Lộ sự thật thất thu phí ôtô đậu dưới lòng đường

Bắt đầu từ tháng 5-2019, Lực lượng Thanh niên xung phong (TNXP) TP HCM bắt đầu thay thế nhân viên trật tự đô thị thực hiện thu phí ôtô đậu dưới lòng đường theo giờ ở 23 tuyến trên địa bàn TP. Việc này được kỳ vọng sẽ là giải pháp chống thất thu như thời gian qua. Thế nhưng, sau gần 3 tháng thực hiện, những bất cập lộ rõ.

Nhiều tài xế chây ì không đóng phí

Tại các bãi đỗ ôtô dưới lòng đường tổ chức thu phí theo giờ ở 23 tuyến đường thuộc các quận 1, 5 và 10 ngày 26-7, chúng tôi ghi nhận lực lượng TNXP túc trực thực hiện các công tác hướng dẫn xe ra vào bãi đỗ, thanh toán qua ứng dụng hoặc nhắn tin...

Trưa 26-7, lực lượng TNXP hướng dẫn tài xế cho xe ra vào bãi đỗ và thanh toán qua ứng dụng MyParking hoặc tin nhắn khi cho xe vào bãi đỗ ôtô trên đường Lê Lai, quận 1, TP HCM Ảnh: GIA MINH

Cụ thể, tại bãi đỗ trên đường Lê Lai (quận 1), ghi nhận vào sáng cùng ngày, lượng xe khá đông tới gửi. Tại đây, có 2 nhân viên TNXP túc trực thu phí nhưng vẫn chịu bó tay trước hàng loạt tài xế vào bãi đỗ nại lý do chỉ "xin" đậu nhờ 15 phút và không đóng phí. Hỏi các nhân viên nơi đây sao dễ dàng cho qua như vậy thì được trả lời chỉ có thể chụp hình xe vi phạm hoặc nhắc nhở những tài xế đậu xe trong khoảng thời gian ngắn không đóng phí chứ không thể làm gì khác.

Tại bãi đỗ ôtô có thu phí trên đường Thủ Khoa Huân (quận 1), lượng xe tới gửi khá đông nhưng không ít xe không đóng phí Ảnh: GIA MINH

Ghi nhận trên một số tuyến đường khác đang tổ chức thu phí như Lê Hồng Phong, Cao Thắng (quận 10), Phan Chu Trinh (quận 1)... cũng cho thấy khá nhiều trường hợp tài xế "nại" lý do chưa cài đặt ứng dụng hoặc chỉ đậu xe ít phút và bỏ đi, không đóng phí, trước sự bất lực của lực lượng TNXP.

Tại bãi đỗ ôtô trên đường Thủ Khoa Huân (quận 1), lượng ôtô tới gửi trong sáng cùng ngày khá nhiều và tương tự, không ít tài xế chây ì không đóng phí. Ở đây, nhân viên TNXP có vẻ "cao tay" khi vừa ghi hình vừa "dọa" có thể phạt nguội bằng việc gửi qua các cơ quan đăng kiểm không cho xe kiểm định khi đến kỳ hạn. Việc này khiến một số tài xế lo sợ nên chấp nhận cài đặt ứng dụng. "Thế nhưng, không ít tài xế vẫn chây ì, thậm chí có trường hợp bị chụp hình vi phạm tới 74 lần nhưng vẫn không đóng phí và liên tục ra vào bãi đậu" - vừa nói, nhân viên TNXP vừa chỉ vào một ôtô con 4 chỗ ngồi đậu tại ô thu phí trên đường Thủ Khoa Huân.

Công nghệ, cách thức thanh toán còn hạn chế

Một TNXP có mặt tại bãi đỗ trên đường Thủ Khoa Huân khẳng định các tài xế không còn lúng túng nhiều trong việc nhắn tin vào đầu số 1008 hoặc thanh toán qua ứng dụng MyParking. Thế nhưng, những bất cập lộ rõ đó là việc trả phí bằng tin nhắn điện thoại hiện vẫn chỉ áp dụng đối với mạng Viettel, còn hình thức thanh toán qua ứng dụng MyParking, nhiều tài xế không mặn mà. "Hơn nữa, những sim Viettel 4G lại không đăng ký và thanh toán được, trong khi hiện khá phổ biến việc các tài xế sử dụng loại sim này nên càng bất tiện hơn trong hướng dẫn, yêu cầu tài xế trả phí" - nhân viên TNXP nói trên cho biết.

Với tình trạng trên, theo nhân viên TNXP này, không ít trường hợp tài xế không sử dụng mạng Viettel và cũng không cài đặt ứng dụng nên phải nhờ người thân ở nhà cài đặt, nhắn tin... để trả phí.

