Nhập 37 toa xe cũ từ Nhật Bản sản xuất năm 1979: Bộ GTVT không đồng thuận

Ngày 6-11, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10-2021, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Ngọc Đông đã trả lời một số nội dung liên quan đến đề xuất của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) nhập khẩu 37 toa xe cũ của Nhật Bản.

Theo ông Đông, các toa tàu mà VNR đề xuất nhập khẩu đều đã qua sử dụng, sản xuất từ năm 1979 - 1982. "Sau khi nhận được văn bản, Bộ GTVT theo quy định, đã triển khai lấy ý kiến các bộ ngành liên quan và sẽ có văn bản báo cáo Chính phủ sớm"- ông Đông cho hay.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông trả lời báo chí tại buổi họp báo

Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông nhấn mạnh Bộ GTVT sẽ nghiêm túc xem xét ý kiến của doanh nghiệp trong điều kiện còn nhiều khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, phải căn cứ trên quy định của pháp luật.

Theo đó, Luật Đường sắt năm 2017 đã quy định, toa xe khi đưa vào sử dụng phải còn niên hạn do Chính phủ quy định, toa xe phải còn đăng kiểm, đảm bảo an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường. "Toa xe chở khách, đầu máy, toa xe đường sắt đô thị chỉ được nhập khẩu khi đã qua sử dụng không quá 10 năm và không quá 15 năm đối với toa xe chở hàng"- ông Nguyễn Ngọc Đông nói.

Đối chiếu với các toa xe mà doanh nghiệp đề xuất, được sản năm 1979 - 1982, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cho biết không đáp ứng yêu cầu vừa nêu. Bên cạnh đó, khổ đường sắt của 37 toa xe này là 1.067 mm, trong khi đó khổ đường sắt Việt Nam hiện nay là 1.000 mm, nên khi nhập khẩu toa xe về cần phải hoán cải, chi phí theo tính toán của doanh nghiệp khoảng 140 tỉ đồng, tuy nhiên trên thực tế có thể cao hơn.

Bên cạnh đó, hiện chúng ta cũng có các cơ sở đóng toa xe trong nước như tại Dĩ An (Bình Dương), nên cần xem xét đến yếu tố phát triển công nghiệp đường sắt. Vì những vẫn đề vừa nêu, ông Nguyễn Ngọc Đông nhấn mạnh, quan điểm của Bộ GTVT là không đồng thuận với đề xuất nhập 37 toa xe cũ của Nhật Bản.

Trước đó, theo ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch hội đồng thành viên VNR, vừa qua đối tác của VNR là Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East) có thông báo sẽ ngừng khai thác một số toa xe tự hành diesel DMU loại Kiha 40 và Kiha 48 để chuyển sang dòng mới hơn. Do đó, nếu VNR có nhu cầu, JR East sẵn sàng chuyển giao miễn phí 37 toa xe, phía Việt Nam sẽ chịu các chi phí liên quan như nhập khẩu, cải tạo toa xe phù hợp với quy định Việt Nam.

Theo đại diện VNR, các toa xe Kiha 40 và Kiha 48 là loại toa xe tự vận hành, chuyên chở khách, được sản xuất từ năm 1979-1982. Toa xe trang bị ghế mềm, điều hòa không khí với công suất 68-82 chỗ ngồi, 28-34 chỗ đứng, tốc độ vận hành tối đa 95 km/h trên các tuyến đường sắt khổ 1.067 mm của Nhật Bản. Có thể vận hành độc lập hoặc dễ dàng ghép nối thành đoàn tàu với quy mô tùy theo nhu cầu sử dụng.

Đến nay, sau khoảng 40 năm vận hành, cả hai loại toa xe Kiha 40 và Kiha 48 không gặp bất cứ vấn đề nghiêm trọng về an toàn và chất lượng. Đại diện VNR cho rằng, chi phí nhập các toa xe này và sửa chữa để phù hợp với khổ ray thấp hơn nhiều chi phí đóng mới hoặc mua toa xe cũ của nước khác.