảm tối đa trên Quốc lộ 1 nhưng sẽ khó có được sự đồng tình.