Một bất cập khác là xe đậu tại các bãi đỗ nhưng trường hợp bị trộm cắp hoặc các sự cố làm hư hỏng lại chưa rõ trách nhiệm. "Đơn cử như cách đây ít ngày, biển báo đặt bên đường Thủ Khoa Huân bất ngờ rơi xuống rồi đè trúng một ôtô dưới bãi đỗ, gây hư hỏng nhẹ. Tài xế sau đó phản ứng thì nhân viên thu phí lúng túng, không biết xử lý thế nào" - anh Minh Trí, ngụ tại khu vực này, kể.

"Với một số trường hợp vào đậu đỗ ít thời gian, chúng tôi nhắc nhở và khuyến cáo lần sau nên chuẩn bị sim Viettel hoặc cài đặt ứng dụng, nếu không sẽ bị xử phạt. Do nhiều tài xế đậu thường xuyên nên một số người chấp nhận nhưng cũng không ít trường hợp cự cãi, thậm chí phản ứng gay gắt không cho chụp hình" - một TNXP nói.

Khắc phục cách nào?

Trước đó, sau tình trạng thất thu tiền thu phí ở các bãi đậu ôtô, Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM hồi đầu tháng 5 điều chỉnh quy trình, thay thế lực lượng thu phí với mục tiêu bảo đảm an ninh trật tự, an toàn giao thông và đặc biệt là kiểm soát thời gian thu phí, thu đúng, thu đủ. Tuy nhiên, theo ghi nhận các ca trực của lực lượng TNXP tại các bãi đỗ xe hiện khác nhau, không thống nhất. Đơn cử, tại bãi đỗ ôtô trên đường Lê Lai, nhân viên thu phí cho biết mỗi ngày thời gian làm việc của họ từ 6 giờ đến 22 giờ, trong khi trên đường Thủ Khoa Huân chỉ từ 8 giờ đến 16 giờ 30 phút mỗi ngày, thời gian còn lại không có lực lượng này.

Mặt khác, một trong các nội dung điều chỉnh và thực hiện từ đầu tháng 5 đó là UBND các quận 1, 5 và 10 - nơi có các tuyến đường tổ chức thu phí - là cơ quan giám sát, xử lý các vi phạm về an ninh, trật tự và an toàn giao thông tại đây và khu vực lân cận. Thế nhưng, ghi nhận thực tế tại các bãi đỗ, nếu trường hợp ôtô đậu vào đúng vị trí ô tổ chức thu phí và không thanh toán thì lực lượng chức năng địa phương hoặc CSGT cũng không có cơ sở xử phạt bởi không gây lộn xộn hoặc dừng, đỗ sai quy định.

Liên quan đến việc thất thu phí đậu ôtô dưới lòng đường, tại kỳ họp thứ 15 HĐND TP HCM khóa IX vừa diễn ra giữa tháng 7, trả lời chất vấn của đại biểu về kết quả ứng dụng công nghệ để thu phí, Giám đốc Sở GTVT TP Trần Quang Lâm thừa nhận có một số vướng mắc như giải pháp công nghệ chưa cung cấp rộng rãi, hiện chỉ có nhà mạng Viettel làm được; các loại hình thanh toán khác cũng chưa áp dụng được; phần mềm giải pháp còn trục trặc; người hướng dẫn ở hiện trường chưa nhiệt tình.

Trong khi đó, ông Ngô Hải Đường, Trưởng Phòng Quản lý khai thác hạ tầng giao thông đường bộ Sở GTVT TP, đánh giá sau khi TNXP thay thế lực lượng thu phí trước đó, tình hình khả quan hơn. Trong tháng 5, mức thu đạt khoảng 120 triệu đồng và tăng lên khoảng 170 triệu đồng trong tháng 6. Tuy nhiên, ông Đường cũng nhìn nhận vướng mắc lớn nhất hiện nay đó là chế tài xử phạt. Do đó, một trong những giải pháp là Sở GTVT đang đề xuất có biện pháp xử lý cụ thể, với sự phối hợp liên ngành. Vấn đề này cũng là một trong những nội dung kiến nghị liên quan đến việc điều chỉnh Nghị định 46 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, nhất là tăng cường các biện pháp phạt nguội. Hơn nữa, theo ông Ngô Hải Đường, sắp tới phía TXNP sẽ ký kết với các nhà mạng khác như MobiFone, VinaPhone..., mở rộng việc nhắn tin qua đầu số 1008 để thanh toán phí đậu ôtô. Ngoài ra, sẽ triển khai việc thu phí qua hình thức quẹt thẻ, hoàn toàn không dùng tiền mặt... Những vấn đề này, dự kiến tuần tới, Sở GTVT sẽ làm việc với TNXP và những đơn vị liên quan, thống nhất các giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả trong công tác thu phí.