Làm CMND: Tránh lọt bẫy "cò"

Chiều 17-9, thượng tá Trần Ngọc Anh - Trưởng Phòng Tham mưu, người phát ngôn của Công an tỉnh Gia Lai - cho biết Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC64, Công an tỉnh Gia Lai) đã có báo cáo giải trình nội dung bài viết "Bà giữ xe làm CMND siêu tốc" (Báo Người Lao Động thông tin ngày 13-9). Tuy nhiên, thượng tá Anh cho rằng đây là văn bản nội bộ nên không cung cấp nội dung cụ thể. Sau khi nhận được báo cáo từ Phòng PC64, giám đốc Công an tỉnh Gia Lai thấy còn nhiều nội dung chưa rõ nên giao Thanh tra Công an tỉnh Gia Lai tiếp tục làm rõ.

24 giờ là có

Trong quá trình lấy thông tin về vụ việc, chúng tôi ghi nhận nhiều trường hợp chi tiền cho bà Ng. (nhân vật trong bài viết nhận làm CMND trong vòng 24 giờ thay vì chờ từ 10-15 ngày với giá 500.000 đồng). Cụ thể, sáng 13-8, một nữ sinh viên đến tìm bà Ng. để nhờ bà này làm giấy CMND lấy ngay. Theo người này, do nhà ở huyện xa nên được bà Ng. gửi CMND theo xe đò và ngày 14-8 thì nhận được CMND. Trước khi gửi, bà Ng. đã yêu cầu cô trả 500.000 đồng. "Khi bà Ng. lấy 500.000 đồng thì có người hỏi một cái CMND thì được hưởng bao nhiêu? Bà ấy trả lời chỉ được 50.000 đồng, mà những người ở huyện như em thì chỉ được 30.000 đồng do đã phải bỏ 20.000 đồng gửi xe" - cô kể.

Bà Ng. nhận làm CMND trong vòng 24 giờ với giá 500.000 đồng Ảnh: HOÀNG THANH

Việc làm CMND siêu tốc không chỉ ở Gia Lai. Sáng 15-9, chúng tôi đến trước trụ sở Đội Chứng minh thuộc Phòng PC64 Công an tỉnh An Giang hỏi thăm việc làm CMND lấy liền. Một phụ nữ ngoài 30 tuổi tên T. khẳng định chắc nịch sẽ lo "từ A đến Z" nhưng chi phí cao thấp tùy trường hợp. Nếu làm giấy mới hoặc cấp đổi lại CMND còn nguyên hình, rõ chữ thì có giá 300.000 đồng, CMND bị mất hoặc hư hỏng nặng là 800.000 đồng.

Mọi công dân đều bình đẳng

Trước những thông tin trên, dư luận đặt vấn đề: Liệu có thể đẩy nhanh thời hạn cấp CMND đối với người có nhu cầu và thu phí?

Theo thượng tá Trần Ngọc Anh, chưa có quy định đó. "Mọi công dân đều bình đẳng như nhau. Có muốn làm nhanh cũng không được. Phải theo quy định" - ông Ngọc Anh khẳng định và cho biết ngoài các trường hợp không cần tra cứu trên tàng thư căn cước công dân thì các trường hợp phải tra cứu mà cấp trong vòng 24 giờ là sai. Thượng tá Ngọc Anh lấy ví dụ làm CMND cho người ngoại tỉnh thì phải gửi công văn đề nghị công an tỉnh đó xác minh. Việc này sẽ mất nhiều thời gian nên không thể làm lấy nhanh được.

Tương tự, trung tá Phạm Văn Quân, Đội trưởng Đội Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an quận Thủ Đức, TP HCM), cho biết theo quy định, cơ quan chức năng trả kết quả đối với trường hợp cấp mới, cấp đổi CMND sau 7 ngày công dân nộp toàn bộ giấy tờ hợp lệ. Nếu công dân xin cấp lại CMND đã mất thì thời hạn nhận kết quả là 15 ngày. Đối với những hồ sơ cần xác minh thì thời gian trả kết quả có thể lâu hơn.

Về quy trình thủ tục, đơn vị tại địa phương sẽ tiếp nhận hồ sơ rồi chuyển ra Bộ Công an. Đơn vị trả kết quả sẽ chuyển CMND mới theo đường chuyển phát nhanh của bưu điện. Trung tá Phạm Văn Quân nhấn mạnh công an địa phương không quản lý, in ấn phôi CMND.

Nhanh hơn nhờ cải cách hành chính

Trong khi đó, làm việc với phóng viên, thượng tá Hồ Văn Le, Phó trưởng Phòng PC64 Công an tỉnh An Giang, cho biết cơ quan này đã dời địa điểm làm việc đến 3 lần nhưng vẫn bị "cò" CMND đeo bám. Theo thượng tá Le, theo quy định hiện hành, việc cấp giấy CMND cho người dân ở các thành phố, thị xã là 7 ngày; huyện là 15 ngày. Tuy nhiên, nhờ cải cách hành chính, thời gian cấp giấy CMND đã rút ngắn đáng kể. Cụ thể, việc cấp đổi, cấp mới hoặc điều chỉnh giấy CMND, sẽ chỉ mất nửa ngày hoặc 1 ngày tùy vào thời gian người dân nộp hồ sơ trong ngày sớm hay muộn và hồ sơ có đầy đủ hay không. Đối với trường hợp bị mất, hư hỏng hoặc sai lệch thông tin thì thời gian trả kết quả chậm nhất là 3 ngày vì bộ phận chuyên môn phải tra cứu lại tàng thư.

"Tất cả đều được công khai như vậy nhưng người dân vẫn bị các đối tượng bên ngoài lừa gạt lấy tiền để rồi tạo dư luận không tốt. Họ hoạt động ngoài khu vực cơ quan thì chúng tôi không thể quản lý. Chúng tôi theo dõi hằng ngày xem anh em có biểu hiện gì tiêu cực hay không nhưng đến nay vẫn chưa phát hiện" - thượng tá Le khẳng định.

Cũng theo thượng tá Le, hiện trước khu vực cơ quan là một phần công viên được chính quyền địa phương cho thuê làm bãi giữ xe. Người được thuê bãi giữ xe nguyên là lãnh đạo Đội Chứng minh mới nghỉ hưu. Người này còn kiêm "nghề" ghi vào tờ khai cho "khách hàng" với giá hàng trăm ngàn đồng/lượt nên cũng gây dư luận không tốt. Đơn vị đã nhiều lần mời người này đến nhắc nhở nhiều lần nhưng vẫn chưa khắc phục.