Nỗi đau nhân đôi

BHXH và BHYT trước nay ít khi tìm được tiếng nói chung thì nay, ngăn cách như nới rộng ra trong một hội nghị được kỳ vọng nhằm giải quyết những vướng mắc về khám chữa bệnh BHYT diễn ra mới đây. Bên nắm hầu bao là BHXH cho rằng BHYT đã quá phóng tay tới mức lạm dụng trong chi tiêu bảo hiểm khám chữa bệnh nên buộc phải kiểm soát và siết thật chặt. Ngược lại, BHYT nói BHXH chỉ biết khư khư giữ tiền, gây khó cho công tác khám - chữa bệnh phục vụ dân.

Thoạt nghe, bên "cầm tiền" hay "tiêu tiền" đều có những lý lẽ của mình và ai cũng khẳng định rằng mình chỉ vì cái chung, vì người dân. Bên BHYT cho rằng ngành y tế luôn muốn thuốc tốt nhất, máy xét nghiệm hiện đại, phác đồ điều trị tiên tiến nhất và chất lượng khám chữa bệnh tốt nhất để phục vụ người bệnh. Bởi muốn tốt nhất cho người bệnh nên phải tốn kém, phải chi nhiều tiền chứ chẳng thể "ki bo" như BHXH để rồi Quỹ BHYT hiện kết dư tới 49.000 tỉ đồng.

Ngược lại, phía BHXH lại cho rằng BHYT "vung tay quá trán", làm nguy cơ vỡ quỹ. "Nói có sách, mách có chứng", BHXH cho biết tổng Quỹ BHYT được phép sử dụng trong năm 2017 là 73.000 tỉ đồng, song nay đã chi tới 71.000 tỉ nên cả năm nay có thể phải chi tới 80.000 tỉ đồng, tăng 7.000 tỉ đồng so với dự toán. Thâm thủng liên tục như vậy thì chuyện vỡ quỹ là điều có thể thấy trước.

Nguyên nhân lạm chi, theo BHXH, có phần do hàng loạt lỗ hổng lạm chi, thậm chí trục lợi như có những tỉnh, thành mà số chi BHYT tăng bất thường tới 100%... Đáp lại, BHYT khẳng định việc giám định chi BHYT của BHXH có vấn đề, trình độ yếu nên "thích thì cắt" và "cắt cật lực". Hai bên BHXH và BHYT cứ thế cãi qua, đổ lại mà không nhận thấy lỗi hay trách nhiệm của mình, trong khi người bệnh phải chịu thêm thiệt thòi. Tiền quỹ hiện kết dư mà họ không được hưởng những thuốc thang và điều kiện khám chữa bệnh thích hợp nhất.

Lẽ ra, thay vì tranh cãi thì hãy ngồi lại cùng nhau mổ xẻ nguyên nhân gốc rễ của bội chi Quỹ BHYT, trách nhiệm của mỗi bên thế nào để từ đó không đặt quỹ vào tình thế nguy hiểm, đồng thời bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho chính những người dân đã đóng tiền vào quỹ. Đơn cử là việc kết nối dữ liệu các cơ sở khám chữa bệnh BHYT với cơ quan BHXH hay thống nhất các quy chuẩn khám chữa bệnh giữa hai bên… Việc đó không khó và lẽ ra phải triển khai thực hiện từ lâu giúp minh bạch, ngăn ngừa hiệu quả lạm dụng và trục lợi để sử dụng hiệu quả nhất đồng tiền BHYT vốn còn eo hẹp.

Điều người dân mong mỏi hiện nay là hai bên BHXH và BHYT sớm tìm được tiếng nói chung. Còn nếu họ vẫn quá coi trọng lợi ích cục bộ của mình để cứ "chỏi nhau" như vừa qua thì người bệnh chắc còn phải chịu thiệt thòi dài dài.